Κυριακή Ε΄ Νηστειών - Πορεία προς το Πάθος -
(Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας)
*ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ἑβρ. Θ´ 11-14 * *ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ: Μάρκ. Ι´ 32 – 45 * Μὲ θάρρος καὶ ἀποφασιστικότητα* Ὁ Κύριος Ἰησοῦς πορεύεται πρὸς τὰ Ἱεροσόλυμα. Εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι κάτι Τὸν συνέχει. Προχωρεῖ μπροστὰ ἀπὸ τοὺς μαθητές Του, οἱ ὁποῖοι Τὸν παρατηροῦν μὲ θαυμασμὸ καὶ δέος. Βαδίζει μὲ βῆμα ταχὺ ἀλλὰ καὶ σταθερό, καὶ μὲ τὸ βλέμμα Του προσηλωμένο στὴν Ἁγία Πόλη, ἐκεῖ ὅπου πρόκειται νὰ προσφέρει τὸν ἑαυτὸ Του θυσία ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Κάποια στιγμὴ καλεῖ ἰδιαιτέρως τοὺς μαθητές Του. Θέλει νὰ τοὺς προετοιμάσει γιὰ ὅσα μοναδι...περισσότερα
*ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ἑβρ. Θ´ 11-14 * *ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ: Μάρκ. Ι´ 32 – 45 * Μὲ θάρρος καὶ ἀποφασιστικότητα* Ὁ Κύριος Ἰησοῦς πορεύεται πρὸς τὰ Ἱεροσόλυμα. Εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι κάτι Τὸν συνέχει. Προχωρεῖ μπροστὰ ἀπὸ τοὺς μαθητές Του, οἱ ὁποῖοι Τὸν παρατηροῦν μὲ θαυμασμὸ καὶ δέος. Βαδίζει μὲ βῆμα ταχὺ ἀλλὰ καὶ σταθερό, καὶ μὲ τὸ βλέμμα Του προσηλωμένο στὴν Ἁγία Πόλη, ἐκεῖ ὅπου πρόκειται νὰ προσφέρει τὸν ἑαυτὸ Του θυσία ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Κάποια στιγμὴ καλεῖ ἰδιαιτέρως τοὺς μαθητές Του. Θέλει νὰ τοὺς προετοιμάσει γιὰ ὅσα μοναδι...περισσότερα
Ε΄Κυριακή τών Νηστειών Οσία Μαρία η Αιγυπτία…απέτυχε ως πόρνη και νίκησε ως ασκήτρια
Πριν 1.400 χρόνια μια κοπέλα, μόλις δώδεκα ετών, κάπου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μπλέκεται στα δίχτυα του αγοραίου έρωτα. Δίνεται με σώμα και ψυχή στην πτώση, στην αμαρτία, στη φθορά.Η σαρκολατρεία, η ηδονοθηρία, η ακόρεστη λαγνεία την κατακυριεύουν πολύ νωρίς. Επί δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια ζούσε αχόρταγα αυτή τη ζωή δίχως αναστολές, ντροπές, επιφυλάξεις, ενοχές και τύψεις. Θεωρούσε τον εαυτό της ελεύθερο, ανεξάρτητο, ανεξέλεγκτο και ακατανίκητο. Θαύμαζε την ωραιότητά της, τα πλούτη της, τις κατακτήσεις της και την προκλητικότητά της.Ένα θαυμαστό σημείο που της συνέβη στα Ιεροσόλυμα και δεν μπορούσε να εισέλθει στο ναό την έκανε να γονατίσει, να δακρύσει, να θυμηθεί την αθωότητα των παιδικών της χρόνων. Άρχισε να κλαίει. Άρχισε η μεταστροφή της. Η φιλόσαρκη γίνεται ξαφνικά φιλόθεη. Μεταμορφώνεται, ξεμασκοφορεί, φιλοκαλεί, ανασταίνεται. Στην καρδιά της, μετά από αυτή την απρόσμενη υπαρξιακή αλλαγή, κυριαρχεί ο θεός έρωτας. Η ζωή της λαμβάνει βαθύ νόημα. Πρόκειται για μια ηρωίδα, μάρτυρα και οσία.Αναχωρεί για την έρημο, την πέραν του Ιορδάνου, αποφασιστικά και ανυποχώρητα. Οι λογισμοί επιστροφής στην πρότερη ζωή δεν την αφήνουν να ησυχάσει ούτε για ένα λεπτό. Τυραννιέται από τους σφοδρούς κι αισχρούς λογισμούς επί δεκαεπτά χρόνια. Όσα χρόνια ζούσε στην αμαρτία. Κόντεψε ν’ απελπιστεί. Έγινε ένας σκελετός από τη νηστεία.Κυκλοφορούσε σαν ένα αγρίμι της ερήμου. Η αφιλόξενη έρημος, η ξένη γη, πέτρες και σπηλιές υπήρξαν κατοικίες. Έζησε άλλα είκοσι τρία χρόνια δίχως τον φοβερό πόλεμο των λογισμών. Εξαϋλώθηκε. Η περίφημη πόρνη έγινε η μεγαλύτερη ασκήτρια όλων των αιώνων.Ο αββάς Ζωσιμάς ιεραποδημώντας μια Σαρακοστή στην έρημο είδε μια σκιά περιπλανώμενη. Όταν αντελήφθη ότι ήταν μια γυναίκα, κάλυψε με το ιμάτιό του τη γύμνια της και πληροφορήθηκε με συγκίνηση τη θαυμαστή ζωή της. Επιστρέφοντας την κοινώνησε. Μετά ένα έτος τη βρήκε νεκρή. Σ’ ένα κεραμίδι είχε σημειώσει ότι ανεπαύθη μόλις κοινώνησε.Η αμαρτία δεν είναι απλά η παράβαση του νόμου, αλλά έλλειψη αγάπης στον Θεό. Η αμαρτία φαντάζει πάντα πολύ ωραία, λίαν ελκυστική και σαγηνευτική. Συλλαμβάνεται στο νου, αποδέχεται και διαπράττεται. Η αμαρτία συνηθίζει να στερεί τη μακάρια γαλήνη της ψυχής. Η συννεφιά που προηγείται της αμαρτίας, μετά τη διάπραξή της υποχωρεί και ο άνθρωπος βλέποντας τη γυμνότητά του στενοχωρείται, θλίβεται κι έχει τύψεις. Η ουρά του διαβόλου επεμβαίνει, ώστε ο άνθρωπος ν’ απογοητευτεί και να μη θέλει να μετανοήσει.Ο μέγας ψυχοανατόμος, όσιος Ιωάννης της Κλίμακος, όρισε με καταπληκτική σαφήνεια τα στάδια της αμαρτίας: Προσβολή, συνδυασμός, συγκατάθεση, αιχμαλωσία, πάλη, πάθος. Το πάθος γίνεται συνήθεια αγαπητή και χρόνια που παρασύρει τον άνθρωπο δίχως αντιστάσεις. Η αμαρτία σκοτίζει τον άνθρωπο. Σήμερα θεωρείται αδιάφορα, έχει γίνει κανόνας, ο άνθρωπος νομίζει πως κάνοντας ό,τι θέλει είναι και ελεύθερος. Όποιος νόμος και αν ψηφισθεί, η αμαρτία δεν θα παύσει να είναι αμαρτία και να ενοχλεί την ψυχή κάθε τίμιου, σοβαρού κι ευσυνείδητου ανθρώπου. Φθάσαμε το αφύσικο να το λέμε φυσικό και το παράλογο λογικό. Αποτέλεσμα της αμαρτίας: αποξένωση, απομόνωση, κενό, μοναξιά, απόγνωση και στενοχώρια.
Η οσία Μαρία συνδράμει στοργικά στη μεταστροφή όλων. Απέτυχε ως πόρνη και νίκησε ως ασκήτρια. Πρόκειται για τρομερά γενναία γυναίκα. Εμπνέει. Συνεγείρει τους αμαρτωλούς. Μη φοβάται κανείς τις λέξεις αλλά τις ανειρήνευτες πράξεις. Τελειώνει η Σαρακοστή και η Αλεξανδρινή Μαρία μας σκουντά να προχωρήσουμε άφοβα. Μας παρακινεί προς επαναπροσανατολισμό και να μας πει εμπιστευτικά πως και οι πόρνες μπορούν να θέλουν να γίνουν όσιες …
Πριν 1.400 χρόνια μια κοπέλα, μόλις δώδεκα ετών, κάπου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μπλέκεται στα δίχτυα του αγοραίου έρωτα. Δίνεται με σώμα και ψυχή στην πτώση, στην αμαρτία, στη φθορά.Η σαρκολατρεία, η ηδονοθηρία, η ακόρεστη λαγνεία την κατακυριεύουν πολύ νωρίς. Επί δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια ζούσε αχόρταγα αυτή τη ζωή δίχως αναστολές, ντροπές, επιφυλάξεις, ενοχές και τύψεις. Θεωρούσε τον εαυτό της ελεύθερο, ανεξάρτητο, ανεξέλεγκτο και ακατανίκητο. Θαύμαζε την ωραιότητά της, τα πλούτη της, τις κατακτήσεις της και την προκλητικότητά της.
Ένα θαυμαστό σημείο που της συνέβη στα Ιεροσόλυμα και δεν μπορούσε να εισέλθει στο ναό την έκανε να γονατίσει, να δακρύσει, να θυμηθεί την αθωότητα των παιδικών της χρόνων. Άρχισε να κλαίει. Άρχισε η μεταστροφή της. Η φιλόσαρκη γίνεται ξαφνικά φιλόθεη. Μεταμορφώνεται, ξεμασκοφορεί, φιλοκαλεί, ανασταίνεται. Στην καρδιά της, μετά από αυτή την απρόσμενη υπαρξιακή αλλαγή, κυριαρχεί ο θεός έρωτας. Η ζωή της λαμβάνει βαθύ νόημα. Πρόκειται για μια ηρωίδα, μάρτυρα και οσία.
Αναχωρεί για την έρημο, την πέραν του Ιορδάνου, αποφασιστικά και ανυποχώρητα. Οι λογισμοί επιστροφής στην πρότερη ζωή δεν την αφήνουν να ησυχάσει ούτε για ένα λεπτό. Τυραννιέται από τους σφοδρούς κι αισχρούς λογισμούς επί δεκαεπτά χρόνια. Όσα χρόνια ζούσε στην αμαρτία. Κόντεψε ν’ απελπιστεί. Έγινε ένας σκελετός από τη νηστεία.
Κυκλοφορούσε σαν ένα αγρίμι της ερήμου. Η αφιλόξενη έρημος, η ξένη γη, πέτρες και σπηλιές υπήρξαν κατοικίες. Έζησε άλλα είκοσι τρία χρόνια δίχως τον φοβερό πόλεμο των λογισμών. Εξαϋλώθηκε. Η περίφημη πόρνη έγινε η μεγαλύτερη ασκήτρια όλων των αιώνων.
Ο αββάς Ζωσιμάς ιεραποδημώντας μια Σαρακοστή στην έρημο είδε μια σκιά περιπλανώμενη. Όταν αντελήφθη ότι ήταν μια γυναίκα, κάλυψε με το ιμάτιό του τη γύμνια της και πληροφορήθηκε με συγκίνηση τη θαυμαστή ζωή της. Επιστρέφοντας την κοινώνησε. Μετά ένα έτος τη βρήκε νεκρή. Σ’ ένα κεραμίδι είχε σημειώσει ότι ανεπαύθη μόλις κοινώνησε.
Η αμαρτία δεν είναι απλά η παράβαση του νόμου, αλλά έλλειψη αγάπης στον Θεό. Η αμαρτία φαντάζει πάντα πολύ ωραία, λίαν ελκυστική και σαγηνευτική. Συλλαμβάνεται στο νου, αποδέχεται και διαπράττεται. Η αμαρτία συνηθίζει να στερεί τη μακάρια γαλήνη της ψυχής. Η συννεφιά που προηγείται της αμαρτίας, μετά τη διάπραξή της υποχωρεί και ο άνθρωπος βλέποντας τη γυμνότητά του στενοχωρείται, θλίβεται κι έχει τύψεις. Η ουρά του διαβόλου επεμβαίνει, ώστε ο άνθρωπος ν’ απογοητευτεί και να μη θέλει να μετανοήσει.
Ο μέγας ψυχοανατόμος, όσιος Ιωάννης της Κλίμακος, όρισε με καταπληκτική σαφήνεια τα στάδια της αμαρτίας: Προσβολή, συνδυασμός, συγκατάθεση, αιχμαλωσία, πάλη, πάθος. Το πάθος γίνεται συνήθεια αγαπητή και χρόνια που παρασύρει τον άνθρωπο δίχως αντιστάσεις. Η αμαρτία σκοτίζει τον άνθρωπο. Σήμερα θεωρείται αδιάφορα, έχει γίνει κανόνας, ο άνθρωπος νομίζει πως κάνοντας ό,τι θέλει είναι και ελεύθερος. Όποιος νόμος και αν ψηφισθεί, η αμαρτία δεν θα παύσει να είναι αμαρτία και να ενοχλεί την ψυχή κάθε τίμιου, σοβαρού κι ευσυνείδητου ανθρώπου. Φθάσαμε το αφύσικο να το λέμε φυσικό και το παράλογο λογικό. Αποτέλεσμα της αμαρτίας: αποξένωση, απομόνωση, κενό, μοναξιά, απόγνωση και στενοχώρια.
Η οσία Μαρία συνδράμει στοργικά στη μεταστροφή όλων. Απέτυχε ως πόρνη και νίκησε ως ασκήτρια. Πρόκειται για τρομερά γενναία γυναίκα. Εμπνέει. Συνεγείρει τους αμαρτωλούς. Μη φοβάται κανείς τις λέξεις αλλά τις ανειρήνευτες πράξεις. Τελειώνει η Σαρακοστή και η Αλεξανδρινή Μαρία μας σκουντά να προχωρήσουμε άφοβα. Μας παρακινεί προς επαναπροσανατολισμό και να μας πει εμπιστευτικά πως και οι πόρνες μπορούν να θέλουν να γίνουν όσιες …
Ἡ ἀλήθεια γιά τήν "κουφή" ἑβδομάδα
Συχνά ἀκοῦμε τήν ἄποψη ὅτι ἡ ἑβδομάδα πού διανύουμε (πρίν δηλαδή τή Μεγάλη Ἑβδομάδα) ἀποκαλεῖται "κουφή" ἤ "βουβή" ἐπειδή δέν ὑπάρχουν ἀκολουθίες ἐν ἀναμονή τῶν Παθῶν. Εἶναι ὅμως ἀληθές αὐτό; Ὁ εὐσεβής λαός ἀποκαλεῖ συχνά τήν ἑβδομάδα αὐτή «κουφή» ἤ «βουβή» μέ μοναδική δικαιολογία ὅτι τήν Ἑβδομάδα αὐτή δέν τελοῦνται Ἀκολουθίες καί ὡς ἐκ τούτου δέν χτυποῦν οἱ καμπάνες τῶν ἱερῶν ναῶν. Ἡ πραγματικότητα ὅμως εἶναι ἀρκετά διαφορετική. Ἀρκεῖ νά ρίξει κανείς μία ματιά στά Λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας μας γιά νά πεισθεῖ ὅτι, ὄχι «βουβή» καί «κουφή» δέν εἶναι αὐτή ἡ Ἑβδομάδα ἀλλά ἀντ...περισσότερα**************
Συχνά ἀκοῦμε τήν ἄποψη ὅτι ἡ ἑβδομάδα πού διανύουμε (πρίν δηλαδή τή Μεγάλη Ἑβδομάδα) ἀποκαλεῖται "κουφή" ἤ "βουβή" ἐπειδή δέν ὑπάρχουν ἀκολουθίες ἐν ἀναμονή τῶν Παθῶν. Εἶναι ὅμως ἀληθές αὐτό; Ὁ εὐσεβής λαός ἀποκαλεῖ συχνά τήν ἑβδομάδα αὐτή «κουφή» ἤ «βουβή» μέ μοναδική δικαιολογία ὅτι τήν Ἑβδομάδα αὐτή δέν τελοῦνται Ἀκολουθίες καί ὡς ἐκ τούτου δέν χτυποῦν οἱ καμπάνες τῶν ἱερῶν ναῶν. Ἡ πραγματικότητα ὅμως εἶναι ἀρκετά διαφορετική. Ἀρκεῖ νά ρίξει κανείς μία ματιά στά Λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας μας γιά νά πεισθεῖ ὅτι, ὄχι «βουβή» καί «κουφή» δέν εἶναι αὐτή ἡ Ἑβδομάδα ἀλλά ἀντ...περισσότερα
**************
ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΤΡΙΩΔΙΟΥ!
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ Την Κυριακή αυτή διαβάζεται ή ομώνυμη παραβολή, στην οποία διακρίνουμε τα αποτελέσματα της υπερήφανης προσευχής του «δικαίου» Φαρισαίου πού τελικά δεν εισακούστηκε και της ταπεινής προσευχής του αμαρτωλού Τελώνου, του οποίου (ή προσευχή) ανέβη στον ουρανό ως θυμίαμα και εισακούστηκε. Μ' αυτό τον τρόπο ή Εκκλησία μας βοήθα να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη προσεγγίσεως της ύψοποιού ταπεινώσεως, την οποία κάθε χριστιανός πρέπει να επιδιώκει μέσα στην περίοδο της αγίας Τεσσαρακοστής και κατ' επέκταση στη ζωή του. Ό ταπεινός άνθρωπος δεν κινδυνεύει να πέσει. ... περισσότερα »
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ Την Κυριακή αυτή διαβάζεται ή ομώνυμη παραβολή, στην οποία διακρίνουμε τα αποτελέσματα της υπερήφανης προσευχής του «δικαίου» Φαρισαίου πού τελικά δεν εισακούστηκε και της ταπεινής προσευχής του αμαρτωλού Τελώνου, του οποίου (ή προσευχή) ανέβη στον ουρανό ως θυμίαμα και εισακούστηκε. Μ' αυτό τον τρόπο ή Εκκλησία μας βοήθα να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη προσεγγίσεως της ύψοποιού ταπεινώσεως, την οποία κάθε χριστιανός πρέπει να επιδιώκει μέσα στην περίοδο της αγίας Τεσσαρακοστής και κατ' επέκταση στη ζωή του. Ό ταπεινός άνθρωπος δεν κινδυνεύει να πέσει. ... περισσότερα »
*******
* ΑΠΑΝΤΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΟΡΤΗΣ *
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ...
πατέρας Ιωάννης ΓλιόγκοςΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. https://apokalipsistora.blogspot.com/.../02/blog-post_9.html
ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. https://apokalipsistora.blogspot.com/.../02/blog-post_9.html
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ
Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΕΝΤΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ Τό γεγονός τής ενανθρωπήσεως τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, είναι τό σημαντικότερο ιστορικό γεγονός οπωσδήποτε, τό οποίο δύο χιλιάδες χρόνια μετά από τήν γέννηση τού Χριστού, δέν έπαψε νά επηρεάζει τήν ανθρωπότητα. Τό αιώνιο στίγμα – πρό ΧΡΙΣΤΟΥ, & μετά ΧΡΙΣΤΟΥ – επιβεβαιώνει τόν κάθε σοβαρό, καί μή εμπαθή ιστορικό, ότι όντως ο μοναδικός Ιησούς, είναι κυρίαρχος τής ιστορίας, καθώς καί πρίν τήν ενανθρώπησή Του, τά πάντα θεωρούνται ως προπαρασκευή γιά τό μοναδικό αυτό γεγονός. Όλα τά σχετικά στοιχεία μέ τήν ενσάρκωση τού Υιού καί Λόγου τού Θεο... περισσότερα »
Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΕΝΤΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ Τό γεγονός τής ενανθρωπήσεως τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, είναι τό σημαντικότερο ιστορικό γεγονός οπωσδήποτε, τό οποίο δύο χιλιάδες χρόνια μετά από τήν γέννηση τού Χριστού, δέν έπαψε νά επηρεάζει τήν ανθρωπότητα. Τό αιώνιο στίγμα – πρό ΧΡΙΣΤΟΥ, & μετά ΧΡΙΣΤΟΥ – επιβεβαιώνει τόν κάθε σοβαρό, καί μή εμπαθή ιστορικό, ότι όντως ο μοναδικός Ιησούς, είναι κυρίαρχος τής ιστορίας, καθώς καί πρίν τήν ενανθρώπησή Του, τά πάντα θεωρούνται ως προπαρασκευή γιά τό μοναδικό αυτό γεγονός. Όλα τά σχετικά στοιχεία μέ τήν ενσάρκωση τού Υιού καί Λόγου τού Θεο... περισσότερα »******************************
* ΑΠΑΝΤΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΟΡΤΗΣ *
ΚΑΤΑ ΤΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΠΑΤΡΙΟΝ...
*
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ*ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ * *ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΩΝ* *ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 19,30 μ.μ.* *ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ * *ΜΗΤΡΩΟΥ & ΔΙ**ΟΣΚΟΥΡΩΝ 6 ΠΛΑΚΑ ΤΗΛ:21140.17-390* Nά υπενθυμίσουμε ότι η ακολουθία τού Αγ.Κυπριανού, γιά όσους έχουν ψυχολογικά Προβλήματα, τελείται κάθε πρώτο Σάββατο μετά τήν 14ην τού εκάστοτε μήνα ν.η. μαζί μέ τόν Αγιασμό τής πρωτομηνιάς κατά τό παλαιό ημερολόγιο πού είναι πάντα τό πρώτο τής πρώτης εβδομάδος μέ τό πάτριον... *ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ... * *Για τήν καλλίτερη εξυπηρέτησή σας, γιά τά θέματα... 1) ΠΕΡΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ... 2) ΠΕΡΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΔΙ... περισσότερα »
*ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ * *ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΕΩΝ* *ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 19,30 μ.μ.* *ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ * *ΜΗΤΡΩΟΥ & ΔΙ**ΟΣΚΟΥΡΩΝ 6 ΠΛΑΚΑ ΤΗΛ:21140.17-390* Nά υπενθυμίσουμε ότι η ακολουθία τού Αγ.Κυπριανού, γιά όσους έχουν ψυχολογικά Προβλήματα, τελείται κάθε πρώτο Σάββατο μετά τήν 14ην τού εκάστοτε μήνα ν.η. μαζί μέ τόν Αγιασμό τής πρωτομηνιάς κατά τό παλαιό ημερολόγιο πού είναι πάντα τό πρώτο τής πρώτης εβδομάδος μέ τό πάτριον... *ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ... * *Για τήν καλλίτερη εξυπηρέτησή σας, γιά τά θέματα... 1) ΠΕΡΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ... 2) ΠΕΡΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΔΙ... περισσότερα »
Εφ' όλης τής ύλης... Απαντήσεις επί τού σχίσματος...
Ορθόδοξη Απολογητική * Αποτειχισι: Καθημερινα τα ιστολογια των Αποτειχισμενων λενε και ξανελενε, γραφουν και ξαναγραφουν, εβραγχιασεν ο λαρυγγας, καταπονηθηκε η γραφιδα τους, να βρροντοφωναζουν οσα η Αγια Γραφη και οι Ιεροι Κανονες και οι Αγιοι Πατερες επιτασσουν, να μελετουν οι κληρικοι και οι λαϊκοι ανελλιπως τα θεοφωτιστα κειμενα των Αγιων του Θεου, οπως και ο Αγιος Ιγνατιος Μπριαντσανίνωφ, για να αποκτησουν ΝΟΥΝ ΧΡΙΣΤΟΥ και να μην παρασυρονται απο το ενταλματα του Σατανοκρατουμενου κοσμου. Ομως οι σημερινοι χριστιαν... περισσότερα »
Ορθόδοξη Απολογητική * Αποτειχισι: Καθημερινα τα ιστολογια των Αποτειχισμενων λενε και ξανελενε, γραφουν και ξαναγραφουν, εβραγχιασεν ο λαρυγγας, καταπονηθηκε η γραφιδα τους, να βρροντοφωναζουν οσα η Αγια Γραφη και οι Ιεροι Κανονες και οι Αγιοι Πατερες επιτασσουν, να μελετουν οι κληρικοι και οι λαϊκοι ανελλιπως τα θεοφωτιστα κειμενα των Αγιων του Θεου, οπως και ο Αγιος Ιγνατιος Μπριαντσανίνωφ, για να αποκτησουν ΝΟΥΝ ΧΡΙΣΤΟΥ και να μην παρασυρονται απο το ενταλματα του Σατανοκρατουμενου κοσμου. Ομως οι σημερινοι χριστιαν... περισσότερα »
Αποστολική διαδοχή των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών (ντοκουμέντα)
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣστοΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΠΙΚΡΙΤΑΣ ΜΑΣ: ΑΙ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΙ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΑΠΟ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΕΠΟΨΕΩΣ ΑΪ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΙ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΑΠΟ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΕΠΟΨΕΩΣ *ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙ • Μετά την αθεϊστικήν Επανάστασιν του 1917 εις Ρωσίαν, ένα τμήμα της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας εξήλθε της χώρας και διεσπάρη εις όλας σχεδόν τας ηπείρους της υφηλίου, οργανωθέν Πατριαρχικαίς ευλογίαις ως Ανεξάρτητος Εκκλησιατική Δικαιοδοσία μετά Συνόδου Ιεραρχίας, Κλήρου, Μοναχισμού και πολυπληθούς Ποιμνίου. • Η ούτως αποκληθείσα «Ρωσική Ορδόδοξος Εκκλησία της Διασποράς» απετέλει ανέκαθεν μίαν μαρτυρίαν Ορθοδοξ... περισσότερα »
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣστοΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΠΙΚΡΙΤΑΣ ΜΑΣ: ΑΙ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΙ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΑΠΟ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΕΠΟΨΕΩΣ ΑΪ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΙ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ. ΑΠΟ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΕΠΟΨΕΩΣ *ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙ • Μετά την αθεϊστικήν Επανάστασιν του 1917 εις Ρωσίαν, ένα τμήμα της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας εξήλθε της χώρας και διεσπάρη εις όλας σχεδόν τας ηπείρους της υφηλίου, οργανωθέν Πατριαρχικαίς ευλογίαις ως Ανεξάρτητος Εκκλησιατική Δικαιοδοσία μετά Συνόδου Ιεραρχίας, Κλήρου, Μοναχισμού και πολυπληθούς Ποιμνίου. • Η ούτως αποκληθείσα «Ρωσική Ορδόδοξος Εκκλησία της Διασποράς» απετέλει ανέκαθεν μίαν μαρτυρίαν Ορθοδοξ... περισσότερα »
Τὴν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασάμενη φερώνυμε, τὴν ὁμώνυμόν σου πίστιν, εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευὴ Ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Τήν πάσαν ἐλπίδα μου, εἰς σέ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξον μέ ὑπό τήν σκέπην σου
Τὴν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασάμενη φερώνυμε, τὴν ὁμώνυμόν σου πίστιν, εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευὴ Ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Τήν πάσαν ἐλπίδα μου, εἰς σέ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξον μέ ὑπό τήν σκέπην σου
Τήν πάσαν ἐλπίδα μου, εἰς σέ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξον μέ ὑπό τήν σκέπην σου
- ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ...
- ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ...
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣστοΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ...
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣστοΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ...
*************
*
Εἰς τὴν Δ΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, τού Ἰουστίνου Πόποβιτς
Γιατί ἡ Ἐκκλησία τοποθετεῖ αὐτόν τόν Ἅγιο στό μέσον τῆς νηστείας, ὡσάν τήν πιό ἅγια εἰκόνα, ὥστε νά ἀτενίζουν ὅλοι σέ Αὐτόν; Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Ποιός εἶναι αὐτός; Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἐβίωσε καί ἔγραψε τήν Κλίμακα τοῦ Παραδείσου, πού ἐβίωσε τήν ἀνάβασι τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν κόλασι μέχρι τόν Οὐρανό, μέχρι τόν Παράδεισο. Αὐτός ἐβίωσε τήν κλίμακα ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τήν κλίμακα πού ἐκτείνεται ἀπό τόν πυθμένα τῆς κολάσεως τοῦ ἀνθρώπου μέχρι τήν κορυφή τοῦ παραδείσου. Σύντομος βίος του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος. Ἐπί κλίμαξι κλίμακας πυκνῶς, Πάτερ, Τάς σάς ἀρετάς θείς, ἔφθασας πόλου μέχρι. Ἔθεσες, Πάτερ, τίς ἀρετές σου κλιμακωτά καί πυκνά σέ κλίμακες καί ἔφτασες μέχρι τόν οὐρανό. Ὁ ὅσιος Ἰωάννης, ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου πού τιτλοφορεῖται «Κλῖμαξ» ὄντας εὐφυέστατος καί γνώστης τῆς ἐγκυκλίου σοφίας ἀνέβη, σέ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν, στό ὄρος Σινᾶ, ὅπου ἔγινε μοναχός καί προσέφερε ὁλόψυχα τόν ἑαυτό του θυσία στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ, διάγοντας ἐν ἄκρᾳ ὑποταγῇ καί ἄκρᾳ ταπεινοφροσύνη στούς κανόνες τῆς μοναστικῆς πολιτε... περισσότερα »
Γιατί ἡ Ἐκκλησία τοποθετεῖ αὐτόν τόν Ἅγιο στό μέσον τῆς νηστείας, ὡσάν τήν πιό ἅγια εἰκόνα, ὥστε νά ἀτενίζουν ὅλοι σέ Αὐτόν; Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Ποιός εἶναι αὐτός; Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἐβίωσε καί ἔγραψε τήν Κλίμακα τοῦ Παραδείσου, πού ἐβίωσε τήν ἀνάβασι τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν κόλασι μέχρι τόν Οὐρανό, μέχρι τόν Παράδεισο. Αὐτός ἐβίωσε τήν κλίμακα ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τήν κλίμακα πού ἐκτείνεται ἀπό τόν πυθμένα τῆς κολάσεως τοῦ ἀνθρώπου μέχρι τήν κορυφή τοῦ παραδείσου.
Σύντομος βίος του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος. Ἐπί κλίμαξι κλίμακας πυκνῶς, Πάτερ, Τάς σάς ἀρετάς θείς, ἔφθασας πόλου μέχρι. Ἔθεσες, Πάτερ, τίς ἀρετές σου κλιμακωτά καί πυκνά σέ κλίμακες καί ἔφτασες μέχρι τόν οὐρανό. Ὁ ὅσιος Ἰωάννης, ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου πού τιτλοφορεῖται «Κλῖμαξ» ὄντας εὐφυέστατος καί γνώστης τῆς ἐγκυκλίου σοφίας ἀνέβη, σέ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν, στό ὄρος Σινᾶ, ὅπου ἔγινε μοναχός καί προσέφερε ὁλόψυχα τόν ἑαυτό του θυσία στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ, διάγοντας ἐν ἄκρᾳ ὑποταγῇ καί ἄκρᾳ ταπεινοφροσύνη στούς κανόνες τῆς μοναστικῆς πολιτε... περισσότερα »Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος
Ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ: Ἀποστολικὸν Ἀνάγνωσμα Δ' Νηστειῶν Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος [image: Η ευλογία του Θεού: Αποστολικό Ανάγνωσμα Δ' Νηστειών Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος] (Εβρ. στ' 13 – 20) Αρκετές φορές γίνεται λόγος περί της “ευλογίας τού Θεού”. Η δε φράσις “να έχεις την ευλογία τού Θεού” θεωρείται και φυσικά είναι κάτι το δεδομένο και απολύτως φυσικό που αποτελεί μια των καλυτέρων ευχών που εκφράζουν οι πιστοί. Αλλά τι ακριβώς είναι αυτή η ευλογία; Επί της ουσίας τι εννοούμε με τον όρο “ευλογία Θεού”; Σε αυτό το σημείο θα στρέψουμε την σκέψη μας, α... περισσότερα »(Συναξαριστής Ἀγίου Νικοδήμου τοῦ Άγιορείτου)
Ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ: Ἀποστολικὸν Ἀνάγνωσμα Δ' Νηστειῶν Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος [image: Η ευλογία του Θεού: Αποστολικό Ανάγνωσμα Δ' Νηστειών Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος] (Εβρ. στ' 13 – 20) Αρκετές φορές γίνεται λόγος περί της “ευλογίας τού Θεού”. Η δε φράσις “να έχεις την ευλογία τού Θεού” θεωρείται και φυσικά είναι κάτι το δεδομένο και απολύτως φυσικό που αποτελεί μια των καλυτέρων ευχών που εκφράζουν οι πιστοί. Αλλά τι ακριβώς είναι αυτή η ευλογία; Επί της ουσίας τι εννοούμε με τον όρο “ευλογία Θεού”; Σε αυτό το σημείο θα στρέψουμε την σκέψη μας, α... περισσότερα »(Συναξαριστής Ἀγίου Νικοδήμου τοῦ Άγιορείτου)
Δ΄Κυριακή τών Νηστειών
τού Αγίου Ἰωάννη τῆς Κλίμακος
Επί κλίμαξι κλίμακας πυκνώς Πάτερ,
Τας αρετάς θείς, έφθασας πόλου μέχρι.
Χαίρεν Ιωάννης τριακοστή εξαναλύων. Ούτος ο Όσιος Πατήρ ημών Ιωάννης ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Ιουστίνου του νεωτέρου, του ανεψιού του Ιουστινιανού, εν έτει φο΄ [570]. Όταν δε έγινε δεκαέξ χρόνων, ακαίώ έλαβεν εμπειρίαν εις την εγκύκλιον και εξωτερικήν σοφίαν, από τότε επρόσφερε τον εαυτόν του εις τον Θεόν θυσίαν ιερωτάτην. Όθεν αναβάς εις το Σίναιον όρος, επέρνα την ζωήν του υποκάτω εις υποταγήν γέροντος. Όταν δε έφθασεν εις τον εννεακαιδέκατον χρόνον της ηλικίας του, ανεχώρησεν από την υποταγήν, και επήγεν εις το στάδιον της ησυχίας, μακράν από το Κυριακόν της εν τω Σιναίω Σκήτεως, έως πέντε σημεία. Ωνομάζετο δε ο τόπος εκείνος, Θωλάς. Εκεί λοιπόν επέρασεν ο αοίδιμος χρόνους ολοκλήρους τεσσαράκοντα, καταφλεγόμενος καθ’ εκάστην ημέραν από τον διακαή έρωτα, και από το πυρ της του Θεού αγάπης. Ούτος έτρωγε μεν, από όλα τα φαγητά, τα οποία είναι συγχωρημένον να τρώγουν οι Μοναχοί, έτρωγεν όμως από ολίγον. Εποίει δε τούτο και έτρωγεν από όλα τα φαγητά, ίνα ως διακριτικός, τζακίζη πανσόφως το κέρατον της υπερηφανίας, η οποία έμελλε να τον ενοχλή εάν δεν έτρωγεν, ως διαφέροντα από τους άλλους Μοναχούς.
Τίς δε δύναται να διηγηθή την πηγήν των δακρύων, οπού έτρεχεν από τους οφθαλμούς του μακαρίου τούτου; Ύπνον δε τόσον ολίγον εκοιμάτο, όσον να μη βλάψη τον νούν του από την υπερβολικήν αγρυπνίαν. Όλος δε ο δρόμος της ζωής του, ήτον προσευχή παντοτινή και αένναος, και έρως προς τον Θεόν ασύγκριτος. Ούτος λοιπόν επειδή απόκτησε κάθε αρετήν, και καλώς επολιτεύθη, διά τούτο ηξιώθη να λάβη παρά Θεού μεγάλας θεωρίας, και προορατικόν χάρισμα. Όθεν όταν ο μαθητής του εκοιμάτο υποκάτω εις μίαν πέτραν, η οποία έμελλε να πέση επάνω του και να τον συντρίψη, τούτο λέγω προγνωρίσας ο Όσιος διά του Αγίου Πνεύματος, εν τω κελλίω καθήμενος, εφάνη καθ’ ύπνους εις τον μαθητήν του, και σηκώσας αυτόν από τον ύπνον, τον ελύτρωσεν από τον θάνατον. Αφ’ ου λοιπόν έφθασεν εις το άκρον της αρετής, και κατεστάθη Ηγούμενος του εν τω Σιναίω όρει Μοναστηρίου, αφήκε την πρόσκαιρον ταύτην ζωήν, και απήλθεν εις την αιώνιον. Πρό του θανάτου του δε συνέγραψε την πάνσοφον Βίβλον των τριάκοντα θείων και πνευματικών αναβάσεων, ήτοι σκαλοπατίων, η ποποία διά τούτο και Κλίμαξ επονομάζεται.
Σημείωσαι, ότι εις τον Όσιον τούτον Ιωάννην εγκώμιον έπλεξε Nικήτας ο ρήτωρ, ου η αρχή? «Ουδέν τιμιώτερον αρετής», και Αναστάσιος ο Σιναΐτης, ου η αρχή? «Αεί μεν η του Αγίου Πνεύματος χάρις». (Σώζονται και τα δύω εν τη του Διονυσίου και εν άλλαις.)
Δ΄Κυριακή τών Νηστειών
τού Αγίου Ἰωάννη τῆς Κλίμακος
Επί κλίμαξι κλίμακας πυκνώς Πάτερ,
Τας αρετάς θείς, έφθασας πόλου μέχρι.
Χαίρεν Ιωάννης τριακοστή εξαναλύων.
τού Αγίου Ἰωάννη τῆς Κλίμακος
Επί κλίμαξι κλίμακας πυκνώς Πάτερ,
Τας αρετάς θείς, έφθασας πόλου μέχρι.
Χαίρεν Ιωάννης τριακοστή εξαναλύων.
Ούτος ο Όσιος Πατήρ ημών Ιωάννης ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Ιουστίνου του νεωτέρου, του ανεψιού του Ιουστινιανού, εν έτει φο΄ [570]. Όταν δε έγινε δεκαέξ χρόνων, ακαίώ έλαβεν εμπειρίαν εις την εγκύκλιον και εξωτερικήν σοφίαν, από τότε επρόσφερε τον εαυτόν του εις τον Θεόν θυσίαν ιερωτάτην. Όθεν αναβάς εις το Σίναιον όρος, επέρνα την ζωήν του υποκάτω εις υποταγήν γέροντος. Όταν δε έφθασεν εις τον εννεακαιδέκατον χρόνον της ηλικίας του, ανεχώρησεν από την υποταγήν, και επήγεν εις το στάδιον της ησυχίας, μακράν από το Κυριακόν της εν τω Σιναίω Σκήτεως, έως πέντε σημεία. Ωνομάζετο δε ο τόπος εκείνος, Θωλάς. Εκεί λοιπόν επέρασεν ο αοίδιμος χρόνους ολοκλήρους τεσσαράκοντα, καταφλεγόμενος καθ’ εκάστην ημέραν από τον διακαή έρωτα, και από το πυρ της του Θεού αγάπης. Ούτος έτρωγε μεν, από όλα τα φαγητά, τα οποία είναι συγχωρημένον να τρώγουν οι Μοναχοί, έτρωγεν όμως από ολίγον. Εποίει δε τούτο και έτρωγεν από όλα τα φαγητά, ίνα ως διακριτικός, τζακίζη πανσόφως το κέρατον της υπερηφανίας, η οποία έμελλε να τον ενοχλή εάν δεν έτρωγεν, ως διαφέροντα από τους άλλους Μοναχούς.
Τίς δε δύναται να διηγηθή την πηγήν των δακρύων, οπού έτρεχεν από τους οφθαλμούς του μακαρίου τούτου; Ύπνον δε τόσον ολίγον εκοιμάτο, όσον να μη βλάψη τον νούν του από την υπερβολικήν αγρυπνίαν. Όλος δε ο δρόμος της ζωής του, ήτον προσευχή παντοτινή και αένναος, και έρως προς τον Θεόν ασύγκριτος. Ούτος λοιπόν επειδή απόκτησε κάθε αρετήν, και καλώς επολιτεύθη, διά τούτο ηξιώθη να λάβη παρά Θεού μεγάλας θεωρίας, και προορατικόν χάρισμα. Όθεν όταν ο μαθητής του εκοιμάτο υποκάτω εις μίαν πέτραν, η οποία έμελλε να πέση επάνω του και να τον συντρίψη, τούτο λέγω προγνωρίσας ο Όσιος διά του Αγίου Πνεύματος, εν τω κελλίω καθήμενος, εφάνη καθ’ ύπνους εις τον μαθητήν του, και σηκώσας αυτόν από τον ύπνον, τον ελύτρωσεν από τον θάνατον. Αφ’ ου λοιπόν έφθασεν εις το άκρον της αρετής, και κατεστάθη Ηγούμενος του εν τω Σιναίω όρει Μοναστηρίου, αφήκε την πρόσκαιρον ταύτην ζωήν, και απήλθεν εις την αιώνιον. Πρό του θανάτου του δε συνέγραψε την πάνσοφον Βίβλον των τριάκοντα θείων και πνευματικών αναβάσεων, ήτοι σκαλοπατίων, η ποποία διά τούτο και Κλίμαξ επονομάζεται.
Σημείωσαι, ότι εις τον Όσιον τούτον Ιωάννην εγκώμιον έπλεξε Nικήτας ο ρήτωρ, ου η αρχή? «Ουδέν τιμιώτερον αρετής», και Αναστάσιος ο Σιναΐτης, ου η αρχή? «Αεί μεν η του Αγίου Πνεύματος χάρις». (Σώζονται και τα δύω εν τη του Διονυσίου και εν άλλαις.)
Τίς δε δύναται να διηγηθή την πηγήν των δακρύων, οπού έτρεχεν από τους οφθαλμούς του μακαρίου τούτου; Ύπνον δε τόσον ολίγον εκοιμάτο, όσον να μη βλάψη τον νούν του από την υπερβολικήν αγρυπνίαν. Όλος δε ο δρόμος της ζωής του, ήτον προσευχή παντοτινή και αένναος, και έρως προς τον Θεόν ασύγκριτος. Ούτος λοιπόν επειδή απόκτησε κάθε αρετήν, και καλώς επολιτεύθη, διά τούτο ηξιώθη να λάβη παρά Θεού μεγάλας θεωρίας, και προορατικόν χάρισμα. Όθεν όταν ο μαθητής του εκοιμάτο υποκάτω εις μίαν πέτραν, η οποία έμελλε να πέση επάνω του και να τον συντρίψη, τούτο λέγω προγνωρίσας ο Όσιος διά του Αγίου Πνεύματος, εν τω κελλίω καθήμενος, εφάνη καθ’ ύπνους εις τον μαθητήν του, και σηκώσας αυτόν από τον ύπνον, τον ελύτρωσεν από τον θάνατον. Αφ’ ου λοιπόν έφθασεν εις το άκρον της αρετής, και κατεστάθη Ηγούμενος του εν τω Σιναίω όρει Μοναστηρίου, αφήκε την πρόσκαιρον ταύτην ζωήν, και απήλθεν εις την αιώνιον. Πρό του θανάτου του δε συνέγραψε την πάνσοφον Βίβλον των τριάκοντα θείων και πνευματικών αναβάσεων, ήτοι σκαλοπατίων, η ποποία διά τούτο και Κλίμαξ επονομάζεται.
Σημείωσαι, ότι εις τον Όσιον τούτον Ιωάννην εγκώμιον έπλεξε Nικήτας ο ρήτωρ, ου η αρχή? «Ουδέν τιμιώτερον αρετής», και Αναστάσιος ο Σιναΐτης, ου η αρχή? «Αεί μεν η του Αγίου Πνεύματος χάρις». (Σώζονται και τα δύω εν τη του Διονυσίου και εν άλλαις.)
************************************
Η Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ...7,30΄
Η Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ...7,30΄
****************************
****************************
25 Μαρτίου Συναξαριστής Εὐαγγελισμὸς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου...
*Εὐαγγελισμὸς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου (ἑορτὴ Εὐάγγελος, Εὐαγγελία)* Ἡ λειτουργικὴ παράδοση καὶ ἡ Ὀρθόδοξη πνευματικότητα τοποθετοῦν σὲ ἰδιαίτερη θέση τὴν σημερινὴ ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ θεομητορικὲς ἑορτὲς πλουτίζουν τὴν λειτουργική μας ζωή, γιατί ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ πάντοτε ἀτενίζει μὲ ἰδιαίτερη ἀγάπη καὶ σεβασμὸ τὴν μεσίτρια τοῦ οὐρανοῦ. Οἱ θεολογικοὶ λόγοι καὶ ὕμνοι στὴν Κυρία Θεοτόκο εἶναι σὲ τελευταία ἀνάλυση δοξολογία στὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπινου γένους. Τὸ μόνο ὄνομα τῆς Θεοτόκου, Μητέρα τοῦ Θεοῦ, πε... περισσότερα »
*Εὐαγγελισμὸς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου (ἑορτὴ Εὐάγγελος, Εὐαγγελία)* Ἡ λειτουργικὴ παράδοση καὶ ἡ Ὀρθόδοξη πνευματικότητα τοποθετοῦν σὲ ἰδιαίτερη θέση τὴν σημερινὴ ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ θεομητορικὲς ἑορτὲς πλουτίζουν τὴν λειτουργική μας ζωή, γιατί ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ πάντοτε ἀτενίζει μὲ ἰδιαίτερη ἀγάπη καὶ σεβασμὸ τὴν μεσίτρια τοῦ οὐρανοῦ. Οἱ θεολογικοὶ λόγοι καὶ ὕμνοι στὴν Κυρία Θεοτόκο εἶναι σὲ τελευταία ἀνάλυση δοξολογία στὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπινου γένους. Τὸ μόνο ὄνομα τῆς Θεοτόκου, Μητέρα τοῦ Θεοῦ, πε... περισσότερα »
************************
************************
ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ - ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ:
Εὐαγγέλιο - (Νά σηκώνουμε τόν Σταυρό μας)
*Εὐαγγέλιο** Κυριακῆς: Μάρκ. (η΄34 – θ΄1)* 34 Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. 35 ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου οὗτος σώσει αὐτήν. 36 τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; 37 ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; 38 ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλ...περισσότερα »
*Εὐαγγέλιο** Κυριακῆς: Μάρκ. (η΄34 – θ΄1)* 34 Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. 35 ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου οὗτος σώσει αὐτήν. 36 τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; 37 ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; 38 ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλ...περισσότερα »
(†) Γ΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Σταυροπροσκυνήσεως)
ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (Δύναμη, Σημασία καὶ Θαύματά του)«Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης της οἰκουμένης.Σταυρός, ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας.Σταυρός, βασιλέων τὸ κραταίωμα.Σταυρός, πιστῶν τὸ στήριγμα.Σταυρός, ἀγγέλων ἡ δόξακαὶ τῶν δαιμόνων τὸ τραῦμα»
Εἰσαγωγικά
Πρὶν ἀπὸ εἴκοσι αἰῶνες ὁ σταυρὸς ἦταν ὄργανο ἀτιμωτικῆς τιμωρίας καὶ φρικτοῦ θανάτου. Οἱ Ρωμαῖοι καταδίκαζαν στὴν ποινὴ τῆς σταυρώσεως τοὺς πιὸ μεγάλους ἐγκληματίες.Σήμερα ὁ σταυρὸς κυριαρχεῖ σ᾿ ὁλόκληρη τὴ ζωὴ τῶν πιστῶν χριστιανῶν, σ᾿ ὁλόκληρη τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὡς ὄργανο θυσίας, σωτηρίας, χαρᾶς, ἁγιασμοῦ καὶ χάριτος. Ὅπως γράφει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, «αὐτὸ τὸ καταραμένο καὶ ἀποτρόπαιο σύμβολο τῆς χειρότερης τιμωρίας τώρα ἔχει γίνει ποθητὸ καὶ ἀξιαγάπητο». Παντοῦ τὸ βλέπεις. «Στὴν ἁγία Τράπεζα, στὶς χειροτονίες τῶν ἱερέων, στὴ θεία λειτουργία, στὰ σπίτια, στὶς ἀγορές, στὶς ἐρημιὲς καὶ στοὺς δρόμους, στὶς θάλασσες, στὰ πλοῖα καὶ στὰ νησιά, στὰ κρεββάτια καὶ στὰ ἐνδύματα, στοὺς γάμους, στὰ συμπόσια, στὰ χρυσὰ καὶ τ᾿ ἀσημένια σκεύη, στὰ κοσμήματα καὶ στὶς τοιχογραφίες... Τόσο περιπόθητο σ᾿ ὅλους ἔγινε τὸ θαυμαστὸ αὐτὸ δῶρο, ἡ ἀνέκφραστη αὐτὴ χάρη.»Πράγματι, ὅπου κι ἂν στρέψει κανεὶς τὸ βλέμμα του, μέσα κι ἔξω ἀπὸ τὸν ναό, θὰ δεῖ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ. Σὰν ὁρατό, σχηματικὸ σύμβολο, ἀλλὰ καὶ σὰν ἱερὴ χειρονομία. Τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ δεσπόζει στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.Γιατί ὅμως;Γιατὶ ἀπὸ τότε, ποὺ πάνω στὸν σταυρὸ καρφώθηκε καὶ πέθανε γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός, τὸ ὄργανο αὐτὸ τῆς τιμωρίας ἔγινε ὄργανο σωτηρίας. «... Οὐ γὰρ ἔτι καταδίκης ἐστι τιμωρία, ἀλλὰ τρόπαιον ἐδείχθη ἡμῖν σωτηρίας», λέει ἕνα τροπάριο. Τὸ ἀντικείμενο τῆς αἰσχύνης ἔγινε ἡ δόξα τῆς Ἐκκλησίας. Τῆς κατάρας τὸ σύμβολο, ἔγινε «ἀρᾶς τῆς ἀρχαίας λύτρον». Τῆς ὀδύνης καὶ τοῦ θανάτου τὸ ξύλο, ἔγινε «χαρᾶς σημεῖον» καὶ «ζωῆς ταμεῖον». Καὶ ὅλ᾿ αὐτά, ἐπειδὴ πάνω στὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ, μαζὶ μὲ τὸ πανάχραντο σῶμα Του, ὁ Κύριος κάρφωσε καὶ τὶς ἁμαρτίες μας. Ὅπως γράφει ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος, μᾶς χάρισε «πάντα τα παραπτώματα, ἑξαλείψας τὸ καθ᾿ ἡμῶν χειρόγραφον... προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῶ.»Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ μᾶς συμφιλίωσε μὲ τὸν οὐράνιο Πατέρα, ἀπὸ τὸν Ὁποῖο μᾶς εἶχε χωρίσει ὁ διάβολος, ἐξαπατώντας τοὺς προπάτορες. Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ μᾶς ἄνοιξε τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἀφοῦ μέχρι τὴ σταύρωση Ἐκείνου ὁ ἅδης κατάπινε ἀχόρταγα ἀκόμη καὶ τοὺς δικαίους. Γι᾿ αὐτὸ ἔχει τόση δύναμη καὶ χάρη, τὴ δύναμη καὶ τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ, πού, ὅταν σταυρώθηκε, τὴ μεταβίβασε μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ ἀκατάληπτο στὸν τίμιο σταυρό Του, ὅπως σοφὰ μᾶς λέει καὶ ἡ ὑμνολογία: «Ὁ σταυρός σου, Χριστέ, εἰ καὶ ξύλον ὁρᾶται τῇ οὐσίᾳ, ἀλλὰ θείαν περιβέβληται δυναστείαν, καὶ αἰσθητῶς τῷ κόσμω φαινόμενος, νοητῶς τὴν ἡμῶν θαυματουργεῖ σωτηρίαν...».Ὁ σταυρὸς λοιπὸν ἔγινε τὸ σύμβολο τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ. Σύμβολο, ποὺ τρέμουν τὰ δαιμόνια.
Ἡ ἀνεκτίμητη ἀξία τοῦ Τιμίου ΣταυροῦἊν εἶναι ὅμως πράγματι ἔτσι, γιατί τότε ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ποὺ ἀρνοῦνται, ἀποστρέφονται καὶ ἀτιμάζουν τὸν σταυρό; «Πολλοὶ γὰρ περιπατοῦσιν», γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «οὓς πολλάκις ἔλεγον ὑμίν, νῦν δὲ καὶ κλαίων λέγω, τοὺς ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ὧν τὸ τέλος ἀπώλεια...».Πράγματι, ὁρισμένοι αἱρετικοὶ εἶναι «ἐχθροὶ τοῦ σταυροῦ». Ὁ σταυρός, λένε, εἶναι ὄργανο ἐγκλήματος, καὶ ἀποτελεῖ εἰδωλολατρία ἡ ἀπόδοση σ᾿ αὐτὸν τιμῆς. Ὑποστηρίζουν μάλιστα πὼς ἡ ἀρχαία Ἐκκλησία δὲν χρησιμοποιοῦσε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.Ἡ ἄποψη αὐτὴ εἶναι πλανεμένη. Πρῶτον, ἐπειδὴ ἡ Ἐκκλησία μας δὲν τιμᾶ τὸν σταυρό, σὰν ἕνα τυχαῖο γεωμετρικὸ σχῆμα. Δεύτερον, ἐπειδὴ ἡ τιμὴ πρὸς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἔχει τὴν ἀρχή της στοὺς ἀποστολικοὺς ἤδη χρόνους. Τρίτον, ἐπειδὴ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς φανέρωσε μὲ ὑπερφυσικὰ γεγονότα, σὲ διάφορες περιπτώσεις καὶ ἐποχές, ὅτι ὁ σταυρὸς ἀποτελεῖ τὸ σύμβολό Του. Καὶ τέταρτον, ἐπειδὴ μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἔγιναν καὶ γίνονται ἐξαίσια θαύματα.Ἂς πάρουμε ὅμως τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά.
Α´. Ἡ τιμὴ στὸν σταυρὸ εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένημὲ τὸν Ἐσταυρωμένο καὶ Ἀναστάντα Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό
Ἡ Ἐκκλησία μας δὲν τιμᾶ τὸν σταυρὸ αὐτὸ καθεαυτό, ὡς ἁπλὸ σχῆμα, ἀποδεσμευμένο ἀπὸ τὸν ἐσταυρωμένο Κύριο. Αὐτὸ θὰ ἦταν πράγματι εἰδωλολατρία. Ἀλλὰ τὸν τιμᾶ, ὡς τὸ σύμβολο τῆς μεγάλης θυσίας τοῦ Χριστοῦ, ἀπὸ τὴν ὁποία ἀπορρέει ἡ χάρη, ὁ ἁγιασμὸς καὶ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Τὸν ἀσπάζεται καὶ τὸν προσκυνεῖ ὡς τὸ σημεῖο τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου (Ματθ. 24, 30), ποὺ ἔχει προσλάβει μυστικὰ καὶ ἀκατάληπτα, ὅπως εἴπαμε, τὴ χάρη καὶ τὴ δύναμή Του.Βλέποντας ὁ πιστὸς τὸ σχῆμα τοῦ σταυροῦ, κάνοντας τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, προσκυνώντας τὸν «τύπον» καὶ τὸ σύμβολο τοῦ σταυροῦ, βλέπει μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του καὶ προσκυνεῖ τὸν ἐσταυρωμένο Ἰησοῦ. «Δὲν ἀσπαζόμαστε τὸν σταυρὸ ὡς Θεό, ἀλλὰ δείχνουμε ἔτσι τὴ γνήσια διάθεση τῆς ψυχῆς μας πρὸς τὸν Ἐσταυρωμένο», γράφει ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος. Καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς διευκρινίζει ὅτι, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ τίμιο Ξύλο, «προσκυνοῦμε καὶ τὸν τύπο τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ, ἂν καὶ εἶναι ἀπὸ διαφορετικὴ ὕλη κατασκευασμένος, ὄχι βέβαια τιμώντας τὴν ὕλη, μὴ γένοιτο, ἀλλὰ τὸν τύπο, ὡς σύμβολο τοῦ Χριστοῦ».Πόσο δίκαιο ἔχουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, θὰ διαπιστώσουμε παρακάτω, ἐξετάζοντας τὴν ἁγιαστικὴ καὶ θαυματουργικὴ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ.
Β´. Ἡ τιμὴ στὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦὑπῆρχε πάντοτε καὶ ἐξαρχῆς στὴν Ἐκκλησία
Ἡ ἀρχὴ τῆς τιμῆς πρὸς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ χάνεται στὰ βάθη τῆς χριστιανικῆς ἀρχαιότητος, μιὰ καὶ μᾶς παραδίδεται ἀπὸ τοὺς ἀποστολικοὺς χρόνους.Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος διακηρύσσει: «Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῶ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ».Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Πέτρος καταδικάστηκε σὲ θάνατο σταυρικό, ὅπως ὁ Κύριος. Τόσο τιμοῦσε ὅμως τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ὥστε ἱκέτευε τοὺς δημίους του: «Δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ μὲ σταυρώσετε ὄρθιο, ὅπως τὸν Χριστό μου. Ἐκεῖνος σταυρώθηκε ἔτσι γιὰ νὰ βλέπει στὴ γῆ, ἐπειδὴ θὰ πήγαινε στὸν ἅδη νὰ ἐλευθερώσει τὶς ψυχές, ποὺ βρίσκονταν ἐκεῖ. Ἐμένα ὅμως νὰ μὲ σταυρώσετε μὲ τὸ κεφάλι κάτω, γιὰ νὰ βλέπω τὸν οὐρανό, ὅπου πρόκειται νὰ πάω.»Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Ἀνδρέας ὁ πρωτόκλητος, ὅταν ἀντίκρυσε τὸν σταυρὸ τοῦ μαρτυρίου τοῦ (σχήματος Χ), ἀναφώνησε μὲ δέος καὶ συγκίνηση: «Χαῖρε, σταυρέ, ποὺ μὲ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἁγιάστηκες καὶ μὲ τὰ μέλη του, σὰν μὲ μαργαριτάρια, στολίστηκες! Πρὶν καρφωθεῖ ἐπάνω σου ὁ Κύριός μου, ἤσουν φοβερὸς γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Τώρα ὅμως ὅλοι οἱ πιστοὶ γνωρίζουν πόση χάρη εἶναι κρυμμένη μέσα σου. Ἄφοβα καὶ χαρούμενα σὲ πλησιάζω. Πρόθυμα δέξου με κι ἐσύ, τὸν μαθητὴ τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ... Ὦ μακάριε καὶ παμπόθητε σταυρέ, πάρε με ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ παράδωσέ με στὸν Δάσκαλό μου!».Τὴν ἀρχαιότητα τῆς χρήσεως τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγάλους ἀπολογητές, ὁ Τερτυλλιανός (περίπου 160-220 μ.Χ.), ποὺ γράφει: «Ὁπουδήποτε κι ἂν πρόκειται νὰ φθάσουμε, γιὰ ὁπουδήποτε κι ἂν πρέπει νὰ ξεκινήσουμε, ὅταν φθάνουμε καὶ ὅταν ξεκινοῦμε, ὅταν βάζουμε τὰ παπούτσια μας, ὅταν πλενόμαστε, ὅταν τρῶμε, ὅταν ἀνάβουμε τὸ λυχνάρι, ὅταν πέφτουμε στὸ κρεββάτι, ὅταν καθόμαστε στὸ σκαμνί, ὅταν ἀρχίζουμε κάποια συζήτηση, κάνουμε στὸ μέτωπό μας τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ» (De corona 3,11).
Γ´. Ὁ Θεὸς φανερώνει μὲ ὑπερφυσικὰ γεγονότατὴ δύναμη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, μὲ ὑπερφυσικὰ γεγονότα καὶ θαυμαστὲς ἀποκαλύψεις, φανέρωσε σὲ διάφορες περιστάσεις, μὲ τρόπο κραυγαλέο, πὼς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἀποτελεῖ τὸ σύμβολό Του καὶ τὸ ἀήττητο τρόπαιο τῶν πιστῶν. Θ᾿ ἀναφερθοῦμε σ᾿ ἐλάχιστα παραδείγματα ἀπὸ τ᾿ ἀναρίθμητα ποὺ διασώζουν ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία, οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ τὰ Συναξάρια.1. Ὁ γνωστὸς ἐκκλησιαστικὸς ἱστορικὸς Εὐσέβιος Καισαρείας (†340), σύγχρονος τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, περιγράφει ἐναργέστατα καὶ ἀδιάψευστα τὸ πασίγνωστο περιστατικὸ τῆς ἐμφανίσεως τοῦ φωτεινοῦ σταυροῦ στὸν Μ. Κωνσταντῖνο μὲ τὴν ἐπιγραφὴ «ἐν τούτῳ νίκα», καὶ μάλιστα μέρα μεσημέρι, μὲ μάρτυρες ὅλους τοὺς ἄνδρες τοῦ στρατεύματός του.2. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν παραπάνω ὑπερφυσικὴ φανέρωση τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ, ἔγινε καὶ μία ἄλλη, πάλι μπροστά σε ἀναρίθμητους αὐτόπτες μάρτυρες, ὅταν βασιλιὰς ἦταν ὁ Κωνστάντιος, γιὸς τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου, καὶ ἀρχιεπίσκοπος Ἱεροσολύμων ὁ ἅγιος Κύριλλος. Τὸ θαῦμα διηγεῖται ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Κύριλλος στὸν βασιλιὰ μὲ μία ἐπιστολή του, στὴν ὁποία ἀναφέρει ὅτι τὴν ἡμέρα ἐκείνη (7 Μαΐου τοῦ 346 μ.Χ., τὴν περίοδο τῆς Πεντηκοστῆς), γύρω στὴν τρίτη ὥρα (9 π.μ.), φάνηκε στὸν οὐρανὸ τὸ σημεῖο τοῦ τιμίου σταυροῦ, τεράστιο, ὁλοφώτεινο, ἐκτεινόμενο ἀπὸ τὸν ἅγιο Γολγοθᾶ μέχρι τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. Δὲν τὸ εἶδαν ἕνας καὶ δύο, ἀλλὰ ὅλοι οἱ κάτοικοι τῶν Ἱεροσολύμων. Καὶ δὲν φάνηκε γιὰ μία στιγμὴ μόνο, ἀλλὰ γιὰ ὧρες πολλὲς κρεμόταν στὸ στερέωμα. Καὶ ἦταν τόσο λαμπρό, ὥστε ξεπερνοῦσε στὴ λάμψη τὶς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου, γι᾿ αὐτὸ καὶ μποροῦσαν νὰ τὸ δοῦν φανερὰ μέρα μεσημέρι. Βλέποντας αὐτὸ τὸ θαῦμα ὁ λαὸς τῆς πόλεως ἔτρεξε στὸν ναὸ τῆς Ἀναστάσεως. Ὅλοι ἔσπευσαν νὰ δοξάσουν μ᾿ ἕνα στόμα τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ἔχοντας τώρα διδαχθεῖ ἀπὸ τὰ ἴδια τὰ πράγματα ὅτι τὸ πανευσεβὲς δόγμα τῶν χριστιανῶν δὲν στηρίζεται σὲ ἀνθρώπινη σοφία, ποὺ πείθει μὲ τὰ λόγια καὶ τὴ λογική, ἀλλὰ στὶς ἀποδείξεις, ποὺ δίνουν τὰ πνευματικὰ χαρίσματα καὶ οἱ θαυματουργικὲς δυνάμεις. Καὶ τὸ δόγμα δὲν κηρύσσεται μόνο ἀπὸ ἀνθρώπους, ἀλλὰ μαρτυρεῖται καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεό, ἀπὸ τὸν οὐρανό.Τὴν ἀνάμνηση «τοῦ ἐν οὐρανῶ φανέντος σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ» ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 7 Μαΐου, ἡμέρα τῆς ἐμφανίσεώς του.3. Ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Εὐστάθιος (20 Σεπτεμβρίου) ἀξιώθηκε νὰ δεῖ ἕνα θαυμαστὸ ὅραμα, χάρη στὸ ὁποῖο μεταστράφηκε ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία στὴ χριστιανικὴ πίστη. Συνετός, ἐγκρατής, φιλάνθρωπος καὶ φιλοδίκαιος, ἂν καὶ εἰδωλολάτρης, ὁ ἅγιος Εὐστάθιος (ποὺ λεγόταν τότε Πλακίδας) εἵλκυσε πάνω του τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ, ποὺ τοῦ ἀποκαλύφθηκε μὲ παράδοξο τρόπο. Συγκεκριμένα, ἐνῶ μιὰ μέρα κυνηγοῦσε στὸ δάσος, βλέπει ἀπὸ μακριὰ ἕνα ὡραιότατο καὶ μεγαλόσωμο ἐλάφι, πού, ἐνῶ ἔφευγε, ἔστρεφε κάθε τόσο τo κεφάλι καὶ τὸν παρατηροῦσε κατάμματα. Ὁ ἅγιος σπιρούνισε τὸ ἄλογό του γιὰ νὰ τὸ φτάσει, ἀλλὰ δὲν μπόρεσε. Ἔτρεξαν πίσω του καὶ οἱ σύντροφοί του, ἀλλὰ μάταια. Μετὰ ἀπὸ ὥρα ἀναγκάστηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν τὴν προσπάθεια, γιατὶ τὰ ἄλογά τους εἶχαν ἐξαντληθεῖ. Μόνο ὁ ἅγιος ἐπέμεινε νὰ καλπάζει πίσω ἀπὸ τὸ ἀκούραστο ἐλάφι. Τελικά, καταϊδρωμένοι αὐτὸς καὶ τὸ ἄλογό του, ἔφτασαν μπροστὰ σ᾿ ἕνα μεγάλο χάσμα. Τὸ ἐλάφι εὔκολα πήδηξε ἀπέναντι, ὅπου στάθηκε καὶ κοίταζε τὸν ἅγιο. Τὸ ἄλογο ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ πηδήξει, καὶ ἀναγκάστηκε νὰ σταματήσει. Τότε, μὲ ἀπερίγραπτη ἔκπληξη, βλέπει ὁ ἅγιος ἀνάμεσα στὰ κέρατα τοῦ ἐλαφιοῦ ἕναν ὑπέρλαμπρο φωτεινὸ σταυρό, ποὺ ἔφερε τὸν ἐσταυρωμένο Κύριο, καὶ ἀκούει μία φωνὴ νὰ τοῦ λέει: «Γιατί, Πλακίδα, μὲ κυνηγᾶς; Ἐγὼ εἶμαι ὁ Χριστός, ποὺ δὲν μὲ γνωρίζεις, ἀλλὰ μ᾿ εὐαρεστεῖς μὲ τὰ καλά σου ἔργα. Γιὰ χάρη σου λοιπὸν φάνηκα πάνω σ᾿ αὐτὸ τὸ ἐλάφι. Οἱ ἐλεημοσύνες καὶ οἱ καλές σου πράξεις μ᾿ εὐχαρίστησαν. Γι᾿ αὐτὸ κι ἐγὼ σοῦ φανερώθηκα, γιατὶ δὲν εἶναι δίκαιο ἕνας ἄνθρωπος σὰν κι ἐσένα νὰ μὴ γνωρίζει τὴν ἀλήθεια...». Αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ τοῦ εἶπε ὁ Κύριος, πρὶν τὸν στείλει στὸν ἐπίσκοπο τοῦ τόπου, ὁ ὁποῖος τὸν βάπτισε μαζὶ μὲ ὁλόκληρη τὴν οἰκογένειά του, δίνοντάς του τὸ ὄνομα Εὐστάθιος.Τρία ἀπὸ τὰ ἀναρίθμητα παραδείγματα θεϊκῶν ἀποκαλύψεων, σχετικὰ μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, εἶναι ὅσα ἀναφέραμε πιὸ πάνω, μὲ τὰ ὁποῖα διδασκόμαστε ὅτι τὸ σημεῖο αὐτὸ εἶναι ἡ σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ.Δ´. Τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ θαυματουργεῖΓιὰ νὰ αἰτιολογηθεῖ μὲ περισσότερα στοιχεῖα ἡ τιμή, ποὺ ἀποδίδει στὸν σταυρὸ ἡ Ἐκκλησία, καὶ γιὰ νὰ φανεῖ παραστατικὰ ἡ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ, ὡς σημείου τοῦ Χριστοῦ, θὰ διηγηθοῦμε παρακάτω μερικὰ σποραδικὰ θαύματα -τὰ πιὸ πολλὰ ἀπὸ τοὺς Βίους τῶν ἁγίων- ποὺ ἔγιναν κατὰ καιροὺς μ᾿ αὐτὸ τὸ πανίερο σύμβολο.Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος (26 Σεπτεμβρίου) θεράπευσε στὴν Πάτμο τὸν παράλυτο εἰδωλολάτρη ἱερέα τοῦ Ἀπόλλωνα, σφραγίζοντάς τον μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος ὁ Μέγας (17 Ἰανουαρίου), θέλοντας νὰ καταισχύνει κάποιους εἰδωλολάτρες σοφούς, ποὺ πῆγαν νὰ τὸν πειράξουν, ἔφερε μπροστά τους μερικοὺς δαιμονισμένους καὶ εἶπε: «Ἢ καθαρίστε τους ἐσεῖς μὲ τοὺς συλλογισμούς σας καὶ μ᾿ ὁποιαδήποτε ἄλλη τέχνη ἢ μαγεία θέλετε, ἐπικαλούμενοι τὰ εἴδωλά σας, ἤ, ἂν δὲν μπορεῖτε, παραιτηθεῖτε ἀπὸ τὴν πολεμικὴ ἐναντίον μας, καὶ θὰ δεῖτε τὴ δύναμη τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ!». Καὶ τὴν ἴδια στιγμὴ ἐπικαλέστηκε τὸν Κύριο, σφραγίζοντας τοὺς δαιμονισμένους τρεῖς φορὲς μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ. Ἀμέσως ἐκεῖνοι ἐλευθερώθηκαν ἀπὸ τὰ δαιμόνια καὶ σηκώθηκαν θεραπευμένοι, δοξάζοντας τὸν Θεό.Ὅταν ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος, ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου (12 Μαΐου) ἦταν ἀκόμα μικρὸ δεκάχρονο παιδί, ἕνα ἀτίθασο μοσχάρι τὸν τραυμάτισε σοβαρὰ στὸν μηρὸ καὶ τὸν ἔριξε χάμω, ἀνίκανο πιὰ νὰ σηκωθεῖ. Τότε ἕνας εὐσεβὴς χριστιανός, ὁ Κλεόβιος, τὸν σταύρωσε τρεῖς φορὲς στὸ χτυπημένο μέλος, καὶ ἀμέσως ὁ μικρὸς Ἐπιφάνιος γιατρεύτηκε καὶ σηκώθηκε. Ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος, πολὺ ἀργότερα, σταύρωσε τρεῖς φορὲς ἐπίσης τὴ θυγατέρα τοῦ βασιλιὰ τῆς Περσίας, καὶ τὴν ἀπάλλαξε αὐτοστιγμεὶ ἀπὸ τὸ δαιμόνιο, ποὺ τὴ βασάνιζε.Ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας (1 Ἰανουαρίου), ὅταν ὁ ἀρειανὸς βασιλιὰς Οὐάλης διέταξε νὰ παραδοθεῖ ὁ καθεδρικὸς ναὸς τῆς Νίκαιας στοὺς ἀρειανούς, ζήτησε ν᾿ ἀφήσουν τὸν Θεὸ ν᾿ ἀποφανθεῖ γιὰ τὸ ζήτημα. Πρότεινε νὰ κλείσουν τὸν ναό, κι ἔπειτα νὰ προσευχηθοῦν, τόσο οἱ ἀρειανοί, ὅσο καὶ οἱ ὀρθόδοξοι. Κι ἂν ἀνοίξει μὲ τὴν προσευχὴ τῶν ὀρθοδόξων, νὰ παραμείνει σ᾿ αὐτούς. Ἀλλιῶς, ἂν δηλαδὴ ἀνοίξει μὲ τὴν προσευχὴ τῶν ἀρειανῶν ἢ ἀκόμα κι ἂν δὲν ἀνοίξει καθόλου, νὰ τὸν πάρουν οἱ ἀρειανοί. Ἔτσι κι ἔγινε. Ἀλλὰ οἱ προσευχὲς τῶν αἱρετικῶν δὲν καρποφόρησαν. Ἀντίθετα, μόλις ὁ ἅγιος Βασίλειος σχημάτισε τρεῖς φορὲς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ πάνω στὴν κλειστὴ πύλη τοῦ ναοῦ, λέγοντας, «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς τῶν χριστιανῶν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων», ἀμέσως ἔσπασαν οἱ μοχλοὶ κι ἀνοίχτηκαν τὰ θυρόφυλλα. Ἔτσι ἡ ἐκκλησία παρέμεινε στοὺς ὀρθοδόξους.Ἡ ἁγία Βασίλισσα (3 Σεπτεμβρίου), ὅταν ὁ ἡγεμόνας τῆς Νικομηδείας Ἀλέξανδρος τὴν ἔριξε μέσα σ᾿ ἕνα καμίνι, σφραγίστηκε μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καὶ δὲν πειράχτηκε καθόλου ἀπὸ τὴ φωτιά.Μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ γιάτρευε ὅλους τους ἀρρώστους, ποὺ ἔτρεχαν κοντά του, γιὰ νὰ βροῦν τὴν ὑγεία τους, ὁ ἅγιος Θαλλέλαιος (20 Μαΐου).Μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ὁ ὅσιος Ἀνδρέας ὁ διὰ Χριστὸν σαλὸς (28 Μαΐου) καὶ ὁ ἅγιος Ζαχαρίας ὁ σκυτοτόμος (17 Νοεμβρίου) ἄνοιγαν τὶς νύχτες τὶς κλειδωμένες πύλες τῶν ἐκκλησιῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου πήγαιναν καὶ προσεύχονταν κρυφὰ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, καὶ μὲ τὸν ἴδιο τρόπο τὶς ἔκλειναν πάλι, φεύγοντας.Ἀλλὰ δὲν ἔχουν τέλος τὰ θαύματα τοῦ σταυροῦ!Ἕνα διαρκές, ἐπαναλαμβανόμενο θαῦμα εἶναι αὐτὸ τοῦ ἁγιασμοῦ. Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ Κιβωτὸς τῆς Ἀληθείας, ἔχει αὐτὸ τὸ θεϊκὸ δῶρο καὶ προνόμιο. Μόνο ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἔχει ἁγιασμό. Μὲ τὴ σταυροειδὴ εὐλογία τοῦ ἱερέως καὶ τὴν τριπλῆ σταυροειδὴ βύθιση τοῦ σταυροῦ στὸ νερό, αὐτὸ ἁγιάζεται καὶ γίνεται «ἰαματικὸν ψυχῶν καὶ σωμάτων, καὶ πάσης ἀντικειμένης δυνάμεως ἀποτρεπτικόν», ἐνῶ, ἐπιπλέον, παραμένει ἀκέραιο καὶ ἀναλλοίωτο μέσα στὸν χρόνο!Ἔχει δίκαιο λοιπὸν ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης, ὅταν γράφει: «Ὁ σταυρὸς εἶναι εἰκόνα τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ, τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ σημεῖο του, καὶ ἡ σκιὰ τοῦ ἀκόμα μόνη, προκαλοῦν τρόμο στοὺς δαίμονες, ἐπειδὴ εἶναι τὸ σημεῖο τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδὴ εἶναι ἡ σκέπη τοῦ Ἐσταυρωμένου. Γι᾿ αὐτὸ ἀρκεῖ νὰ βυθίσει κανεὶς τὸν σταυρὸ στὸ νερό, γιὰ νὰ τὸ ἁγιάσει. Μετὰ ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ νερὸ γίνεται ἰαματικό, καὶ διώχνει τὰ δαιμόνια.»
Ἡ ἀξία τοῦ σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦκαὶ ἡ ἀνάγκη συχνότατης χρήσης του ἀπὸ τοὺς πιστούς
Μὲ ὅλα ὅσα πολὺ συνοπτικὰ ἐκθέσαμε ὡς ἐδῶ αἰτιολογεῖται καὶ κατανοεῖται ἀπόλυτα ἡ μεγάλη τιμή, μὲ τὴν ὁποία περιβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καθὼς καὶ ἡ συχνότατη χρήση του, τόσο στὴ θεία λατρεία, ὅσο καὶ στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῶν πιστῶν:Σ᾿ ὅλες τὶς κινήσεις τοῦ λειτουργοῦ, κατὰ τὴν τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας, ἀπὸ τὸ «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία» μέχρι τὸ «Δι᾿ εὐχῶν», κυριαρχεῖ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.Σ᾿ ὅλες τὶς λατρευτικὲς πράξεις καὶ τελετές, ὅπου γίνεται λόγος γιὰ εὐλογία, κατὰ τὴν ἄγραφη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ σχηματίζεται ἀπὸ τὸν ἱερέα «σταυροῦ τύπος».Ὅπου κι ἂν στρέψει κανεὶς τὸ βλέμμα του, μέσα κι ἔξω ἀπὸ τὸν ὀρθόδοξο ναό, θὰ δεῖ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἀποτυπωμένο: στὴ ναοδομία, στὴν εἰκονογραφία, στὴν ἐκκλησιαστικὴ διακοσμητική, στὰ λειτουργικὰ βιβλία, στὰ ἱερὰ ἄμφια καὶ σκεύη...Ἀλλὰ καὶ στὴν καθημερινή μας ζωὴ ὅλοι οἱ πιστοὶ διαφυλάσσουμε, ὡς πολύτιμη πνευματικὴ καὶ ἁγιαστικὴ παρακαταθήκη, τὴν ἱερὴ συνήθεια τῆς χρήσεως τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ.Οἱ εὐσεβεῖς χριστιανοὶ κάνουν πολὺ συχνὰ τὸν σταυρό τους: Τὸ πρωί, ποὺ σηκώνονται ἀπὸ τὸν ὕπνο. στὴ διάρκεια ὅλων των προσευχῶν τους. ὅταν φεύγουν ἀπὸ τὸ σπίτι τους. ὅταν περνοῦν μπροστὰ ἀπὸ ἱεροὺς ναούς. ὅταν ἀρχίζουν κάποια ἐργασία, ὅταν τελειώνουν τὴν ἐργασία, πρὶν πιοῦν νερὸ ἢ ἄλλο ποτό, πρὶν ἀπὸ τὸ φαγητό, μετὰ τὸ φαγητό, πρὶν κατακλιθοῦν γιὰ ὕπνο, ὅταν ἀκούσουν, εἴτε εὐχάριστη, εἴτε δυσάρεστη εἴδηση... Σὲ κάθε περίσταση, τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ!... Ἡ ἡμέρα τοῦ πιστοῦ ἀρχίζει -καὶ πρέπει ν᾿ ἀρχίζει- μὲ τὸν σταυρὸ καὶ τελειώνει μὲ τὸν σταυρό! Ἀλλὰ καὶ ἀντίστροφα, ἡ νύχτα του ἀρχίζει καὶ τελειώνει πάλι μὲ τὸν σταυρό!Πολλὲς φορὲς ἐπίσης οἱ χριστιανοὶ καταφεύγουν στὸν ναό, ἀναζητώντας τὸν ἱερέα, γιὰ νὰ τοὺς «σταυρώσει», δηλαδὴ νὰ τοὺς εὐλογήσει σταυροειδῶς (εἴτε μὲ σταυρό, εἴτε μὲ ἄλλο ἱερὸ σκεῦος ἢ ἄμφιο), προκειμένου νὰ ἐνισχυθοῦν ἐναντίον τῶν πειρασμῶν ἢ ν᾿ ἀνακουφιστοῦν ἀπὸ κάποια ἀσθένεια.Τόσο μεγάλη εἶναι ἡ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ, σημείου τοῦ παντοδυνάμου Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Τόσο μεγάλη ἡ χάρη, ποὺ περικλείει μυστικὰ μέσα του! Ὅπως συνοπτικὰ καὶ παραστατικὰ διατυπώνει ὁ ἅγιος Μακάριος Μόσχας (†1563), «πολλὲς φορὲς ἕνα καὶ μόνο σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ποὺ γίνεται μὲ πίστη καὶ ἔντονα βιώματα, εἶναι ἰσχυρότερο ἀπὸ πολλὰ λόγια προσευχῆς μπροστὰ στὸν θρόνο τοῦ Ὑψίστου. Σ᾿ αὐτὸ ὑπάρχει τὸ φῶς, ποὺ καταυγάζει τὴν ψυχή, ἡ ἰαματικὴ δύναμη, ποὺ θεραπεύει τὰ ἀσθενήματα τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων, ἡ μυστικὴ δύναμη, ποὺ ἀντιδρᾶ σὲ κάθε βλάβη. Ταράζουν τὴν ψυχή σου ἀκάθαρτοι λογισμοὶ καὶ ἐπιθυμίες; Περιτειχίσου μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, διπλασίασε καὶ τριπλασίασε αὐτὸ τὸ τεῖχος, καὶ οἱ ἀκάθαρτοι λογισμοὶ θὰ δαμαστοῦν. Κατατυραννιέται ἡ καρδία σου ἀπὸ τὴ μελαγχολία καὶ τὴ θλίψη; Σὲ κυριεύει ὁ φόβος ἢ σὲ περιστοιχίζουν οἱ πειρασμοί; Αἰσθάνεσαι τὶς πονηρίες τῶν ἀοράτων ἐχθρῶν; Καταφύγε σ᾿ αὐτὴ τὴ δύναμη τοῦ σταυροῦ, καὶ ἡ εἰρήνη τῆς ψυχῆς θὰ ξαναγυρίσει, οἱ πειρασμοὶ θὰ ἀπομακρυνθοῦν, ἡ παρηγορία τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ πνευματικὴ εὐφροσύνη θὰ πλημμυρίσουν τὴν καρδία σου.»
Γιατί δὲν ἀπολαμβάνουμε πάντοτετὴν εὐλογία τοῦ σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ;
Ὕστερ᾿ ἀπ᾿ αὐτὰ ὅμως, εὔλογα μᾶς γεννιέται τὸ ἐρώτημα: Ἂν ἔχει τόση χάρη καὶ τόση δύναμη τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, γιατί δὲν μποροῦμε κι ἐμεῖς ὅλοι ν᾿ ἀπολαύσουμε πάντοτε τὶς εὐλογίες καὶ τὶς δωρεές του;Δὲν εἶναι δύσκολη ἡ ἀπάντηση: Ἐπειδὴ δὲν τὸ χρησιμοποιοῦμε σωστά, ὅπως πρέπει, ὅπως θέλει ὁ Θεὸς καὶ ἡ Ἐκκλησία. Θ᾿ ἀναφερθοῦμε ἐνδεικτικὰ μόνο σὲ τέσσερις αἰτίες:α) Ἴσως ἐπειδὴ εἴμαστε ὀλιγόπιστοι καὶ χλιαροί. Δὲν κάνουμε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ μὲ ζωντανὴ πίστη στὸν ἐσταυρωμένο Κύριο καὶ στὴ δύναμη τῆς χάριτος τοῦ σταυροῦ Του.β) Ἴσως ἐπειδὴ δὲν ἔχουμε ταπεινοφροσύνη. Ἔτσι, ἂν ὁ Κύριος ἐνεργοποιήσει τὴ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ Του, ὑπάρχει κίνδυνος νὰ πέσουμε σὲ ὑπερηφάνεια, θεωρώντας τὶς συνέπειες αὐτῆς τῆς θείας δυνάμεως ὡς δικά μας κατορθώματα.γ) Ἴσως γιὰ τὴ σκληροκαρδία, τὴν ἁμαρτωλότητα καὶ τὴν ἀμετανοησία μας. Ὅπως λέει χαρακτηριστικὰ ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, πρέπει, «νὰ ἔχωμεν τὸ χέρι μας καθαρὸν ἀπὸ ἁμαρτίες καὶ ἀμόλυντο, καὶ τότε, ὡσὰν κάνωμεν τὸν σταυρόν, κατακαίεται ὁ διάβολος καὶ φεύγει. Εἰδὲ καὶ εἴμεσθεν μεμολυσμένοι μὲ ἁμαρτίες, δὲν πιάνεται ὁ σταυρός, ὅπου κάνωμεν... [καὶ τότε] οἱ δαίμονες δὲν φοβοῦνται.»δ) Τέλος, ἴσως ἐπειδὴ δὲν κάνουμε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ σωστά, μὲ τὸν τρόπο ποὺ μᾶς ἔχει παραδώσει ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, προσβάλλοντας ἔτσι τὴν ἱερότητά του καὶ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο.Αὐτὸ τὸ τελευταῖο πρέπει νὰ τὸ προσέξουμε πολύ. Πάρα πολύ. Ὅλοι μας -κληρικοί, μοναχοὶ καὶ λαϊκοὶ- εἴμαστε ἔνοχοι, ἄλλος λίγο, ἄλλος πολύ, γιὰ ἀπρόσεκτη ἢ μηχανικὴ ἢ καὶ ἀσεβῆ ἐκτέλεση τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ πάνω στὸ σῶμα μας.Ὁρισμένοι κινοῦν βιαστικὰ τὸ χέρι πάνω στὸ στῆθος ἢ καὶ στὸν ἀέρα, χωρὶς ν᾿ ἀκουμποῦν καθόλου τὸ σῶμα τους, ἄλλοτε σχηματίζοντας τρίγωνο ἢ Χ, καὶ ἄλλοτε παίζοντας, θαρρεῖς, κιθάρα. Πῶς νὰ χαρακτηρίσει κανεὶς μιὰ τέτοια ἄσκοπη καὶ ἀκατανόητη κίνηση, ποὺ φτάνει στὰ ὅρια τῆς βλασφημίας; Βαρύς, μὰ ἀληθινός, εἶναι ὁ λόγος τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ποὺ γράφει κάπου ὅτι ὁ ἴδιος ὁ διάβολος κινεῖ τὸ χέρι τῶν ἀπρόσεκτων αὐτῶν χριστιανῶν, γιὰ νὰ χλευάσει τὸ πανίερο σύμβολο τοῦ τιμίου σταυροῦ καὶ γιὰ νὰ κολάσει τοὺς ἰδίους!Κάποιοι χριστιανοὶ πάλι πέφτουν σὲ ἄλλο σφάλμα. Εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἔρχονται στὴν ἐκκλησία, στέκονται συνήθως σὲ ἐμφανῆ σημεῖα, καὶ ἐκεῖ, μπροστὰ σὲ ὅλους, μὲ κούφια ἐπιδεικτικότητα, λυγίζουν τὴ μέση σὲ βαθιὲς μετάνοιες, ἁπλώνουν ἀνεξέλεγκτά τα χέρια πέρα-δῶθε καὶ σταυροκοπιοῦνται μὲ κινήσεις πληθωρικές, ἀδιάκριτες, κάποτε μάλιστα καὶ γελοῖες...Ὑπάρχει καὶ μιὰ τρίτη κατηγορία χριστιανῶν, ποὺ ἀποφεύγουν ἐντελῶς νὰ κάνουν τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καὶ μάλιστα δημόσια. Εἶναι ἐκεῖνοι, ποὺ ντρέπονται νὰ ὁμολογήσουν τὴν πίστη τους στὸν Χριστὸ καὶ στὸν σταυρό Του. Φοβοῦνται τὴν εἰρωνεία, τὴν περιφρόνηση, τὴ χλεύη τῶν ἀνθρώπων τοῦ κόσμου. Ἀγαποῦν, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, «τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ». Ἂν ἀνήκουμε σ᾿ αὐτούς, ἂς θυμηθοῦμε τὴν παραγγελία τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Παύλου, «μὴ συσχηματίζεσθε τῷ αἰῶνι τούτω», καθὼς καὶ τὴ σοβαρὴ προειδοποίηση τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου, «πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθέν των ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθέν του πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς.» Καί, πέρα ἀπ᾿ αὐτά, ἂς συνειδητοποιήσουμε ὅτι στεροῦμε τὸν ἑαυτό μας καὶ ἀπὸ ἕνα πανίσχυρο ὅπλο κατὰ τῶν πειρασμῶν, τῶν παθῶν, τῶν ἀσθενειῶν καὶ τῶν δαιμόνων. Ἂς προσέξουμε τί μᾶς συμβουλεύει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων: «Μὴ ντρεπόμαστε τὸν σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Κι ἂν ἄλλος ντρέπεται καὶ τὸν κρύβει, ἐσὺ κάνε φανερὰ τὸν σταυρό σου, γιὰ νὰ δοῦν οἱ δαίμονες τὸ σημεῖο αὐτὸ τοῦ βασιλιᾶ Χριστοῦ, καὶ νὰ φύγουν μακριά, τρέμοντας. Κάνε μάλιστα τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ συχνά, εἴτε τρῶς, εἴτε πίνεις, εἴτε κάθεσαι, εἴτε ξαπλώνεις, εἴτε σηκώνεσαι, εἴτε μιλᾶς, εἴτε περπατᾶς, δηλαδὴ σὲ κάθε περίσταση. Γιατὶ ὅποιος σταυρώνεται ἐδῶ στὴ γῆ, βρίσκεται νοερὰ πάνω στὸν οὐρανό... Εἶναι μεγάλο τὸ φυλακτήριο. Δωρεὰν τὸ παίρνουν οἱ φτωχοὶ καὶ ἄκοπα οἱ ἄρρωστοι, ἐπειδὴ ἡ χάρη τοῦ προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεό. Σημάδι εἶναι τῶν πιστῶν καὶ φόβος τῶν δαιμόνων.»
Πῶς κάνουμε σωστὰ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ;Πῶς ὅμως θὰ γίνει καὶ γιὰ μᾶς φυλακτήριο τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ; Πῶς θὰ γίνει στὰ χέρια μᾶς φόβητρο τῶν δαιμόνων; Ἂν τὸ κάνουμε σωστά! Ἂν τὸ κάνουμε, ὅπως μᾶς παραδίδει καὶ μᾶς διδάσκει ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, δηλαδὴ μὲ πίστη, εὐλάβεια, συναίσθηση, ἱεροπρέπεια, ταπείνωση καὶ διάκριση.Πῶς δηλαδή;Ἀρχικὰ ἑνώνουμε τὰ τρία πρῶτα δάκτυλα τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ, ὀμολογώντας ἔτσι τὴν πίστη μας σ᾿ ἕνα Θεό, ποὺ εἶναι ταυτόχρονα καὶ τρεῖς ὑποστάσεις, τρία πρόσωπα -ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα-, ὁμοούσια, ἑνωμένα μεταξύ τους «ἀχωρίστως» καὶ «ἀδιαιρέτως». Τὰ ἄλλα δύο δάκτυλα, ποὺ ἀκουμποῦν στὴν παλάμη, συμβολίζουν τὶς δύο φύσεις, δύο θελήσεις καὶ δύο ἐνέργειες τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ τὴ θεία καὶ τὴν ἀνθρώπινη. Μ᾿ αὐτὸ τὸν τρόπο κάνουμε μιὰ συμβολικὴ ὁμολογία τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας, ποὺ βάσεις καὶ θεμέλιά της ἀποτελοῦν τὸ τριαδολογικὸ καὶ τὸ χριστολογικὸ δόγμα.Μετὰ φέρνουμε τὸ χέρι στὸ μέτωπο, τὴ σωματικὴ περιοχὴ τῆς διανοητικῆς λειτουργίας, φανερώνοντας ἔτσι ὅτι ἀγαποῦμε τὸν Θεὸ μ᾿ ὅλη τὴ διάνοιά μας, καὶ ὅτι ἀφιερώνουμε σ᾿ Αὐτὸν ὅλες τὶς σκέψεις μας.Τὸ χέρι ἔρχεται κατόπιν στὴν κοιλιά. Ἔτσι δηλώνουμε συμβολικὰ ὅτι προσφέρουμε στὸν Κύριο ὅλες τὶς ἐπιθυμίες μας καὶ ὅλα τα συναισθήματά μας.Τέλος, φέρνουμε τὸ χέρι στοὺς ὤμους, πρῶτα στὸν δεξιὸ καὶ μετὰ στὸν ἀριστερό, ὀμολογώντας ἔτσι ὅτι καὶ κάθε σωματική μας δραστηριότητα ἀνήκει σ᾿ Ἐκεῖνον.Μιὰ ἄλλη συμπληρωματικὴ ἑρμηνεία, θεολογικώτατη μέσα στὴν ἁπλότητά της, μᾶς δίνει στὴν πέμπτη διδαχή του ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὃ Αἰτωλός:«Ἀκούσατε, χριστιανοί μου, πῶς πρέπει νὰ γίνεται ὁ σταυρὸς καὶ τί σημαίνει. Μᾶς λέγει τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον πὼς ἡ ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, δοξάζεται εἰς τὸν οὐρανὸν περισσότερον ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους. Τί πρέπει νὰ κάμῃς καὶ ἐσύ; Σμίγεις τὰ τρία σου δάκτυλα μὲ τὸ δεξιὸν τὸ χέρι σου καί, μὴν ἠμπορώντας νὰ ἀνεβῇς εἰς τὸν οὐρανὸν νὰ προσκυνήσῃς, βάνεις τὸ χέρι σου εἰς τὸ κεφάλι σου, διότι τὸ κεφάλι σου εἶναι στρογγυλὸ καὶ φανερώνει τὸν οὐρανόν, καὶ λέγεις μὲ τὸ στόμα: Καθὼς ἐσεῖς οἱ ἄγγελοι δοξάζετε τὴν ἁγίαν Τριάδα εἰς τὸν οὐρανόν, ἔτσι καὶ ἐγώ, ὡς δοῦλος ἀνάξιος, δοξάζω καὶ προσκυνῶ τὴν ἁγίαν Τριάδα. Καὶ καθὼς αὐτὰ τὰ δάκτυλα εἶναι τρία -εἶναι ξεχωριστά, εἶναι καὶ μαζὶ- ἔτσι εἶναι καὶ ἡ ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, τρία πρόσωπα καὶ ἕνας μόνος Θεός. Κατεβάζεις τὸ χέρι σου ἀπὸ τὸ κεφάλι σου καὶ τὸ βάνεις εἰς τὴν κοιλίαν σου καὶ λέγεις: Σὲ προσκυνῶ καὶ σὲ λατρεύω, Κύριέ μου, ὅτι κατεδέχθης καὶ ἐσαρκώθης εἰς τὴν κοιλίαν τῆς Θεοτόκου διὰ τὰς ἁμαρτίας μας. Τὸ βάζεις πάλιν εἰς τὸν δεξιόν σου ὦμον καὶ λέγεις: Σὲ παρακαλῶ, Θεέ μου, νὰ μὲ συγχωρήσῃς καὶ νὰ μὲ βάλῃς εἰς τὰ δεξιὰ μὲ τοὺς δικαίους. Βάνοντάς το πάλι εἰς τὸν ἀριστερὸν ὦμον, λέγεις: Σὲ παρακαλῶ, Κύριέ μου, μὴ μὲ βάλῃς εἰς τὰ ἀριστερὰ μὲ τοὺς ἁμαρτωλούς. Ἔπειτα, κύπτοντας κάτω εἰς τὴν γῆν: Σὲ δοξάζω, Θεέ μου, σὲ προσκυνῶ καὶ σὲ λατρεύω ὅτι, καθὼς ἐβάλθηκες εἰς τὸν τάφον, ἔτσι θὰ βαλθῶ καὶ ἐγώ. Καὶ ὅταν σηκώνεσαι ὀρθός, φανερώνεις τὴν Ἀνάστασιν, καὶ λέγεις: Σὲ δοξάζω, Κύριέ μου, σὲ προσκυνῶ καὶ σὲ λατρεύω, πὼς ἀναστήθηκες ἀπὸ τοὺς νεκρούς, διὰ νὰ μᾶς χαρίσῃς τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον. Αὐτὸ σημαίνει ὁ πανάγιος σταυρός.»
ΣυμπέρασμαὍπως διαπιστώνουμε ἀπὸ τὰ παραπάνω, τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ κλείνει μέσα του ὅλα τα σωτηριώδη γεγονότα, ποὺ οἰκονόμησε ἡ ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν «πεπτωκότα» ἄνθρωπο. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι σημεῖο σωτήριο, σημεῖο ζωοποιό, σημεῖο ἁγιαστικό, «νικοποιὸν ὅπλον» (ἅγιος Σωφρόνιος Ἱεροσολύμων), «τῶν κακῶν ἀλεξιτήριον» (ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης), «κεφάλαιον τῶν ἀγαθῶν ἁπάντων» (ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος) γιὰ τοὺς χριστιανούς. Ἂς τὸ χρησιμοποιοῦμε λοιπόν, ὅσο μποροῦμε πιὸ συχνά, ἀγιάζοντας μ᾿ αὐτὸ κάθε πτυχὴ τῆς καθημερινῆς καὶ τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς.
Κορυφαῖο θαῦμα εἶναι ἡ ἐμφάνιση τό 1925 τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στόν Οὐρανό, κατά τήν διάρκεια ἀγρυπνίας ἐπί τῆ ἑορτῆ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στόν Ὑμηττό.
Τόν φωτεινό Σταυρό εἶδαν πάνω ἀπό 2.000 πιστοί πού συμμετεῖχαν στήν ἀγρυπνία, ἐνῶ ἦτο ὁρατός στά περίχωρα καί στό κέντρο τῶν Ἀθηνῶν πλέον τῆς ἡμίσειας ὥρας. Τό γεγονός δημοσιεύθηκε στήν ἐφημερίδα ΣΚΡΙΠ.
Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΙΣ 14/9/1925>>http://orthopraxiaa.blogspot.gr/2013/04/1491925.html
(†) Γ΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Σταυροπροσκυνήσεως)
ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (Δύναμη, Σημασία καὶ Θαύματά του)
«Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης της οἰκουμένης.
Σταυρός, ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων τὸ κραταίωμα.
Σταυρός, πιστῶν τὸ στήριγμα.
Σταυρός, ἀγγέλων ἡ δόξα
καὶ τῶν δαιμόνων τὸ τραῦμα»
Εἰσαγωγικά
Πρὶν ἀπὸ εἴκοσι αἰῶνες ὁ σταυρὸς ἦταν ὄργανο ἀτιμωτικῆς τιμωρίας καὶ φρικτοῦ θανάτου. Οἱ Ρωμαῖοι καταδίκαζαν στὴν ποινὴ τῆς σταυρώσεως τοὺς πιὸ μεγάλους ἐγκληματίες.
Σήμερα ὁ σταυρὸς κυριαρχεῖ σ᾿ ὁλόκληρη τὴ ζωὴ τῶν πιστῶν χριστιανῶν, σ᾿ ὁλόκληρη τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὡς ὄργανο θυσίας, σωτηρίας, χαρᾶς, ἁγιασμοῦ καὶ χάριτος. Ὅπως γράφει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, «αὐτὸ τὸ καταραμένο καὶ ἀποτρόπαιο σύμβολο τῆς χειρότερης τιμωρίας τώρα ἔχει γίνει ποθητὸ καὶ ἀξιαγάπητο». Παντοῦ τὸ βλέπεις. «Στὴν ἁγία Τράπεζα, στὶς χειροτονίες τῶν ἱερέων, στὴ θεία λειτουργία, στὰ σπίτια, στὶς ἀγορές, στὶς ἐρημιὲς καὶ στοὺς δρόμους, στὶς θάλασσες, στὰ πλοῖα καὶ στὰ νησιά, στὰ κρεββάτια καὶ στὰ ἐνδύματα, στοὺς γάμους, στὰ συμπόσια, στὰ χρυσὰ καὶ τ᾿ ἀσημένια σκεύη, στὰ κοσμήματα καὶ στὶς τοιχογραφίες... Τόσο περιπόθητο σ᾿ ὅλους ἔγινε τὸ θαυμαστὸ αὐτὸ δῶρο, ἡ ἀνέκφραστη αὐτὴ χάρη.»
Πράγματι, ὅπου κι ἂν στρέψει κανεὶς τὸ βλέμμα του, μέσα κι ἔξω ἀπὸ τὸν ναό, θὰ δεῖ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ. Σὰν ὁρατό, σχηματικὸ σύμβολο, ἀλλὰ καὶ σὰν ἱερὴ χειρονομία. Τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ δεσπόζει στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.
Γιατί ὅμως;
Γιατὶ ἀπὸ τότε, ποὺ πάνω στὸν σταυρὸ καρφώθηκε καὶ πέθανε γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός, τὸ ὄργανο αὐτὸ τῆς τιμωρίας ἔγινε ὄργανο σωτηρίας. «... Οὐ γὰρ ἔτι καταδίκης ἐστι τιμωρία, ἀλλὰ τρόπαιον ἐδείχθη ἡμῖν σωτηρίας», λέει ἕνα τροπάριο. Τὸ ἀντικείμενο τῆς αἰσχύνης ἔγινε ἡ δόξα τῆς Ἐκκλησίας. Τῆς κατάρας τὸ σύμβολο, ἔγινε «ἀρᾶς τῆς ἀρχαίας λύτρον». Τῆς ὀδύνης καὶ τοῦ θανάτου τὸ ξύλο, ἔγινε «χαρᾶς σημεῖον» καὶ «ζωῆς ταμεῖον». Καὶ ὅλ᾿ αὐτά, ἐπειδὴ πάνω στὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ, μαζὶ μὲ τὸ πανάχραντο σῶμα Του, ὁ Κύριος κάρφωσε καὶ τὶς ἁμαρτίες μας. Ὅπως γράφει ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος, μᾶς χάρισε «πάντα τα παραπτώματα, ἑξαλείψας τὸ καθ᾿ ἡμῶν χειρόγραφον... προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῶ.»
Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ μᾶς συμφιλίωσε μὲ τὸν οὐράνιο Πατέρα, ἀπὸ τὸν Ὁποῖο μᾶς εἶχε χωρίσει ὁ διάβολος, ἐξαπατώντας τοὺς προπάτορες. Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ μᾶς ἄνοιξε τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἀφοῦ μέχρι τὴ σταύρωση Ἐκείνου ὁ ἅδης κατάπινε ἀχόρταγα ἀκόμη καὶ τοὺς δικαίους. Γι᾿ αὐτὸ ἔχει τόση δύναμη καὶ χάρη, τὴ δύναμη καὶ τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ, πού, ὅταν σταυρώθηκε, τὴ μεταβίβασε μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ ἀκατάληπτο στὸν τίμιο σταυρό Του, ὅπως σοφὰ μᾶς λέει καὶ ἡ ὑμνολογία: «Ὁ σταυρός σου, Χριστέ, εἰ καὶ ξύλον ὁρᾶται τῇ οὐσίᾳ, ἀλλὰ θείαν περιβέβληται δυναστείαν, καὶ αἰσθητῶς τῷ κόσμω φαινόμενος, νοητῶς τὴν ἡμῶν θαυματουργεῖ σωτηρίαν...».
Ὁ σταυρὸς λοιπὸν ἔγινε τὸ σύμβολο τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ. Σύμβολο, ποὺ τρέμουν τὰ δαιμόνια.
Ἡ ἀνεκτίμητη ἀξία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Ἂν εἶναι ὅμως πράγματι ἔτσι, γιατί τότε ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ποὺ ἀρνοῦνται, ἀποστρέφονται καὶ ἀτιμάζουν τὸν σταυρό; «Πολλοὶ γὰρ περιπατοῦσιν», γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «οὓς πολλάκις ἔλεγον ὑμίν, νῦν δὲ καὶ κλαίων λέγω, τοὺς ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ὧν τὸ τέλος ἀπώλεια...».
Πράγματι, ὁρισμένοι αἱρετικοὶ εἶναι «ἐχθροὶ τοῦ σταυροῦ». Ὁ σταυρός, λένε, εἶναι ὄργανο ἐγκλήματος, καὶ ἀποτελεῖ εἰδωλολατρία ἡ ἀπόδοση σ᾿ αὐτὸν τιμῆς. Ὑποστηρίζουν μάλιστα πὼς ἡ ἀρχαία Ἐκκλησία δὲν χρησιμοποιοῦσε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.
Ἡ ἄποψη αὐτὴ εἶναι πλανεμένη. Πρῶτον, ἐπειδὴ ἡ Ἐκκλησία μας δὲν τιμᾶ τὸν σταυρό, σὰν ἕνα τυχαῖο γεωμετρικὸ σχῆμα. Δεύτερον, ἐπειδὴ ἡ τιμὴ πρὸς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἔχει τὴν ἀρχή της στοὺς ἀποστολικοὺς ἤδη χρόνους. Τρίτον, ἐπειδὴ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς φανέρωσε μὲ ὑπερφυσικὰ γεγονότα, σὲ διάφορες περιπτώσεις καὶ ἐποχές, ὅτι ὁ σταυρὸς ἀποτελεῖ τὸ σύμβολό Του. Καὶ τέταρτον, ἐπειδὴ μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἔγιναν καὶ γίνονται ἐξαίσια θαύματα.
Ἂς πάρουμε ὅμως τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά.
Α´. Ἡ τιμὴ στὸν σταυρὸ εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένη
μὲ τὸν Ἐσταυρωμένο καὶ Ἀναστάντα Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό
Ἡ Ἐκκλησία μας δὲν τιμᾶ τὸν σταυρὸ αὐτὸ καθεαυτό, ὡς ἁπλὸ σχῆμα, ἀποδεσμευμένο ἀπὸ τὸν ἐσταυρωμένο Κύριο. Αὐτὸ θὰ ἦταν πράγματι εἰδωλολατρία. Ἀλλὰ τὸν τιμᾶ, ὡς τὸ σύμβολο τῆς μεγάλης θυσίας τοῦ Χριστοῦ, ἀπὸ τὴν ὁποία ἀπορρέει ἡ χάρη, ὁ ἁγιασμὸς καὶ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Τὸν ἀσπάζεται καὶ τὸν προσκυνεῖ ὡς τὸ σημεῖο τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου (Ματθ. 24, 30), ποὺ ἔχει προσλάβει μυστικὰ καὶ ἀκατάληπτα, ὅπως εἴπαμε, τὴ χάρη καὶ τὴ δύναμή Του.
Βλέποντας ὁ πιστὸς τὸ σχῆμα τοῦ σταυροῦ, κάνοντας τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, προσκυνώντας τὸν «τύπον» καὶ τὸ σύμβολο τοῦ σταυροῦ, βλέπει μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του καὶ προσκυνεῖ τὸν ἐσταυρωμένο Ἰησοῦ. «Δὲν ἀσπαζόμαστε τὸν σταυρὸ ὡς Θεό, ἀλλὰ δείχνουμε ἔτσι τὴ γνήσια διάθεση τῆς ψυχῆς μας πρὸς τὸν Ἐσταυρωμένο», γράφει ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος. Καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς διευκρινίζει ὅτι, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ τίμιο Ξύλο, «προσκυνοῦμε καὶ τὸν τύπο τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ, ἂν καὶ εἶναι ἀπὸ διαφορετικὴ ὕλη κατασκευασμένος, ὄχι βέβαια τιμώντας τὴν ὕλη, μὴ γένοιτο, ἀλλὰ τὸν τύπο, ὡς σύμβολο τοῦ Χριστοῦ».
Πόσο δίκαιο ἔχουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, θὰ διαπιστώσουμε παρακάτω, ἐξετάζοντας τὴν ἁγιαστικὴ καὶ θαυματουργικὴ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ.
Β´. Ἡ τιμὴ στὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ
ὑπῆρχε πάντοτε καὶ ἐξαρχῆς στὴν Ἐκκλησία
Ἡ ἀρχὴ τῆς τιμῆς πρὸς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ χάνεται στὰ βάθη τῆς χριστιανικῆς ἀρχαιότητος, μιὰ καὶ μᾶς παραδίδεται ἀπὸ τοὺς ἀποστολικοὺς χρόνους.
Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος διακηρύσσει: «Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῶ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ».
Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Πέτρος καταδικάστηκε σὲ θάνατο σταυρικό, ὅπως ὁ Κύριος. Τόσο τιμοῦσε ὅμως τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ὥστε ἱκέτευε τοὺς δημίους του: «Δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ μὲ σταυρώσετε ὄρθιο, ὅπως τὸν Χριστό μου. Ἐκεῖνος σταυρώθηκε ἔτσι γιὰ νὰ βλέπει στὴ γῆ, ἐπειδὴ θὰ πήγαινε στὸν ἅδη νὰ ἐλευθερώσει τὶς ψυχές, ποὺ βρίσκονταν ἐκεῖ. Ἐμένα ὅμως νὰ μὲ σταυρώσετε μὲ τὸ κεφάλι κάτω, γιὰ νὰ βλέπω τὸν οὐρανό, ὅπου πρόκειται νὰ πάω.»
Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Ἀνδρέας ὁ πρωτόκλητος, ὅταν ἀντίκρυσε τὸν σταυρὸ τοῦ μαρτυρίου τοῦ (σχήματος Χ), ἀναφώνησε μὲ δέος καὶ συγκίνηση: «Χαῖρε, σταυρέ, ποὺ μὲ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἁγιάστηκες καὶ μὲ τὰ μέλη του, σὰν μὲ μαργαριτάρια, στολίστηκες! Πρὶν καρφωθεῖ ἐπάνω σου ὁ Κύριός μου, ἤσουν φοβερὸς γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Τώρα ὅμως ὅλοι οἱ πιστοὶ γνωρίζουν πόση χάρη εἶναι κρυμμένη μέσα σου. Ἄφοβα καὶ χαρούμενα σὲ πλησιάζω. Πρόθυμα δέξου με κι ἐσύ, τὸν μαθητὴ τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ... Ὦ μακάριε καὶ παμπόθητε σταυρέ, πάρε με ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ παράδωσέ με στὸν Δάσκαλό μου!».
Τὴν ἀρχαιότητα τῆς χρήσεως τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγάλους ἀπολογητές, ὁ Τερτυλλιανός (περίπου 160-220 μ.Χ.), ποὺ γράφει: «Ὁπουδήποτε κι ἂν πρόκειται νὰ φθάσουμε, γιὰ ὁπουδήποτε κι ἂν πρέπει νὰ ξεκινήσουμε, ὅταν φθάνουμε καὶ ὅταν ξεκινοῦμε, ὅταν βάζουμε τὰ παπούτσια μας, ὅταν πλενόμαστε, ὅταν τρῶμε, ὅταν ἀνάβουμε τὸ λυχνάρι, ὅταν πέφτουμε στὸ κρεββάτι, ὅταν καθόμαστε στὸ σκαμνί, ὅταν ἀρχίζουμε κάποια συζήτηση, κάνουμε στὸ μέτωπό μας τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ» (De corona 3,11).
Γ´. Ὁ Θεὸς φανερώνει μὲ ὑπερφυσικὰ γεγονότα
τὴ δύναμη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, μὲ ὑπερφυσικὰ γεγονότα καὶ θαυμαστὲς ἀποκαλύψεις, φανέρωσε σὲ διάφορες περιστάσεις, μὲ τρόπο κραυγαλέο, πὼς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἀποτελεῖ τὸ σύμβολό Του καὶ τὸ ἀήττητο τρόπαιο τῶν πιστῶν. Θ᾿ ἀναφερθοῦμε σ᾿ ἐλάχιστα παραδείγματα ἀπὸ τ᾿ ἀναρίθμητα ποὺ διασώζουν ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία, οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ τὰ Συναξάρια.
1. Ὁ γνωστὸς ἐκκλησιαστικὸς ἱστορικὸς Εὐσέβιος Καισαρείας (†340), σύγχρονος τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, περιγράφει ἐναργέστατα καὶ ἀδιάψευστα τὸ πασίγνωστο περιστατικὸ τῆς ἐμφανίσεως τοῦ φωτεινοῦ σταυροῦ στὸν Μ. Κωνσταντῖνο μὲ τὴν ἐπιγραφὴ «ἐν τούτῳ νίκα», καὶ μάλιστα μέρα μεσημέρι, μὲ μάρτυρες ὅλους τοὺς ἄνδρες τοῦ στρατεύματός του.
2. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν παραπάνω ὑπερφυσικὴ φανέρωση τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ, ἔγινε καὶ μία ἄλλη, πάλι μπροστά σε ἀναρίθμητους αὐτόπτες μάρτυρες, ὅταν βασιλιὰς ἦταν ὁ Κωνστάντιος, γιὸς τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου, καὶ ἀρχιεπίσκοπος Ἱεροσολύμων ὁ ἅγιος Κύριλλος. Τὸ θαῦμα διηγεῖται ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Κύριλλος στὸν βασιλιὰ μὲ μία ἐπιστολή του, στὴν ὁποία ἀναφέρει ὅτι τὴν ἡμέρα ἐκείνη (7 Μαΐου τοῦ 346 μ.Χ., τὴν περίοδο τῆς Πεντηκοστῆς), γύρω στὴν τρίτη ὥρα (9 π.μ.), φάνηκε στὸν οὐρανὸ τὸ σημεῖο τοῦ τιμίου σταυροῦ, τεράστιο, ὁλοφώτεινο, ἐκτεινόμενο ἀπὸ τὸν ἅγιο Γολγοθᾶ μέχρι τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. Δὲν τὸ εἶδαν ἕνας καὶ δύο, ἀλλὰ ὅλοι οἱ κάτοικοι τῶν Ἱεροσολύμων. Καὶ δὲν φάνηκε γιὰ μία στιγμὴ μόνο, ἀλλὰ γιὰ ὧρες πολλὲς κρεμόταν στὸ στερέωμα. Καὶ ἦταν τόσο λαμπρό, ὥστε ξεπερνοῦσε στὴ λάμψη τὶς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου, γι᾿ αὐτὸ καὶ μποροῦσαν νὰ τὸ δοῦν φανερὰ μέρα μεσημέρι. Βλέποντας αὐτὸ τὸ θαῦμα ὁ λαὸς τῆς πόλεως ἔτρεξε στὸν ναὸ τῆς Ἀναστάσεως. Ὅλοι ἔσπευσαν νὰ δοξάσουν μ᾿ ἕνα στόμα τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ἔχοντας τώρα διδαχθεῖ ἀπὸ τὰ ἴδια τὰ πράγματα ὅτι τὸ πανευσεβὲς δόγμα τῶν χριστιανῶν δὲν στηρίζεται σὲ ἀνθρώπινη σοφία, ποὺ πείθει μὲ τὰ λόγια καὶ τὴ λογική, ἀλλὰ στὶς ἀποδείξεις, ποὺ δίνουν τὰ πνευματικὰ χαρίσματα καὶ οἱ θαυματουργικὲς δυνάμεις. Καὶ τὸ δόγμα δὲν κηρύσσεται μόνο ἀπὸ ἀνθρώπους, ἀλλὰ μαρτυρεῖται καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεό, ἀπὸ τὸν οὐρανό.
Τὴν ἀνάμνηση «τοῦ ἐν οὐρανῶ φανέντος σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ» ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 7 Μαΐου, ἡμέρα τῆς ἐμφανίσεώς του.
3. Ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Εὐστάθιος (20 Σεπτεμβρίου) ἀξιώθηκε νὰ δεῖ ἕνα θαυμαστὸ ὅραμα, χάρη στὸ ὁποῖο μεταστράφηκε ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία στὴ χριστιανικὴ πίστη. Συνετός, ἐγκρατής, φιλάνθρωπος καὶ φιλοδίκαιος, ἂν καὶ εἰδωλολάτρης, ὁ ἅγιος Εὐστάθιος (ποὺ λεγόταν τότε Πλακίδας) εἵλκυσε πάνω του τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ, ποὺ τοῦ ἀποκαλύφθηκε μὲ παράδοξο τρόπο. Συγκεκριμένα, ἐνῶ μιὰ μέρα κυνηγοῦσε στὸ δάσος, βλέπει ἀπὸ μακριὰ ἕνα ὡραιότατο καὶ μεγαλόσωμο ἐλάφι, πού, ἐνῶ ἔφευγε, ἔστρεφε κάθε τόσο τo κεφάλι καὶ τὸν παρατηροῦσε κατάμματα. Ὁ ἅγιος σπιρούνισε τὸ ἄλογό του γιὰ νὰ τὸ φτάσει, ἀλλὰ δὲν μπόρεσε. Ἔτρεξαν πίσω του καὶ οἱ σύντροφοί του, ἀλλὰ μάταια. Μετὰ ἀπὸ ὥρα ἀναγκάστηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν τὴν προσπάθεια, γιατὶ τὰ ἄλογά τους εἶχαν ἐξαντληθεῖ. Μόνο ὁ ἅγιος ἐπέμεινε νὰ καλπάζει πίσω ἀπὸ τὸ ἀκούραστο ἐλάφι. Τελικά, καταϊδρωμένοι αὐτὸς καὶ τὸ ἄλογό του, ἔφτασαν μπροστὰ σ᾿ ἕνα μεγάλο χάσμα. Τὸ ἐλάφι εὔκολα πήδηξε ἀπέναντι, ὅπου στάθηκε καὶ κοίταζε τὸν ἅγιο. Τὸ ἄλογο ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ πηδήξει, καὶ ἀναγκάστηκε νὰ σταματήσει. Τότε, μὲ ἀπερίγραπτη ἔκπληξη, βλέπει ὁ ἅγιος ἀνάμεσα στὰ κέρατα τοῦ ἐλαφιοῦ ἕναν ὑπέρλαμπρο φωτεινὸ σταυρό, ποὺ ἔφερε τὸν ἐσταυρωμένο Κύριο, καὶ ἀκούει μία φωνὴ νὰ τοῦ λέει: «Γιατί, Πλακίδα, μὲ κυνηγᾶς; Ἐγὼ εἶμαι ὁ Χριστός, ποὺ δὲν μὲ γνωρίζεις, ἀλλὰ μ᾿ εὐαρεστεῖς μὲ τὰ καλά σου ἔργα. Γιὰ χάρη σου λοιπὸν φάνηκα πάνω σ᾿ αὐτὸ τὸ ἐλάφι. Οἱ ἐλεημοσύνες καὶ οἱ καλές σου πράξεις μ᾿ εὐχαρίστησαν. Γι᾿ αὐτὸ κι ἐγὼ σοῦ φανερώθηκα, γιατὶ δὲν εἶναι δίκαιο ἕνας ἄνθρωπος σὰν κι ἐσένα νὰ μὴ γνωρίζει τὴν ἀλήθεια...». Αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ τοῦ εἶπε ὁ Κύριος, πρὶν τὸν στείλει στὸν ἐπίσκοπο τοῦ τόπου, ὁ ὁποῖος τὸν βάπτισε μαζὶ μὲ ὁλόκληρη τὴν οἰκογένειά του, δίνοντάς του τὸ ὄνομα Εὐστάθιος.
Τρία ἀπὸ τὰ ἀναρίθμητα παραδείγματα θεϊκῶν ἀποκαλύψεων, σχετικὰ μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, εἶναι ὅσα ἀναφέραμε πιὸ πάνω, μὲ τὰ ὁποῖα διδασκόμαστε ὅτι τὸ σημεῖο αὐτὸ εἶναι ἡ σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ.
Δ´. Τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ θαυματουργεῖ
Γιὰ νὰ αἰτιολογηθεῖ μὲ περισσότερα στοιχεῖα ἡ τιμή, ποὺ ἀποδίδει στὸν σταυρὸ ἡ Ἐκκλησία, καὶ γιὰ νὰ φανεῖ παραστατικὰ ἡ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ, ὡς σημείου τοῦ Χριστοῦ, θὰ διηγηθοῦμε παρακάτω μερικὰ σποραδικὰ θαύματα -τὰ πιὸ πολλὰ ἀπὸ τοὺς Βίους τῶν ἁγίων- ποὺ ἔγιναν κατὰ καιροὺς μ᾿ αὐτὸ τὸ πανίερο σύμβολο.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος (26 Σεπτεμβρίου) θεράπευσε στὴν Πάτμο τὸν παράλυτο εἰδωλολάτρη ἱερέα τοῦ Ἀπόλλωνα, σφραγίζοντάς τον μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.
Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος ὁ Μέγας (17 Ἰανουαρίου), θέλοντας νὰ καταισχύνει κάποιους εἰδωλολάτρες σοφούς, ποὺ πῆγαν νὰ τὸν πειράξουν, ἔφερε μπροστά τους μερικοὺς δαιμονισμένους καὶ εἶπε: «Ἢ καθαρίστε τους ἐσεῖς μὲ τοὺς συλλογισμούς σας καὶ μ᾿ ὁποιαδήποτε ἄλλη τέχνη ἢ μαγεία θέλετε, ἐπικαλούμενοι τὰ εἴδωλά σας, ἤ, ἂν δὲν μπορεῖτε, παραιτηθεῖτε ἀπὸ τὴν πολεμικὴ ἐναντίον μας, καὶ θὰ δεῖτε τὴ δύναμη τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ!». Καὶ τὴν ἴδια στιγμὴ ἐπικαλέστηκε τὸν Κύριο, σφραγίζοντας τοὺς δαιμονισμένους τρεῖς φορὲς μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ. Ἀμέσως ἐκεῖνοι ἐλευθερώθηκαν ἀπὸ τὰ δαιμόνια καὶ σηκώθηκαν θεραπευμένοι, δοξάζοντας τὸν Θεό.
Ὅταν ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος, ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου (12 Μαΐου) ἦταν ἀκόμα μικρὸ δεκάχρονο παιδί, ἕνα ἀτίθασο μοσχάρι τὸν τραυμάτισε σοβαρὰ στὸν μηρὸ καὶ τὸν ἔριξε χάμω, ἀνίκανο πιὰ νὰ σηκωθεῖ. Τότε ἕνας εὐσεβὴς χριστιανός, ὁ Κλεόβιος, τὸν σταύρωσε τρεῖς φορὲς στὸ χτυπημένο μέλος, καὶ ἀμέσως ὁ μικρὸς Ἐπιφάνιος γιατρεύτηκε καὶ σηκώθηκε. Ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος, πολὺ ἀργότερα, σταύρωσε τρεῖς φορὲς ἐπίσης τὴ θυγατέρα τοῦ βασιλιὰ τῆς Περσίας, καὶ τὴν ἀπάλλαξε αὐτοστιγμεὶ ἀπὸ τὸ δαιμόνιο, ποὺ τὴ βασάνιζε.
Ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας (1 Ἰανουαρίου), ὅταν ὁ ἀρειανὸς βασιλιὰς Οὐάλης διέταξε νὰ παραδοθεῖ ὁ καθεδρικὸς ναὸς τῆς Νίκαιας στοὺς ἀρειανούς, ζήτησε ν᾿ ἀφήσουν τὸν Θεὸ ν᾿ ἀποφανθεῖ γιὰ τὸ ζήτημα. Πρότεινε νὰ κλείσουν τὸν ναό, κι ἔπειτα νὰ προσευχηθοῦν, τόσο οἱ ἀρειανοί, ὅσο καὶ οἱ ὀρθόδοξοι. Κι ἂν ἀνοίξει μὲ τὴν προσευχὴ τῶν ὀρθοδόξων, νὰ παραμείνει σ᾿ αὐτούς. Ἀλλιῶς, ἂν δηλαδὴ ἀνοίξει μὲ τὴν προσευχὴ τῶν ἀρειανῶν ἢ ἀκόμα κι ἂν δὲν ἀνοίξει καθόλου, νὰ τὸν πάρουν οἱ ἀρειανοί. Ἔτσι κι ἔγινε. Ἀλλὰ οἱ προσευχὲς τῶν αἱρετικῶν δὲν καρποφόρησαν. Ἀντίθετα, μόλις ὁ ἅγιος Βασίλειος σχημάτισε τρεῖς φορὲς τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ πάνω στὴν κλειστὴ πύλη τοῦ ναοῦ, λέγοντας, «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς τῶν χριστιανῶν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων», ἀμέσως ἔσπασαν οἱ μοχλοὶ κι ἀνοίχτηκαν τὰ θυρόφυλλα. Ἔτσι ἡ ἐκκλησία παρέμεινε στοὺς ὀρθοδόξους.
Ἡ ἁγία Βασίλισσα (3 Σεπτεμβρίου), ὅταν ὁ ἡγεμόνας τῆς Νικομηδείας Ἀλέξανδρος τὴν ἔριξε μέσα σ᾿ ἕνα καμίνι, σφραγίστηκε μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καὶ δὲν πειράχτηκε καθόλου ἀπὸ τὴ φωτιά.
Μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ γιάτρευε ὅλους τους ἀρρώστους, ποὺ ἔτρεχαν κοντά του, γιὰ νὰ βροῦν τὴν ὑγεία τους, ὁ ἅγιος Θαλλέλαιος (20 Μαΐου).
Μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ὁ ὅσιος Ἀνδρέας ὁ διὰ Χριστὸν σαλὸς (28 Μαΐου) καὶ ὁ ἅγιος Ζαχαρίας ὁ σκυτοτόμος (17 Νοεμβρίου) ἄνοιγαν τὶς νύχτες τὶς κλειδωμένες πύλες τῶν ἐκκλησιῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου πήγαιναν καὶ προσεύχονταν κρυφὰ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, καὶ μὲ τὸν ἴδιο τρόπο τὶς ἔκλειναν πάλι, φεύγοντας.
Ἀλλὰ δὲν ἔχουν τέλος τὰ θαύματα τοῦ σταυροῦ!
Ἕνα διαρκές, ἐπαναλαμβανόμενο θαῦμα εἶναι αὐτὸ τοῦ ἁγιασμοῦ. Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ Κιβωτὸς τῆς Ἀληθείας, ἔχει αὐτὸ τὸ θεϊκὸ δῶρο καὶ προνόμιο. Μόνο ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἔχει ἁγιασμό. Μὲ τὴ σταυροειδὴ εὐλογία τοῦ ἱερέως καὶ τὴν τριπλῆ σταυροειδὴ βύθιση τοῦ σταυροῦ στὸ νερό, αὐτὸ ἁγιάζεται καὶ γίνεται «ἰαματικὸν ψυχῶν καὶ σωμάτων, καὶ πάσης ἀντικειμένης δυνάμεως ἀποτρεπτικόν», ἐνῶ, ἐπιπλέον, παραμένει ἀκέραιο καὶ ἀναλλοίωτο μέσα στὸν χρόνο!
Ἔχει δίκαιο λοιπὸν ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης, ὅταν γράφει: «Ὁ σταυρὸς εἶναι εἰκόνα τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ, τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ σημεῖο του, καὶ ἡ σκιὰ τοῦ ἀκόμα μόνη, προκαλοῦν τρόμο στοὺς δαίμονες, ἐπειδὴ εἶναι τὸ σημεῖο τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδὴ εἶναι ἡ σκέπη τοῦ Ἐσταυρωμένου. Γι᾿ αὐτὸ ἀρκεῖ νὰ βυθίσει κανεὶς τὸν σταυρὸ στὸ νερό, γιὰ νὰ τὸ ἁγιάσει. Μετὰ ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ νερὸ γίνεται ἰαματικό, καὶ διώχνει τὰ δαιμόνια.»
Ἡ ἀξία τοῦ σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
καὶ ἡ ἀνάγκη συχνότατης χρήσης του ἀπὸ τοὺς πιστούς
Μὲ ὅλα ὅσα πολὺ συνοπτικὰ ἐκθέσαμε ὡς ἐδῶ αἰτιολογεῖται καὶ κατανοεῖται ἀπόλυτα ἡ μεγάλη τιμή, μὲ τὴν ὁποία περιβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καθὼς καὶ ἡ συχνότατη χρήση του, τόσο στὴ θεία λατρεία, ὅσο καὶ στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῶν πιστῶν:
Σ᾿ ὅλες τὶς κινήσεις τοῦ λειτουργοῦ, κατὰ τὴν τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας, ἀπὸ τὸ «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία» μέχρι τὸ «Δι᾿ εὐχῶν», κυριαρχεῖ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.
Σ᾿ ὅλες τὶς λατρευτικὲς πράξεις καὶ τελετές, ὅπου γίνεται λόγος γιὰ εὐλογία, κατὰ τὴν ἄγραφη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ σχηματίζεται ἀπὸ τὸν ἱερέα «σταυροῦ τύπος».
Ὅπου κι ἂν στρέψει κανεὶς τὸ βλέμμα του, μέσα κι ἔξω ἀπὸ τὸν ὀρθόδοξο ναό, θὰ δεῖ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἀποτυπωμένο: στὴ ναοδομία, στὴν εἰκονογραφία, στὴν ἐκκλησιαστικὴ διακοσμητική, στὰ λειτουργικὰ βιβλία, στὰ ἱερὰ ἄμφια καὶ σκεύη...
Ἀλλὰ καὶ στὴν καθημερινή μας ζωὴ ὅλοι οἱ πιστοὶ διαφυλάσσουμε, ὡς πολύτιμη πνευματικὴ καὶ ἁγιαστικὴ παρακαταθήκη, τὴν ἱερὴ συνήθεια τῆς χρήσεως τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ.
Οἱ εὐσεβεῖς χριστιανοὶ κάνουν πολὺ συχνὰ τὸν σταυρό τους: Τὸ πρωί, ποὺ σηκώνονται ἀπὸ τὸν ὕπνο. στὴ διάρκεια ὅλων των προσευχῶν τους. ὅταν φεύγουν ἀπὸ τὸ σπίτι τους. ὅταν περνοῦν μπροστὰ ἀπὸ ἱεροὺς ναούς. ὅταν ἀρχίζουν κάποια ἐργασία, ὅταν τελειώνουν τὴν ἐργασία, πρὶν πιοῦν νερὸ ἢ ἄλλο ποτό, πρὶν ἀπὸ τὸ φαγητό, μετὰ τὸ φαγητό, πρὶν κατακλιθοῦν γιὰ ὕπνο, ὅταν ἀκούσουν, εἴτε εὐχάριστη, εἴτε δυσάρεστη εἴδηση... Σὲ κάθε περίσταση, τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ!... Ἡ ἡμέρα τοῦ πιστοῦ ἀρχίζει -καὶ πρέπει ν᾿ ἀρχίζει- μὲ τὸν σταυρὸ καὶ τελειώνει μὲ τὸν σταυρό! Ἀλλὰ καὶ ἀντίστροφα, ἡ νύχτα του ἀρχίζει καὶ τελειώνει πάλι μὲ τὸν σταυρό!
Πολλὲς φορὲς ἐπίσης οἱ χριστιανοὶ καταφεύγουν στὸν ναό, ἀναζητώντας τὸν ἱερέα, γιὰ νὰ τοὺς «σταυρώσει», δηλαδὴ νὰ τοὺς εὐλογήσει σταυροειδῶς (εἴτε μὲ σταυρό, εἴτε μὲ ἄλλο ἱερὸ σκεῦος ἢ ἄμφιο), προκειμένου νὰ ἐνισχυθοῦν ἐναντίον τῶν πειρασμῶν ἢ ν᾿ ἀνακουφιστοῦν ἀπὸ κάποια ἀσθένεια.
Τόσο μεγάλη εἶναι ἡ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ, σημείου τοῦ παντοδυνάμου Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Τόσο μεγάλη ἡ χάρη, ποὺ περικλείει μυστικὰ μέσα του! Ὅπως συνοπτικὰ καὶ παραστατικὰ διατυπώνει ὁ ἅγιος Μακάριος Μόσχας (†1563), «πολλὲς φορὲς ἕνα καὶ μόνο σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ποὺ γίνεται μὲ πίστη καὶ ἔντονα βιώματα, εἶναι ἰσχυρότερο ἀπὸ πολλὰ λόγια προσευχῆς μπροστὰ στὸν θρόνο τοῦ Ὑψίστου. Σ᾿ αὐτὸ ὑπάρχει τὸ φῶς, ποὺ καταυγάζει τὴν ψυχή, ἡ ἰαματικὴ δύναμη, ποὺ θεραπεύει τὰ ἀσθενήματα τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων, ἡ μυστικὴ δύναμη, ποὺ ἀντιδρᾶ σὲ κάθε βλάβη. Ταράζουν τὴν ψυχή σου ἀκάθαρτοι λογισμοὶ καὶ ἐπιθυμίες; Περιτειχίσου μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, διπλασίασε καὶ τριπλασίασε αὐτὸ τὸ τεῖχος, καὶ οἱ ἀκάθαρτοι λογισμοὶ θὰ δαμαστοῦν. Κατατυραννιέται ἡ καρδία σου ἀπὸ τὴ μελαγχολία καὶ τὴ θλίψη; Σὲ κυριεύει ὁ φόβος ἢ σὲ περιστοιχίζουν οἱ πειρασμοί; Αἰσθάνεσαι τὶς πονηρίες τῶν ἀοράτων ἐχθρῶν; Καταφύγε σ᾿ αὐτὴ τὴ δύναμη τοῦ σταυροῦ, καὶ ἡ εἰρήνη τῆς ψυχῆς θὰ ξαναγυρίσει, οἱ πειρασμοὶ θὰ ἀπομακρυνθοῦν, ἡ παρηγορία τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ πνευματικὴ εὐφροσύνη θὰ πλημμυρίσουν τὴν καρδία σου.»
Γιατί δὲν ἀπολαμβάνουμε πάντοτε
τὴν εὐλογία τοῦ σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ;
Ὕστερ᾿ ἀπ᾿ αὐτὰ ὅμως, εὔλογα μᾶς γεννιέται τὸ ἐρώτημα: Ἂν ἔχει τόση χάρη καὶ τόση δύναμη τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, γιατί δὲν μποροῦμε κι ἐμεῖς ὅλοι ν᾿ ἀπολαύσουμε πάντοτε τὶς εὐλογίες καὶ τὶς δωρεές του;
Δὲν εἶναι δύσκολη ἡ ἀπάντηση: Ἐπειδὴ δὲν τὸ χρησιμοποιοῦμε σωστά, ὅπως πρέπει, ὅπως θέλει ὁ Θεὸς καὶ ἡ Ἐκκλησία. Θ᾿ ἀναφερθοῦμε ἐνδεικτικὰ μόνο σὲ τέσσερις αἰτίες:
α) Ἴσως ἐπειδὴ εἴμαστε ὀλιγόπιστοι καὶ χλιαροί. Δὲν κάνουμε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ μὲ ζωντανὴ πίστη στὸν ἐσταυρωμένο Κύριο καὶ στὴ δύναμη τῆς χάριτος τοῦ σταυροῦ Του.
β) Ἴσως ἐπειδὴ δὲν ἔχουμε ταπεινοφροσύνη. Ἔτσι, ἂν ὁ Κύριος ἐνεργοποιήσει τὴ δύναμη τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ Του, ὑπάρχει κίνδυνος νὰ πέσουμε σὲ ὑπερηφάνεια, θεωρώντας τὶς συνέπειες αὐτῆς τῆς θείας δυνάμεως ὡς δικά μας κατορθώματα.
γ) Ἴσως γιὰ τὴ σκληροκαρδία, τὴν ἁμαρτωλότητα καὶ τὴν ἀμετανοησία μας. Ὅπως λέει χαρακτηριστικὰ ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, πρέπει, «νὰ ἔχωμεν τὸ χέρι μας καθαρὸν ἀπὸ ἁμαρτίες καὶ ἀμόλυντο, καὶ τότε, ὡσὰν κάνωμεν τὸν σταυρόν, κατακαίεται ὁ διάβολος καὶ φεύγει. Εἰδὲ καὶ εἴμεσθεν μεμολυσμένοι μὲ ἁμαρτίες, δὲν πιάνεται ὁ σταυρός, ὅπου κάνωμεν... [καὶ τότε] οἱ δαίμονες δὲν φοβοῦνται.»
δ) Τέλος, ἴσως ἐπειδὴ δὲν κάνουμε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ σωστά, μὲ τὸν τρόπο ποὺ μᾶς ἔχει παραδώσει ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, προσβάλλοντας ἔτσι τὴν ἱερότητά του καὶ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο.
Αὐτὸ τὸ τελευταῖο πρέπει νὰ τὸ προσέξουμε πολύ. Πάρα πολύ. Ὅλοι μας -κληρικοί, μοναχοὶ καὶ λαϊκοὶ- εἴμαστε ἔνοχοι, ἄλλος λίγο, ἄλλος πολύ, γιὰ ἀπρόσεκτη ἢ μηχανικὴ ἢ καὶ ἀσεβῆ ἐκτέλεση τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ πάνω στὸ σῶμα μας.
Ὁρισμένοι κινοῦν βιαστικὰ τὸ χέρι πάνω στὸ στῆθος ἢ καὶ στὸν ἀέρα, χωρὶς ν᾿ ἀκουμποῦν καθόλου τὸ σῶμα τους, ἄλλοτε σχηματίζοντας τρίγωνο ἢ Χ, καὶ ἄλλοτε παίζοντας, θαρρεῖς, κιθάρα. Πῶς νὰ χαρακτηρίσει κανεὶς μιὰ τέτοια ἄσκοπη καὶ ἀκατανόητη κίνηση, ποὺ φτάνει στὰ ὅρια τῆς βλασφημίας; Βαρύς, μὰ ἀληθινός, εἶναι ὁ λόγος τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ποὺ γράφει κάπου ὅτι ὁ ἴδιος ὁ διάβολος κινεῖ τὸ χέρι τῶν ἀπρόσεκτων αὐτῶν χριστιανῶν, γιὰ νὰ χλευάσει τὸ πανίερο σύμβολο τοῦ τιμίου σταυροῦ καὶ γιὰ νὰ κολάσει τοὺς ἰδίους!
Κάποιοι χριστιανοὶ πάλι πέφτουν σὲ ἄλλο σφάλμα. Εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἔρχονται στὴν ἐκκλησία, στέκονται συνήθως σὲ ἐμφανῆ σημεῖα, καὶ ἐκεῖ, μπροστὰ σὲ ὅλους, μὲ κούφια ἐπιδεικτικότητα, λυγίζουν τὴ μέση σὲ βαθιὲς μετάνοιες, ἁπλώνουν ἀνεξέλεγκτά τα χέρια πέρα-δῶθε καὶ σταυροκοπιοῦνται μὲ κινήσεις πληθωρικές, ἀδιάκριτες, κάποτε μάλιστα καὶ γελοῖες...
Ὑπάρχει καὶ μιὰ τρίτη κατηγορία χριστιανῶν, ποὺ ἀποφεύγουν ἐντελῶς νὰ κάνουν τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, καὶ μάλιστα δημόσια. Εἶναι ἐκεῖνοι, ποὺ ντρέπονται νὰ ὁμολογήσουν τὴν πίστη τους στὸν Χριστὸ καὶ στὸν σταυρό Του. Φοβοῦνται τὴν εἰρωνεία, τὴν περιφρόνηση, τὴ χλεύη τῶν ἀνθρώπων τοῦ κόσμου. Ἀγαποῦν, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, «τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ». Ἂν ἀνήκουμε σ᾿ αὐτούς, ἂς θυμηθοῦμε τὴν παραγγελία τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Παύλου, «μὴ συσχηματίζεσθε τῷ αἰῶνι τούτω», καθὼς καὶ τὴ σοβαρὴ προειδοποίηση τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου, «πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθέν των ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθέν του πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς.» Καί, πέρα ἀπ᾿ αὐτά, ἂς συνειδητοποιήσουμε ὅτι στεροῦμε τὸν ἑαυτό μας καὶ ἀπὸ ἕνα πανίσχυρο ὅπλο κατὰ τῶν πειρασμῶν, τῶν παθῶν, τῶν ἀσθενειῶν καὶ τῶν δαιμόνων. Ἂς προσέξουμε τί μᾶς συμβουλεύει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων: «Μὴ ντρεπόμαστε τὸν σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Κι ἂν ἄλλος ντρέπεται καὶ τὸν κρύβει, ἐσὺ κάνε φανερὰ τὸν σταυρό σου, γιὰ νὰ δοῦν οἱ δαίμονες τὸ σημεῖο αὐτὸ τοῦ βασιλιᾶ Χριστοῦ, καὶ νὰ φύγουν μακριά, τρέμοντας. Κάνε μάλιστα τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ συχνά, εἴτε τρῶς, εἴτε πίνεις, εἴτε κάθεσαι, εἴτε ξαπλώνεις, εἴτε σηκώνεσαι, εἴτε μιλᾶς, εἴτε περπατᾶς, δηλαδὴ σὲ κάθε περίσταση. Γιατὶ ὅποιος σταυρώνεται ἐδῶ στὴ γῆ, βρίσκεται νοερὰ πάνω στὸν οὐρανό... Εἶναι μεγάλο τὸ φυλακτήριο. Δωρεὰν τὸ παίρνουν οἱ φτωχοὶ καὶ ἄκοπα οἱ ἄρρωστοι, ἐπειδὴ ἡ χάρη τοῦ προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεό. Σημάδι εἶναι τῶν πιστῶν καὶ φόβος τῶν δαιμόνων.»
Πῶς κάνουμε σωστὰ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ;
Πῶς ὅμως θὰ γίνει καὶ γιὰ μᾶς φυλακτήριο τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ; Πῶς θὰ γίνει στὰ χέρια μᾶς φόβητρο τῶν δαιμόνων; Ἂν τὸ κάνουμε σωστά! Ἂν τὸ κάνουμε, ὅπως μᾶς παραδίδει καὶ μᾶς διδάσκει ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, δηλαδὴ μὲ πίστη, εὐλάβεια, συναίσθηση, ἱεροπρέπεια, ταπείνωση καὶ διάκριση.
Πῶς δηλαδή;
Ἀρχικὰ ἑνώνουμε τὰ τρία πρῶτα δάκτυλα τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ, ὀμολογώντας ἔτσι τὴν πίστη μας σ᾿ ἕνα Θεό, ποὺ εἶναι ταυτόχρονα καὶ τρεῖς ὑποστάσεις, τρία πρόσωπα -ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα-, ὁμοούσια, ἑνωμένα μεταξύ τους «ἀχωρίστως» καὶ «ἀδιαιρέτως». Τὰ ἄλλα δύο δάκτυλα, ποὺ ἀκουμποῦν στὴν παλάμη, συμβολίζουν τὶς δύο φύσεις, δύο θελήσεις καὶ δύο ἐνέργειες τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ τὴ θεία καὶ τὴν ἀνθρώπινη. Μ᾿ αὐτὸ τὸν τρόπο κάνουμε μιὰ συμβολικὴ ὁμολογία τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας, ποὺ βάσεις καὶ θεμέλιά της ἀποτελοῦν τὸ τριαδολογικὸ καὶ τὸ χριστολογικὸ δόγμα.
Μετὰ φέρνουμε τὸ χέρι στὸ μέτωπο, τὴ σωματικὴ περιοχὴ τῆς διανοητικῆς λειτουργίας, φανερώνοντας ἔτσι ὅτι ἀγαποῦμε τὸν Θεὸ μ᾿ ὅλη τὴ διάνοιά μας, καὶ ὅτι ἀφιερώνουμε σ᾿ Αὐτὸν ὅλες τὶς σκέψεις μας.
Τὸ χέρι ἔρχεται κατόπιν στὴν κοιλιά. Ἔτσι δηλώνουμε συμβολικὰ ὅτι προσφέρουμε στὸν Κύριο ὅλες τὶς ἐπιθυμίες μας καὶ ὅλα τα συναισθήματά μας.
Τέλος, φέρνουμε τὸ χέρι στοὺς ὤμους, πρῶτα στὸν δεξιὸ καὶ μετὰ στὸν ἀριστερό, ὀμολογώντας ἔτσι ὅτι καὶ κάθε σωματική μας δραστηριότητα ἀνήκει σ᾿ Ἐκεῖνον.
Μιὰ ἄλλη συμπληρωματικὴ ἑρμηνεία, θεολογικώτατη μέσα στὴν ἁπλότητά της, μᾶς δίνει στὴν πέμπτη διδαχή του ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὃ Αἰτωλός:
«Ἀκούσατε, χριστιανοί μου, πῶς πρέπει νὰ γίνεται ὁ σταυρὸς καὶ τί σημαίνει. Μᾶς λέγει τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον πὼς ἡ ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, δοξάζεται εἰς τὸν οὐρανὸν περισσότερον ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους. Τί πρέπει νὰ κάμῃς καὶ ἐσύ; Σμίγεις τὰ τρία σου δάκτυλα μὲ τὸ δεξιὸν τὸ χέρι σου καί, μὴν ἠμπορώντας νὰ ἀνεβῇς εἰς τὸν οὐρανὸν νὰ προσκυνήσῃς, βάνεις τὸ χέρι σου εἰς τὸ κεφάλι σου, διότι τὸ κεφάλι σου εἶναι στρογγυλὸ καὶ φανερώνει τὸν οὐρανόν, καὶ λέγεις μὲ τὸ στόμα: Καθὼς ἐσεῖς οἱ ἄγγελοι δοξάζετε τὴν ἁγίαν Τριάδα εἰς τὸν οὐρανόν, ἔτσι καὶ ἐγώ, ὡς δοῦλος ἀνάξιος, δοξάζω καὶ προσκυνῶ τὴν ἁγίαν Τριάδα. Καὶ καθὼς αὐτὰ τὰ δάκτυλα εἶναι τρία -εἶναι ξεχωριστά, εἶναι καὶ μαζὶ- ἔτσι εἶναι καὶ ἡ ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, τρία πρόσωπα καὶ ἕνας μόνος Θεός. Κατεβάζεις τὸ χέρι σου ἀπὸ τὸ κεφάλι σου καὶ τὸ βάνεις εἰς τὴν κοιλίαν σου καὶ λέγεις: Σὲ προσκυνῶ καὶ σὲ λατρεύω, Κύριέ μου, ὅτι κατεδέχθης καὶ ἐσαρκώθης εἰς τὴν κοιλίαν τῆς Θεοτόκου διὰ τὰς ἁμαρτίας μας. Τὸ βάζεις πάλιν εἰς τὸν δεξιόν σου ὦμον καὶ λέγεις: Σὲ παρακαλῶ, Θεέ μου, νὰ μὲ συγχωρήσῃς καὶ νὰ μὲ βάλῃς εἰς τὰ δεξιὰ μὲ τοὺς δικαίους. Βάνοντάς το πάλι εἰς τὸν ἀριστερὸν ὦμον, λέγεις: Σὲ παρακαλῶ, Κύριέ μου, μὴ μὲ βάλῃς εἰς τὰ ἀριστερὰ μὲ τοὺς ἁμαρτωλούς. Ἔπειτα, κύπτοντας κάτω εἰς τὴν γῆν: Σὲ δοξάζω, Θεέ μου, σὲ προσκυνῶ καὶ σὲ λατρεύω ὅτι, καθὼς ἐβάλθηκες εἰς τὸν τάφον, ἔτσι θὰ βαλθῶ καὶ ἐγώ. Καὶ ὅταν σηκώνεσαι ὀρθός, φανερώνεις τὴν Ἀνάστασιν, καὶ λέγεις: Σὲ δοξάζω, Κύριέ μου, σὲ προσκυνῶ καὶ σὲ λατρεύω, πὼς ἀναστήθηκες ἀπὸ τοὺς νεκρούς, διὰ νὰ μᾶς χαρίσῃς τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον. Αὐτὸ σημαίνει ὁ πανάγιος σταυρός.»
Συμπέρασμα
Ὅπως διαπιστώνουμε ἀπὸ τὰ παραπάνω, τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ κλείνει μέσα του ὅλα τα σωτηριώδη γεγονότα, ποὺ οἰκονόμησε ἡ ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν «πεπτωκότα» ἄνθρωπο. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι σημεῖο σωτήριο, σημεῖο ζωοποιό, σημεῖο ἁγιαστικό, «νικοποιὸν ὅπλον» (ἅγιος Σωφρόνιος Ἱεροσολύμων), «τῶν κακῶν ἀλεξιτήριον» (ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης), «κεφάλαιον τῶν ἀγαθῶν ἁπάντων» (ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος) γιὰ τοὺς χριστιανούς. Ἂς τὸ χρησιμοποιοῦμε λοιπόν, ὅσο μποροῦμε πιὸ συχνά, ἀγιάζοντας μ᾿ αὐτὸ κάθε πτυχὴ τῆς καθημερινῆς καὶ τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς.
Κορυφαῖο θαῦμα εἶναι ἡ ἐμφάνιση τό 1925 τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στόν Οὐρανό, κατά τήν διάρκεια ἀγρυπνίας ἐπί τῆ ἑορτῆ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στόν Ὑμηττό.
Τόν φωτεινό Σταυρό εἶδαν πάνω ἀπό 2.000 πιστοί πού συμμετεῖχαν στήν ἀγρυπνία, ἐνῶ ἦτο ὁρατός στά περίχωρα καί στό κέντρο τῶν Ἀθηνῶν πλέον τῆς ἡμίσειας ὥρας. Τό γεγονός δημοσιεύθηκε στήν ἐφημερίδα ΣΚΡΙΠ.
Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΙΣ 14/9/1925>>http://orthopraxiaa.blogspot.gr/2013/04/1491925.html
*
“Φώτισόν μου το σκότος…!”
Κυριακή Β΄ Νηστειών (Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά)
Η θεραπεία του παραλυτικού της Καπερναούμ
*ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ἑβρ. α´ 10 - β´ 3 * *ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ: Μᾶρκ. β´ 1 – 12* Ὅταν ἡ πίστη μᾶς ἑνώνει* Μὲ τρόπο ζωηρὸ καὶ παραστατικὸ ὁ εὐαγγελιστὴς Μάρκος περιγράφει στὴ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ τὸ συγκλονιστικὸ θαῦμα τῆς θεραπείας ἑνὸς παραλύτου. Ἦταν τότε ποὺ ὁ Κύριος βρισκόταν σ’ ἕνα σπίτι τῆς Καπερναοὺμ καὶ δίδασκε. Ἀστραπιαῖα διαδόθηκε ἡ εἴδηση, κι ἀμέσως συγκεντρώθηκε πλῆθος κόσμου. Τὸ σπίτι γέμισε ἀσφυκτικὰ μέχρι ἔξω στὴν πόρτα. Κι ἦταν τόσοι πολλοὶ ποὺ ἐπιθυμοῦσαν νὰ πλησιάσουν τὸν Χριστὸ καὶ στέκονταν ἀ...περισσότερα »
*ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ἑβρ. α´ 10 - β´ 3 * *ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ: Μᾶρκ. β´ 1 – 12* Ὅταν ἡ πίστη μᾶς ἑνώνει* Μὲ τρόπο ζωηρὸ καὶ παραστατικὸ ὁ εὐαγγελιστὴς Μάρκος περιγράφει στὴ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ τὸ συγκλονιστικὸ θαῦμα τῆς θεραπείας ἑνὸς παραλύτου. Ἦταν τότε ποὺ ὁ Κύριος βρισκόταν σ’ ἕνα σπίτι τῆς Καπερναοὺμ καὶ δίδασκε. Ἀστραπιαῖα διαδόθηκε ἡ εἴδηση, κι ἀμέσως συγκεντρώθηκε πλῆθος κόσμου. Τὸ σπίτι γέμισε ἀσφυκτικὰ μέχρι ἔξω στὴν πόρτα. Κι ἦταν τόσοι πολλοὶ ποὺ ἐπιθυμοῦσαν νὰ πλησιάσουν τὸν Χριστὸ καὶ στέκονταν ἀ...περισσότερα »
Τὸ Εὐαγγελικόν Ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς (Μάρκ. β΄ 1–12) Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Τὸ Εὐαγγελικόν Ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς (Μάρκ. β΄ 1–12) Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἁγἰου Γρηγορίου Παλαμᾶ) *Τῷ καιρῷ εκείνῳ, εἰσῆλθεν ο Κύριος πάλιν εἰς Καπερναοὺμ καὶ ἠκούσθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι. Καὶ εὐθέως συνήχθησαν πολλοί, ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν· καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον. Καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν παραλυτικὸν φέροντες, αἰρόμενον ὑπὸ τεσσάρων. Καὶ μὴ δυνάμενοι προσεγγίσαι αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ ἐξορ ύξαντες χαλῶσι τὸν κράβαττον, ἐφ᾿ ᾧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο. Ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτία... περισσότερα »
Τὸ Εὐαγγελικόν Ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς (Μάρκ. β΄ 1–12) Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἁγἰου Γρηγορίου Παλαμᾶ) *Τῷ καιρῷ εκείνῳ, εἰσῆλθεν ο Κύριος πάλιν εἰς Καπερναοὺμ καὶ ἠκούσθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι. Καὶ εὐθέως συνήχθησαν πολλοί, ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν· καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον. Καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν παραλυτικὸν φέροντες, αἰρόμενον ὑπὸ τεσσάρων. Καὶ μὴ δυνάμενοι προσεγγίσαι αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ ἐξορ ύξαντες χαλῶσι τὸν κράβαττον, ἐφ᾿ ᾧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο. Ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτία... περισσότερα »
***************************************
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και ο σύγχρονος Νεοβαρλααμισμός της Μεταπατερικής Θεολογίας
*Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και ο σύγχρονος Νεοβαρλααμισμός της Μεταπατερικής Θεολογίας* *Γράφει ο Κων/νος Χαρ. Κορλός Θεολόγος* Η Θεία Πρόνοια ανέδειξε σε κάθε εποχή μέσα στην Εκκλησία άνδρες αγίους που με την άσκηση, την προσευχή και τη νηστεία γεύτηκαν τις άκτιστες ενέργειες της Θείας Χάριτος και έγιναν δοχεία καθαρά του Αγίου Πνεύματος. Ανέδειξε ανθρώπους φωτισμένους που ορθοτόμησαν το λόγο της αληθείας και διατήρησαν την ορθόδοξη πίστη απαραχάρακτη, ανόθευτη και αναλλοίωτη από αιρετικές διδασκαλίες της εποχής τους. Στη χορεία αυτή των υπερασπιστών της Ορθοδόξου Πίστεως ...περισσότερα »
*Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και ο σύγχρονος Νεοβαρλααμισμός της Μεταπατερικής Θεολογίας* *Γράφει ο Κων/νος Χαρ. Κορλός Θεολόγος* Η Θεία Πρόνοια ανέδειξε σε κάθε εποχή μέσα στην Εκκλησία άνδρες αγίους που με την άσκηση, την προσευχή και τη νηστεία γεύτηκαν τις άκτιστες ενέργειες της Θείας Χάριτος και έγιναν δοχεία καθαρά του Αγίου Πνεύματος. Ανέδειξε ανθρώπους φωτισμένους που ορθοτόμησαν το λόγο της αληθείας και διατήρησαν την ορθόδοξη πίστη απαραχάρακτη, ανόθευτη και αναλλοίωτη από αιρετικές διδασκαλίες της εποχής τους. Στη χορεία αυτή των υπερασπιστών της Ορθοδόξου Πίστεως ...περισσότερα »
ΚΥΡΙΑΚΗ Β' ΝΗΣΤΕΙΩΝ-ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ.
ΚΥΡΙΑΚΗ Β' ΝΗΣΤΕΙΩΝ-ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ.
“Φώτισόν μου το σκότος…!”
Την κυρίως μνήμη του την τιμούμε την 14η Νοεμβρίου. Η Εκκλησία τον προβάλλει και του δίνει εξέχουσα θέση τη Μεγάλη Σαρακοστή, επειδή δεν δίστασε να δώσει μπροστά σε όλες τις εξουσίες ομολογία πίστεως. Ακόμη κι όταν βρισκόταν η ζωή του σε κίνδυνο, όταν συκοφαντήθηκε, όταν φυλακίστηκε, ομολόγησε πάντα την ορθή πίστη.
Ο Άγιος Γρηγόριος έτσι δεν είναι για την Εκκλησία ένας απλός άγιος, αλλά σύμβολο και όρος Ορθοδοξίας, στου οποίου τη διδασκαλία κρίνεται το ορθόδοξο από το αντορθόδοξο και αιρετικό,
το γνήσιο και αληθινό από το κίβδηλο και ψεύτικο. Από την άποψη αυτή η προσέγγιση του αγίου αυτού Πατρός αποτελεί προσέγγιση στα καθαρά νάματα της ορθόδοξης πίστης και γι’ αυτό στέρεα τροφή στον σύγχρονο πνευματικά πεινασμένο άνθρωπο της εποχής μας. Δεν θα σταθούμε στη ζωή και τη διδασκαλία του αναλυτικά. Εκείνο που θα μας απασχολήσει και μάλιστα δι’ ολίγων, είναι η γνωστή προσευχή που αδιάκοπα έκραζε ο άγιος: «Φώτισόν μου, το σκότος, φώτισόν μου το σκότος, Κύριε!»
Ο άγιος Γρηγόριος προσευχόταν ο Κύριος να φωτίσει το υπάρχον σ’ αυτόν σκότος. Το σκότος που έβλεπε να υπάρχει στην ψυχή και την καρδιά του, το σκότος δηλαδή της αμαρτίας και των παθών. Αφετηριακό με άλλα λόγια σημείο της πνευματικής του ζωής ήταν η αναγνώριση της αμαρτωλότητάς του. Κι ίσως πει κανείς: άγιος αυτός και αναγνώριζε αμαρτωλότητα πάνω του; Αλλά τούτο ακριβώς συνιστά το σημάδι της αγιότητας. Ο άγιος, ως γνωστόν, δεν είναι αυτός που νιώθει αναμάρτητος – αυτό αποτελεί σύμπτωμα της πιο βαθιάς αμαρτίας και του υπάρχοντος δαιμονισμού του ανθρώπου, όπως το βλέπουμε στο πρόσωπο του κατακεκριμένου από τον ίδιο τον Κύριο Φαρισαίο της γνωστής παραβολής. Αντιθέτως: είναι εκείνος που έχει τη μεγαλύτερη συναίσθηση των αμαρτιών του, η οποία μάλιστα βαίνει αυξανόμενη, καθώς θέτει τον εαυτό του ενώπιον του Θεού, ζώντας αδιάκοπα κάτω από τις ακτίνες του ήλιου της Δικαιοσύνης Του. Όσο δηλαδή προσεγγίζει τον Θεό, τόσο και φωτίζεται στο να βλέπει και την παραμικρότερη κηλίδα της ψυχής του. Συμβαίνει κάτι παρόμοιο με ό,τι σ’ ένα κλειστό δωμάτιο: λόγω του σκότους δεν βλέπει κανείς το τι υπάρχει, ενώ όταν αρχίζει να μπαίνει σ’ αυτό λίγο φως και στη συνέχεια περισσότερο φως, βλέπει κανείς πια και το παραμικρότερο σκουπιδάκι, και την ελάχιστη βρωμιά.
Η Εκκλησία μας προβάλλει σήμερα τον άγιο Γρηγόριο, όπως είπαμε, ως όριο Ορθοδοξίας, αλλά και ως διαπρύσιο κήρυκα της χάρης και του φωτός του Θεού. Η προσευχή του «φώτισόν μου, το σκότος» επιβεβαιώνει την αλήθεια αυτή και λειτουργεί παραδειγματικά και σε εμάς. Ας ευχηθούμε να γίνει και η δική μας προσευχή, με την πεποίθηση ότι λέγοντάς την όχι μόνο καλούμε τον Θεό να γίνει η λαμπάδα μέσα μας που θα φωτίζει το νου και τη ζωή μας, ώστε να πορευόμαστε τον δρόμο που οδηγεί στην αιώνια βασιλεία Του, αλλά και θα κατακαίει κάθε εμπαθή κίνηση της ψυχής μας και κάθε εναντίον μας δαιμονική επιρροή.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. Δ'.
Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα καὶ διδάσκαλε, τῶν Μοναστῶν ἡ καλλονή, τῶν θεολόγων ὑπέρμαχος ἀπροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης τὸ καύχημα, κῆρυξ τῆς χάριτος, ἱκέτευε διὰ παντός, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΜΕΘΟΡΙΟ ΚΤΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΑΚΤΙΣΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ
*Ἁγιορείτης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ὑμνητές τῆς Παναγίας, ἀναφέρει μέ τή θεολογικότατη γλῶσσα του: «Ποιός μπορεῖ νά περιγράψει τά μεγαλεῖα σου Παρθένε Θεομῆτορ; Ἕνωσες τόν νοῦ μέ τόν Θεό, ἕνωσες τόν Θεό μέ τήν σάρκα· ἔκαμες τόν Θεό υἱό ἀνθρώπου καί τόν ἄνθρωπο υἱό Θεοῦ. Συμφιλίωσες τόν κόσμο μέ τόν ποιητή τοῦ κόσμου...». Καί συμπεραίνει ὁ θεῖος Πατήρ: «Ἑπομένως ἡ Παρθενομήτωρ εἶναι ἡ μόνη μεθόριο κτιστῆς καί ἄκτιστης φύσεως. Ὅσοι βέβαια γνωρίζουν τόν Θεό, θά ἀναγνωρίσουν καί αὐτήν ὡς χώρα τοῦ ἀχωρήτου κ... περισσότερα »
*Ἁγιορείτης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ὑμνητές τῆς Παναγίας, ἀναφέρει μέ τή θεολογικότατη γλῶσσα του: «Ποιός μπορεῖ νά περιγράψει τά μεγαλεῖα σου Παρθένε Θεομῆτορ; Ἕνωσες τόν νοῦ μέ τόν Θεό, ἕνωσες τόν Θεό μέ τήν σάρκα· ἔκαμες τόν Θεό υἱό ἀνθρώπου καί τόν ἄνθρωπο υἱό Θεοῦ. Συμφιλίωσες τόν κόσμο μέ τόν ποιητή τοῦ κόσμου...». Καί συμπεραίνει ὁ θεῖος Πατήρ: «Ἑπομένως ἡ Παρθενομήτωρ εἶναι ἡ μόνη μεθόριο κτιστῆς καί ἄκτιστης φύσεως. Ὅσοι βέβαια γνωρίζουν τόν Θεό, θά ἀναγνωρίσουν καί αὐτήν ὡς χώρα τοῦ ἀχωρήτου κ... περισσότερα »
********************************
********************************
ΠΡΩΤΗ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν
Μεγαλοσχήμονες κληρικοὶ καὶ θεολόγοι κηρύσσουν, «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ», καταφανῶς κακόδοξη ἐκκλησιολογία.
*Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας* Η ΠΡΩΤΗ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν ὀνομάζεται Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ εἶναι ἀφιερωμένη στὴν θριαμβευτικὴ ὁριστικὴ ἀναστήλωση τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, μετὰ τὸ πέρας τῆς φοβερῆς εἰκονομαχικῆς περιόδου (726-842). Οἱ ἅγιοι Πατέρες ὅρισαν νὰ ἑορτάζεται αὐτὴ τὴν ἡμέρα ὁ θρίαμβος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὄχι μόνον ἐπειδὴ συμπίπτει χρονικὰ μὲ τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς ἀναστηλώσεως τῶν Εἰκόνων ἀπὸ τὴν Αὐγούστα ἁγία Θεοδώρα (19-2-842), ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μᾶς ὑπενθυμίσουν πώς, ὁ ὅποιος πνευματικός μας ἀγώνας, αὐτὴ τὴν ἱερὴ περίοδο, θὰ πρέπει νὰ συνοδεύεται ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη μας, ὅπως τὴ διατη...περισσότερα »
*Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας* Η ΠΡΩΤΗ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν ὀνομάζεται Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ εἶναι ἀφιερωμένη στὴν θριαμβευτικὴ ὁριστικὴ ἀναστήλωση τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, μετὰ τὸ πέρας τῆς φοβερῆς εἰκονομαχικῆς περιόδου (726-842). Οἱ ἅγιοι Πατέρες ὅρισαν νὰ ἑορτάζεται αὐτὴ τὴν ἡμέρα ὁ θρίαμβος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὄχι μόνον ἐπειδὴ συμπίπτει χρονικὰ μὲ τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς ἀναστηλώσεως τῶν Εἰκόνων ἀπὸ τὴν Αὐγούστα ἁγία Θεοδώρα (19-2-842), ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μᾶς ὑπενθυμίσουν πώς, ὁ ὅποιος πνευματικός μας ἀγώνας, αὐτὴ τὴν ἱερὴ περίοδο, θὰ πρέπει νὰ συνοδεύεται ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη μας, ὅπως τὴ διατη...περισσότερα »
********************************
Τί εἶναι ἕνα Ἀνάθεμα; ὑπό τοῦ Ἐπισκόπου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου
Τί εἶναι ἕνα Ἀνάθεμα; ὑπό τοῦ Ἐπισκόπου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου Σπανίως τό Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας, τό ὁποῖο τώρα ἐπιτελεῖται, λαμβάνει χώρα ἄνευ ἐπικρίσεων καί ἐπιτιμήσεων ἐκ μέρους κάποιου. Καί ἀνεξαρτήτως ἀπό τό πόσες ὁμιλίες γίνονται ἐξηγώντας ὅτι στό σημεῖο αὐτό ἡ Ἐκκλησία ἐνεργεῖ σοφῶς γιά τή σωτηρία τῶν παιδιῶν της, παρά ταῦτα οἱ δυσαρεστημένοι ἁπλῶς συνεχίζουν νά ἐπαναλαμβάνουν τό στίχο τους. Εἴτε δέν ἀκοῦν τίς ὁμιλίες, εἴτε αὐτές οἱ ὁμιλίες δέν «χτυποῦν κέντρο» ὅσον ἀφορᾷ στίς παρεξηγήσεις τοῦ τελευταίου, ἤ ἴσως ἔχουν διαμορφώσει τή δική τους ἀντίληψη περί τοῦ Συνοδικοῦ ...περισσότερα »
Τί εἶναι ἕνα Ἀνάθεμα; ὑπό τοῦ Ἐπισκόπου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου Σπανίως τό Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας, τό ὁποῖο τώρα ἐπιτελεῖται, λαμβάνει χώρα ἄνευ ἐπικρίσεων καί ἐπιτιμήσεων ἐκ μέρους κάποιου. Καί ἀνεξαρτήτως ἀπό τό πόσες ὁμιλίες γίνονται ἐξηγώντας ὅτι στό σημεῖο αὐτό ἡ Ἐκκλησία ἐνεργεῖ σοφῶς γιά τή σωτηρία τῶν παιδιῶν της, παρά ταῦτα οἱ δυσαρεστημένοι ἁπλῶς συνεχίζουν νά ἐπαναλαμβάνουν τό στίχο τους. Εἴτε δέν ἀκοῦν τίς ὁμιλίες, εἴτε αὐτές οἱ ὁμιλίες δέν «χτυποῦν κέντρο» ὅσον ἀφορᾷ στίς παρεξηγήσεις τοῦ τελευταίου, ἤ ἴσως ἔχουν διαμορφώσει τή δική τους ἀντίληψη περί τοῦ Συνοδικοῦ ...περισσότερα »
Η Κυριακή της Ορθοδοξίας επιτάσσει
την νίκη κατά των αιρέσεων
Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΕΠΙΤΑΣΣΕΙ ΤΗΝ ΝΙΚΗτου Αγίου Νικολάου ΒελιμίροβιτςΑύτη η πίστις των Αποστόλων,Αύτη η πίστις των Πατέρων,Αύτη η πίστις των Ορθοδόξων,Αύτη η πίστις την Οικουμένην εστήριξε.
Η Κυριακή της Ορθοδοξίας είναι η εορτή των νικών της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο παρελθόν. Αυτές οι νίκες του παρελθόντος είναι το ηθικό κεφάλαιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο Σταυρός της και η τροφή της. Αυτό είναι σπουδαίο και σημαντικότατο. Όμως, οι νίκες αυτές από το παρελθόν της Εκκλησίας είναι η έμπνευση και το κίνητρο για τις νίκες της στο παρόν και στο μέλλον, και αυτό είναι το πιο σημαντικό.Είναι το σημαντικότερο επειδή το στεφάνι της δόξης είναι υπεσχημένο στους νικητές και όχι στους εορτάζοντες τις νίκες των άλλων. Γιατί είναι γραμμένο στο βιβλίο της αληθείας: όποιος νικήσει θα κερδίσει τα πάντα και θα του γίνω Θεός και αυτός θα μου γίνει υιός. Η αμοιβή του Θεού λοιπόν, δίδεται στους νικητές και όχι σε όσους εορτάζουν μονάχα τις νίκες των πατέρων τους.Αυτό δε σημαίνει πως είναι ασήμαντο το να εορτάζουμε τις νίκες των πατέρων. Αντιθέτως, ο εορτασμός των προτέρων νικών είναι αποφασιστικής σημασίας για την εξασφάλιση και νέας νίκης επειδή οι νίκες του πατέρα υποκινούν σε νίκες και τους υιούς.Ας πάρουμε πρώτα τους νικητές του κόσμου τούτου και τις νίκες τους. Ο Αχιλλέας ενθουσίαζε επί αιώνες τους νέους των Ελλήνων προς τη νίκη. Στέλνοντας τους υιούς τους στο πόλεμο, οι Ελληνίδες μητέρες τους έλεγαν: ή νεκρός ή νικητής.Ο Κράλιεβιτς Μάρκο πέτυχε όσο ζούσε εκατό νίκες. Μέχρι τώρα όμως έχει οδηγήσει σε νίκη χιλιάδες αυτών, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν από εκείνον. Το ίδιο και ο Μίλος Όμπιλιτς και ο Βάνος Στράχινιτς, άλλοι ορθόδοξοι ήρωες των Σέρβων μα και των άλλων λαών.Δεν είναι μονάχα η δειλία μεταδοτική μα είναι και ο ηρωισμός. Ο δειλός που φωνάζει: φεύγουμε, χανόμαστε, μεταδίδει στο στράτευμα το φόβο. Το ίδιο όμως, μεταδίδει τον ηρωισμό εκείνος που φωνάζει: εμπρός, ο εχθρός νικήθηκε!Όποιος δοξάζει τους ήρωες, "μολύνεται" από την νόσο του ηρωισμού. Όποιος δοξάζει τους νικητές, ενθουσιάζεται από την επιθυμία να γίνει και ο ίδιος νικητής. Γι’ αυτό, η Ορθοδοξία του νικητού και της νίκης του έχει τεράστια επιρροή στους ανθρώπους, στην αγωγή και στο χαρακτήρα.Έτσι γίνεται στους κοσμικούς πολέμους, έτσι και ακόμα περισσότερο στο πνευματικό πόλεμο. Μη φοβήσθε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον, είπε ο Σωτήρας στους μαθητές Του. Και όχι μόνο το είπε μα και το έπραξε στ’ αλήθεια. Νίκησε τον άρχοντα του κόσμου τούτου, νίκησε την αμαρτία, νίκησε και το θάνατο.Βλέποντας οι Απόστολοι τις νίκες Του και μεθυσμένοι από αυτές, έγιναν και οι ίδιοι νικητές. Τους Αποστόλους μιμήθηκαν οι διάδοχοί τους και αυτούς οι δικοί τους διάδοχοι. Η μία χριστιανική γενεά μετά την άλλη, μεγαλουργούσε με τη νικηφόρο δόξα της, ενθουσιασμένη από τις νίκες και τους νικητές του παρελθόντος. Καθώς το ένα κύμα παράγει δεύτερο, έτσι το ένα νικηφόρο στράτευμα του Χριστού γεννούσε και υποκινούσε το επόμενο νικηφόρο Του στράτευμα. Έτσι, το αστείρευτο και ζωντανό ποτάμι της Εκκλησίας του Θεού δια της ιστορίας των είκοσι αιώνων, γινόταν όλο και πλατύτερο, βαθύτερο και πιο ορμητικό, αρδεύοντας με ζωή και δόξα τις τέσσερις πλευρές του κόσμου. Η μόνη πηγή αυτού του ποταμού είναι ο Χριστός και όλο το ζων ύδωρ είναι δικό Του. Δικά του και όλα τα ορμητικά κύματα από αιώνα σε αιώνα και από γενεά σε γενεά.
Οι νέες νίκες ως καθήκον και χαρά.Είπε κάποιος ότι ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία αλλά επανάσταση. Τούτος ο λόγος δικαιολογείται αν η επανάσταση εκληφθεί υπό πνευματική και ηθική έννοια ως ανατροπή της αναλήθειας, της αδικίας και της ασπλαχνίας εντός του εαυτού μας πρώτα και κατόπιν στον περίγυρό μας. Όπου ανατροπή εκεί και μάχη, όπου μάχη εκεί και νίκη. Ο χριστιανισμός είναι αγώνας από τη πρώτη μέρα της ιστορίας του -από την αναζήτηση και μη εύρεση καταλύματος για το θείο Βρέφος στα πανδοχεία της Βηθλεέμ- μέχρι σήμερα και από τώρα μέχρι την εσχάτη μέρα. Ταυτόχρονα, ο χριστιανισμός είναι μια αλυσίδα από νίκες, από την αρχή ως το τέρμα. Νικούσε και όταν ακόμα έδειχνε νικημένος. Τις χαμένες μάχες τις προσμετρούσε ως νίκες. Τους σκοτωμένους μαχητές για τον Τίμιο Σταυρό, τους σημείωνε στον κατάλογο των νικητών. Τα χαμένα βασίλεια του κόσμου αντάλλασσε με βασίλειο ακριβότερο, εκείνο του ουρανού.Αν η Εκκλησία ως σύνολο δεν σταματά την ανατροπή, δε σταματά τον αγώνα και την κατάκτηση νικών, είναι δυνατόν όμως, τα μεμονωμένα μέλη της να εγκαταλείψουν τη μάχη και να χάσουν τη νίκη. Εκεί είναι ο κλαυθμός και ο οδυρμός και ο ραχήλειος θρήνος της Εκκλησίας για τα τέκνα της.Από αυτό πηγάζει και το ορθό δίδαγμα της Κυριακής της Ορθοδοξίας, η εντολή να καταβάλει ο κάθε ορθόδοξος χριστιανός το προσωπικό του μόχθο για την κατάκτηση νέας νίκης. Οι παλαιές νίκες, μας βοηθούν αλλά δεν μας σώζουν. Οι νίκες των πατέρων μας είναι η κληρονομία μας την οποία έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε και να αυξήσουμε με τις δικές μας νίκες.«Σ’ αυτόν που θα νικήσει θα δώσω να γευτεί από το δέντρο της ζωής που βρίσκεται στο μέσον του Παραδείσου του Θεού.Αυτός που θα νικήσει δε θα νοιώσει θάνατο άλλο.Σ’ αυτόν που θα νικήσει θα δώσω να φάγει από το μάννα το κεκρυμμένο και λίθο λευκό και επάνω στο λίθο όνομα καινό γραμμένο το οποίο κανένας δεν γνωρίζει εκτός από εκείνον που κατέχει το λίθο.Σ’ αυτόν που θα νικήσει και θα τηρήσει τα έργα μου μέχρι τέλους, θα δώσω εξουσία κατά των ειδώλων.Σ’ αυτόν που θα νικήσει, θα ενδυθεί χιτώνα λευκό και δεν θα εξαλείψω το όνομά του από τη βίβλο των ζώντων και θα αναγνωρίσω το όνομά του ενώπιον του Πατρός μου και των αγγέλων Αυτού.Αυτόν που θα νικήσει θα καταστήσω στύλο της Εκκλησίας του Θεού... και θα χαράξω επάνω του το όνομα του Θεού του.Σ’ αυτόν που θα νικήσει θα δώσω να καθήσει μαζί μου στο θρόνο μου.Αυτός που θα νικήσει θα λάβει τα πάντα, θα του γίνω Θεός και θα γίνει υιός μου».Αυτά είναι γραμμένα στο μυστικό βιβλίο των Αποκαλύψεων του Θεού. Αυτά λέγει ο μέγας Νικητής, δια του οποίου μπορούσε όλοι μας να γίνουμε νικητές.Αυτά λέγει ο μόνος Αναμάρτητος και Ανυποχώρητος, του οποίου το όνομα είναι Άλφα και Ωμέγα και πάλι άλλο όνομα Αμήν.
Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΕΠΙΤΑΣΣΕΙ ΤΗΝ ΝΙΚΗ
του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Αύτη η πίστις των Αποστόλων,Αύτη η πίστις των Πατέρων,Αύτη η πίστις των Ορθοδόξων,Αύτη η πίστις την Οικουμένην εστήριξε.
Η Κυριακή της Ορθοδοξίας είναι η εορτή των νικών της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο παρελθόν. Αυτές οι νίκες του παρελθόντος είναι το ηθικό κεφάλαιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο Σταυρός της και η τροφή της. Αυτό είναι σπουδαίο και σημαντικότατο. Όμως, οι νίκες αυτές από το παρελθόν της Εκκλησίας είναι η έμπνευση και το κίνητρο για τις νίκες της στο παρόν και στο μέλλον, και αυτό είναι το πιο σημαντικό.
Είναι το σημαντικότερο επειδή το στεφάνι της δόξης είναι υπεσχημένο στους νικητές και όχι στους εορτάζοντες τις νίκες των άλλων. Γιατί είναι γραμμένο στο βιβλίο της αληθείας: όποιος νικήσει θα κερδίσει τα πάντα και θα του γίνω Θεός και αυτός θα μου γίνει υιός. Η αμοιβή του Θεού λοιπόν, δίδεται στους νικητές και όχι σε όσους εορτάζουν μονάχα τις νίκες των πατέρων τους.
Αυτό δε σημαίνει πως είναι ασήμαντο το να εορτάζουμε τις νίκες των πατέρων. Αντιθέτως, ο εορτασμός των προτέρων νικών είναι αποφασιστικής σημασίας για την εξασφάλιση και νέας νίκης επειδή οι νίκες του πατέρα υποκινούν σε νίκες και τους υιούς.
Ας πάρουμε πρώτα τους νικητές του κόσμου τούτου και τις νίκες τους. Ο Αχιλλέας ενθουσίαζε επί αιώνες τους νέους των Ελλήνων προς τη νίκη. Στέλνοντας τους υιούς τους στο πόλεμο, οι Ελληνίδες μητέρες τους έλεγαν: ή νεκρός ή νικητής.
Ο Κράλιεβιτς Μάρκο πέτυχε όσο ζούσε εκατό νίκες. Μέχρι τώρα όμως έχει οδηγήσει σε νίκη χιλιάδες αυτών, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν από εκείνον. Το ίδιο και ο Μίλος Όμπιλιτς και ο Βάνος Στράχινιτς, άλλοι ορθόδοξοι ήρωες των Σέρβων μα και των άλλων λαών.
Δεν είναι μονάχα η δειλία μεταδοτική μα είναι και ο ηρωισμός. Ο δειλός που φωνάζει: φεύγουμε, χανόμαστε, μεταδίδει στο στράτευμα το φόβο. Το ίδιο όμως, μεταδίδει τον ηρωισμό εκείνος που φωνάζει: εμπρός, ο εχθρός νικήθηκε!
Όποιος δοξάζει τους ήρωες, "μολύνεται" από την νόσο του ηρωισμού. Όποιος δοξάζει τους νικητές, ενθουσιάζεται από την επιθυμία να γίνει και ο ίδιος νικητής. Γι’ αυτό, η Ορθοδοξία του νικητού και της νίκης του έχει τεράστια επιρροή στους ανθρώπους, στην αγωγή και στο χαρακτήρα.
Έτσι γίνεται στους κοσμικούς πολέμους, έτσι και ακόμα περισσότερο στο πνευματικό πόλεμο. Μη φοβήσθε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον, είπε ο Σωτήρας στους μαθητές Του. Και όχι μόνο το είπε μα και το έπραξε στ’ αλήθεια. Νίκησε τον άρχοντα του κόσμου τούτου, νίκησε την αμαρτία, νίκησε και το θάνατο.
Βλέποντας οι Απόστολοι τις νίκες Του και μεθυσμένοι από αυτές, έγιναν και οι ίδιοι νικητές. Τους Αποστόλους μιμήθηκαν οι διάδοχοί τους και αυτούς οι δικοί τους διάδοχοι. Η μία χριστιανική γενεά μετά την άλλη, μεγαλουργούσε με τη νικηφόρο δόξα της, ενθουσιασμένη από τις νίκες και τους νικητές του παρελθόντος. Καθώς το ένα κύμα παράγει δεύτερο, έτσι το ένα νικηφόρο στράτευμα του Χριστού γεννούσε και υποκινούσε το επόμενο νικηφόρο Του στράτευμα. Έτσι, το αστείρευτο και ζωντανό ποτάμι της Εκκλησίας του Θεού δια της ιστορίας των είκοσι αιώνων, γινόταν όλο και πλατύτερο, βαθύτερο και πιο ορμητικό, αρδεύοντας με ζωή και δόξα τις τέσσερις πλευρές του κόσμου. Η μόνη πηγή αυτού του ποταμού είναι ο Χριστός και όλο το ζων ύδωρ είναι δικό Του. Δικά του και όλα τα ορμητικά κύματα από αιώνα σε αιώνα και από γενεά σε γενεά.
Οι νέες νίκες ως καθήκον και χαρά.
Είπε κάποιος ότι ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία αλλά επανάσταση. Τούτος ο λόγος δικαιολογείται αν η επανάσταση εκληφθεί υπό πνευματική και ηθική έννοια ως ανατροπή της αναλήθειας, της αδικίας και της ασπλαχνίας εντός του εαυτού μας πρώτα και κατόπιν στον περίγυρό μας. Όπου ανατροπή εκεί και μάχη, όπου μάχη εκεί και νίκη. Ο χριστιανισμός είναι αγώνας από τη πρώτη μέρα της ιστορίας του -από την αναζήτηση και μη εύρεση καταλύματος για το θείο Βρέφος στα πανδοχεία της Βηθλεέμ- μέχρι σήμερα και από τώρα μέχρι την εσχάτη μέρα. Ταυτόχρονα, ο χριστιανισμός είναι μια αλυσίδα από νίκες, από την αρχή ως το τέρμα. Νικούσε και όταν ακόμα έδειχνε νικημένος. Τις χαμένες μάχες τις προσμετρούσε ως νίκες. Τους σκοτωμένους μαχητές για τον Τίμιο Σταυρό, τους σημείωνε στον κατάλογο των νικητών. Τα χαμένα βασίλεια του κόσμου αντάλλασσε με βασίλειο ακριβότερο, εκείνο του ουρανού.
Αν η Εκκλησία ως σύνολο δεν σταματά την ανατροπή, δε σταματά τον αγώνα και την κατάκτηση νικών, είναι δυνατόν όμως, τα μεμονωμένα μέλη της να εγκαταλείψουν τη μάχη και να χάσουν τη νίκη. Εκεί είναι ο κλαυθμός και ο οδυρμός και ο ραχήλειος θρήνος της Εκκλησίας για τα τέκνα της.
Από αυτό πηγάζει και το ορθό δίδαγμα της Κυριακής της Ορθοδοξίας, η εντολή να καταβάλει ο κάθε ορθόδοξος χριστιανός το προσωπικό του μόχθο για την κατάκτηση νέας νίκης. Οι παλαιές νίκες, μας βοηθούν αλλά δεν μας σώζουν. Οι νίκες των πατέρων μας είναι η κληρονομία μας την οποία έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε και να αυξήσουμε με τις δικές μας νίκες.
«Σ’ αυτόν που θα νικήσει θα δώσω να γευτεί από το δέντρο της ζωής που βρίσκεται στο μέσον του Παραδείσου του Θεού.
Αυτός που θα νικήσει δε θα νοιώσει θάνατο άλλο.
Σ’ αυτόν που θα νικήσει θα δώσω να φάγει από το μάννα το κεκρυμμένο και λίθο λευκό και επάνω στο λίθο όνομα καινό γραμμένο το οποίο κανένας δεν γνωρίζει εκτός από εκείνον που κατέχει το λίθο.
Σ’ αυτόν που θα νικήσει και θα τηρήσει τα έργα μου μέχρι τέλους, θα δώσω εξουσία κατά των ειδώλων.
Σ’ αυτόν που θα νικήσει, θα ενδυθεί χιτώνα λευκό και δεν θα εξαλείψω το όνομά του από τη βίβλο των ζώντων και θα αναγνωρίσω το όνομά του ενώπιον του Πατρός μου και των αγγέλων Αυτού.
Αυτόν που θα νικήσει θα καταστήσω στύλο της Εκκλησίας του Θεού... και θα χαράξω επάνω του το όνομα του Θεού του.
Σ’ αυτόν που θα νικήσει θα δώσω να καθήσει μαζί μου στο θρόνο μου.
Αυτός που θα νικήσει θα λάβει τα πάντα, θα του γίνω Θεός και θα γίνει υιός μου».
Αυτά είναι γραμμένα στο μυστικό βιβλίο των Αποκαλύψεων του Θεού. Αυτά λέγει ο μέγας Νικητής, δια του οποίου μπορούσε όλοι μας να γίνουμε νικητές.
Αυτά λέγει ο μόνος Αναμάρτητος και Ανυποχώρητος, του οποίου το όνομα είναι Άλφα και Ωμέγα και πάλι άλλο όνομα Αμήν.
*
Τό Ἱερὸ «Τριήμερο» (Ἀρχή νηστείας Μεγάλης Σαρακοστῆς)
Μέ αὐτὴν τὴν ὀνομασία χαρακτηρίζονται οἱ τρεῖς πρῶτες ἡμέρες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Τρεῖς ἡμέρες ἀπόλυτης νηστείας, χωρίς καθόλου φαγητό καί χωρίς νερό (εἰ δυνατόν). Ἀπό πολύ παλιά τόσο στούς ἱερεῖς καί μοναχούς ὅσο καί στούς λοιπούς ᾿Ορθοδόξους χριστιανούς γινόταν αὐτό τό προσκλητήριο: Νά ξεκινήσουν θεληματικά τήν πνευματική τους ἄθληση μ᾿ αὐτόν τόν δυναμικό τρόπο, τό ἱερό Τριήμερο. Μέσα σ᾿ αὐτές τίς τρεῖς ἡμέρες μέ τή στέρηση τῆς τροφῆς αἰσθάνεται ἀναμφισβήτητα ὁ ἄνθρωπος σαφή ἀτονία. ῾Ο σωματικός τόνος μετριάζεται, τά πόδια κόβονται, ἡ γλώσσα ἀδ... περισσότερα »
Μέ αὐτὴν τὴν ὀνομασία χαρακτηρίζονται οἱ τρεῖς πρῶτες ἡμέρες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Τρεῖς ἡμέρες ἀπόλυτης νηστείας, χωρίς καθόλου φαγητό καί χωρίς νερό (εἰ δυνατόν). Ἀπό πολύ παλιά τόσο στούς ἱερεῖς καί μοναχούς ὅσο καί στούς λοιπούς ᾿Ορθοδόξους χριστιανούς γινόταν αὐτό τό προσκλητήριο: Νά ξεκινήσουν θεληματικά τήν πνευματική τους ἄθληση μ᾿ αὐτόν τόν δυναμικό τρόπο, τό ἱερό Τριήμερο. Μέσα σ᾿ αὐτές τίς τρεῖς ἡμέρες μέ τή στέρηση τῆς τροφῆς αἰσθάνεται ἀναμφισβήτητα ὁ ἄνθρωπος σαφή ἀτονία. ῾Ο σωματικός τόνος μετριάζεται, τά πόδια κόβονται, ἡ γλώσσα ἀδ... περισσότερα »
Η Καθαρά Δευτέρα είναι η απαρχή της αυστηρής νηστείας
Τα τελευταία χρόνια, όμως, η πραγματική έννοια της ημέρας αυτής έχει αλλοιωθεί, γιατί οι άνθρωποι στην προσπάθεια τους να τηρήσουν τις παραδόσεις που απορρέουν από αυτήν και να «νηστέψουν», καταφεύγουν σε γαστριμαργικές συνήθειες, καταναλώνοντας ως εδέσματα μεγάλες ποσότητες με οστρακοειδή, θαλασσινά και άλλες λιχουδιές, ψημένα στα κάρβουνα και συνοδευόμενα με άφθονο κρασί.
Κατόπιν ακολουθεί ο ξέφρενος χορός, τα τραγούδια και η διασκέδαση με όποιον τρόπο μπορεί ο νους να συλλάβει και με παγανιστικά και αρχαία έθιμα, τα οποία φυσικά και δεν πρέπει να ξεχαστούν μια και είναι μέρος του πολιτισμού μας, όμως να δίνεται σε αυτά η ιστορική και όχι η λατρευτική σημασία, που δεν τους αρμόζει.
Επίσης, επ' ουδενί, δεν πρέπει να αφήνουμε όλα αυτά τα έθιμα του τόπου μας, καλυμμένα περιέργως και κακώς εννοουμένως με την θρησκεία μας, και με την ανοχή πολλές φορές της Εκκλησίας, που όλα τα χρόνια μένει απλός θεατής της φρενίτιδας του κόσμου, να συνδυάζονται από άγνοια ή υστεροβουλία, με την καθαρότητα της ημέρας αυτής, με παραδόσεις και έθιμα παντελώς έξω από τον χριστιανισμό. Αυτό όμως είναι εντελώς λανθασμένο. Καθαρά Δευτέρα σημαίνει ημέρα πλήρους νηστείας, ενδοσκόπησης και περισυλλογής, παλαιότερα δε ακόμα και την Καθαρά Τρίτη και την Τετάρτη οι πιστοί δεν έτρωγαν και δεν έπιναν τίποτε. Ήταν για αυτούς τους ανθρώπους, η είσοδος και οι πρώτες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, πολύ σημαντικές και απόλυτα συνυφασμένες με αυστηρότατη νηστεία και εσωτερική κάθαρση.
Γενικότερα η περίοδος της μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι περίοδος αυστηρής νηστείας. Από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή οι χριστιανοί, σύμφωνα με την Εκκλησία, δεν πρέπει να καταναλώνουν λάδι και κρασί. Επιτρέπονται όμως, μόνο Σάββατο και Κυριακή καθ’ όλη την περίοδο της Τεσσαρακοστής. Αυτές είναι οι επιταγές των Πατέρων της Εκκλησίας μας και εμείς πράττουμε «κατά το δοκούν» και ανάλογα με τις δυνάμεις μας.
Τα τελευταία χρόνια, όμως, η πραγματική έννοια της ημέρας αυτής έχει αλλοιωθεί, γιατί οι άνθρωποι στην προσπάθεια τους να τηρήσουν τις παραδόσεις που απορρέουν από αυτήν και να «νηστέψουν», καταφεύγουν σε γαστριμαργικές συνήθειες, καταναλώνοντας ως εδέσματα μεγάλες ποσότητες με οστρακοειδή, θαλασσινά και άλλες λιχουδιές, ψημένα στα κάρβουνα και συνοδευόμενα με άφθονο κρασί.
Κατόπιν ακολουθεί ο ξέφρενος χορός, τα τραγούδια και η διασκέδαση με όποιον τρόπο μπορεί ο νους να συλλάβει και με παγανιστικά και αρχαία έθιμα, τα οποία φυσικά και δεν πρέπει να ξεχαστούν μια και είναι μέρος του πολιτισμού μας, όμως να δίνεται σε αυτά η ιστορική και όχι η λατρευτική σημασία, που δεν τους αρμόζει.
Επίσης, επ' ουδενί, δεν πρέπει να αφήνουμε όλα αυτά τα έθιμα του τόπου μας, καλυμμένα περιέργως και κακώς εννοουμένως με την θρησκεία μας, και με την ανοχή πολλές φορές της Εκκλησίας, που όλα τα χρόνια μένει απλός θεατής της φρενίτιδας του κόσμου, να συνδυάζονται από άγνοια ή υστεροβουλία, με την καθαρότητα της ημέρας αυτής, με παραδόσεις και έθιμα παντελώς έξω από τον χριστιανισμό. Αυτό όμως είναι εντελώς λανθασμένο. Καθαρά Δευτέρα σημαίνει ημέρα πλήρους νηστείας, ενδοσκόπησης και περισυλλογής, παλαιότερα δε ακόμα και την Καθαρά Τρίτη και την Τετάρτη οι πιστοί δεν έτρωγαν και δεν έπιναν τίποτε. Ήταν για αυτούς τους ανθρώπους, η είσοδος και οι πρώτες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, πολύ σημαντικές και απόλυτα συνυφασμένες με αυστηρότατη νηστεία και εσωτερική κάθαρση.
Γενικότερα η περίοδος της μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι περίοδος αυστηρής νηστείας. Από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή οι χριστιανοί, σύμφωνα με την Εκκλησία, δεν πρέπει να καταναλώνουν λάδι και κρασί. Επιτρέπονται όμως, μόνο Σάββατο και Κυριακή καθ’ όλη την περίοδο της Τεσσαρακοστής. Αυτές είναι οι επιταγές των Πατέρων της Εκκλησίας μας και εμείς πράττουμε «κατά το δοκούν» και ανάλογα με τις δυνάμεις μας.
Κατόπιν ακολουθεί ο ξέφρενος χορός, τα τραγούδια και η διασκέδαση με όποιον τρόπο μπορεί ο νους να συλλάβει και με παγανιστικά και αρχαία έθιμα, τα οποία φυσικά και δεν πρέπει να ξεχαστούν μια και είναι μέρος του πολιτισμού μας, όμως να δίνεται σε αυτά η ιστορική και όχι η λατρευτική σημασία, που δεν τους αρμόζει.
Επίσης, επ' ουδενί, δεν πρέπει να αφήνουμε όλα αυτά τα έθιμα του τόπου μας, καλυμμένα περιέργως και κακώς εννοουμένως με την θρησκεία μας, και με την ανοχή πολλές φορές της Εκκλησίας, που όλα τα χρόνια μένει απλός θεατής της φρενίτιδας του κόσμου, να συνδυάζονται από άγνοια ή υστεροβουλία, με την καθαρότητα της ημέρας αυτής, με παραδόσεις και έθιμα παντελώς έξω από τον χριστιανισμό. Αυτό όμως είναι εντελώς λανθασμένο. Καθαρά Δευτέρα σημαίνει ημέρα πλήρους νηστείας, ενδοσκόπησης και περισυλλογής, παλαιότερα δε ακόμα και την Καθαρά Τρίτη και την Τετάρτη οι πιστοί δεν έτρωγαν και δεν έπιναν τίποτε. Ήταν για αυτούς τους ανθρώπους, η είσοδος και οι πρώτες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, πολύ σημαντικές και απόλυτα συνυφασμένες με αυστηρότατη νηστεία και εσωτερική κάθαρση.
Γενικότερα η περίοδος της μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι περίοδος αυστηρής νηστείας. Από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή οι χριστιανοί, σύμφωνα με την Εκκλησία, δεν πρέπει να καταναλώνουν λάδι και κρασί. Επιτρέπονται όμως, μόνο Σάββατο και Κυριακή καθ’ όλη την περίοδο της Τεσσαρακοστής. Αυτές είναι οι επιταγές των Πατέρων της Εκκλησίας μας και εμείς πράττουμε «κατά το δοκούν» και ανάλογα με τις δυνάμεις μας.
****************
«Εὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. Οταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετ...περισσότερα »
«Εὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. Οταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετ...περισσότερα »
Κυριακή της Τυρινής
Η τελευταία Κυριακή, πριν από την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Είναι γνωστή και ως Κυριακή της Τυροφάγου.* *Στις Εκκλησίες διαβάζεται, κατά την πρωινή Θεία Λειτουργία, η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου (κεφ. στ', 14-21), που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και της νηστείας. Αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο κατανυκτικός εσπερινός της συγγνώμης, κατά τον οποίο ιερείς και πιστοί αλλοασπάζονται, ζητώντας συγχώρεση ο ένας από τον άλλο, ενόψει της επερχόμενης Μεγάλης Τεσσαρακοστής.* *Η Εκ...περισσότερα »
Η τελευταία Κυριακή, πριν από την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Είναι γνωστή και ως Κυριακή της Τυροφάγου.* *Στις Εκκλησίες διαβάζεται, κατά την πρωινή Θεία Λειτουργία, η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου (κεφ. στ', 14-21), που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και της νηστείας. Αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο κατανυκτικός εσπερινός της συγγνώμης, κατά τον οποίο ιερείς και πιστοί αλλοασπάζονται, ζητώντας συγχώρεση ο ένας από τον άλλο, ενόψει της επερχόμενης Μεγάλης Τεσσαρακοστής.* *Η Εκ...περισσότερα »
Κατήχησις τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου εἰς τὴν Κυριακὴν τῆς Τυροφάγου
Περὶ νηστείας, καὶ ὅτι ἡ ἀληθὴς νηστεία τοῦ ἀληθινοῦ ὑποτακτικοῦ ἐστὶ τὸ κόψαι τὸ ἴδιον θέλημα.Εὐλόγησον πάτερ.
Ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ὁ ἀγαθὸς Θεὸς ἡμῶν, ὁ χαρίζων τὴν ζωὴν ἡμῶν, καὶ ἄγων ἡμᾶς ἀπὸ χρόνον εἰς χρόνους διὰ φιλανθρωπίαν αὐτοῦ ἤγαγεν ἤδη ἡμᾶς καὶ ἐν χρόνῳ τούτῳ τῶν ἁγίων νηστειῶν, ἐν ᾧ ἕκαστος τῶν ἀγωνιστῶν ἀγωνίζεται καὶ κοπιάζει ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, καθὰ προαιρεῖται καὶ δύναται καὶ ὁ σπουδάζων εἰς τὴν ἐγκράτειαν νηστεύει διπλᾶς καὶ τριπλᾶς ἡμέρας, ὁ δὲ εἰς τὴν ἀγρυπνίαν σπουδάζων ἀγρυπνεῖ, ἀναγινώσκει, προσεύχεται τόσας καὶ τόσας ὥρας· ἄλλος πάλιν εἰς τὰς γονυκλισίας ποιεῖ τόσας καὶ τόσας μετανοίας ἕως ἐδάφους ἢ καὶ ἄχρι τοῦ ὑποποδίου κατὰ τὴν ἑαυτοῦ δύναμιν καὶ ἄλλος ἐπὶ ἄλλῳ τινι τῶν κατορθωμάτων ἀγωνίζεται, καὶ εἰ ἐβούλετό τις ἰδεῖν πολλὴν σπουδὴν καὶ προθυμίαν ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ὁ μοναχὸς ὁ ὑπὸ τὴν ὑποταγὴν ὢν καὶ ἔχει διακόνημα καὶ ὑπάρχει ἀληθινὸς ὑπήκοος, οὐκ ἔχει τὸν ἀγῶνα ἐν τινι καιρῷ μόνον, ἀλλ᾿ ἐν πάσῃ τῇ ζωῇ αὐτοῦ ἀδιακόπως ἀγωνίζεται· ἀλλὰ τὶς ἐστὶν ὁ ἀγὼν τοῦ ὑπηκόου ὑποτακτικοῦ; καὶ ποῖον ἐστὶ τὸ μέγα κατόρθωμα αὐτοῦ καὶ ὁ στέφανος ὁ λαμπρός; τὸ μὴ θαρρεῖν τῷ ἰδίῳ λογισμῷ, μηδὲ ποιεῖν αὐτογνωμόνως τὸ ἑαυτοῦ θέλημα, ἀλλ᾿ ὅ,τι ποεῖ, ποιεῖ τοῦτο διὰ ἐρωτήσεως τοῦ ἡγουμένου ἢ καὶ τοῦ αὐτοῦ γέροντος ἢ τοῦ οἰκονόμου, ὅπερ ἐστὶ μᾶλλον βελτιώτερον πάντων τῶν καλῶν ἀγωνισμάτων καὶ ὡς ἐν συντόμῳ εἰπεῖν, μαρτυρίου στέφανον κέκτηται ἡ ὑποταγὴ μετὰ τῆς ἀδιακρίτου ὑπακοῆς· ἤτοι τὸ
κόπτειν τὸ ἴδιον θέλημα καὶ ποιεῖν τοῦ προεστῶτος αὐτοῦ, ὅπερ ὡς μαρτύριον λογίζεται ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἐκχέει τὸ αἷμα αὐτοῦ διὰ τὸ Χριστόν· ὅμως γνῶμεν καλῶς ἀδελφοὶ ὅτι ἐν ταύταις ταῖς ἁγίαις ἡμέραις γενήσεται ἐναλλαγὴ τῶν φαγητῶν, αὔξησις τῶν γονυκλισιῶν καὶ μετανοιῶν καὶ τῆς ἀκολουθίας καὶ ψαλμῳδίας κατὰ τὴν παραδοθεῖσαν ἡμῖν παλαιὰν παράδοσιν τῶν ἁγίων πατέρων ἡμῶν· διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς δεξώμεθα προθύμως καὶ περιχαρῶς τὸ δῶρον τῶν νηστειῶν· μὴ σκυθρωπάσωμεν διὰ τὴν κακοπάθειαν καὶ τὸν μαρασμὸν τοῦ σώματος, ἀλλ᾿ ὦμεν χαίροντες διὰ τὴν ὑγείαν καὶ σωτηρίαν τῆς ψυχῆς ἡμῶν.
Διέλθωμεν οὖν τὰς ἁγίας ταύτας ἡμέρας μετὰ ἱλαρότητος προσώπου καὶ καρδίας, ἄκακοι, ἀκατάκριτοι, ἀόργητοι, ἀπόνηροι, ἄφθονοι, μᾶλλον εἰρηνικοί, ἠγαπημένοι πρὸς ἀλλήλους, πρᾷοι, εὐυπήκοοι, πλήρεις ἐλεημοσύνης καὶ καρπῶν ἀγαθῶν, ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἡσυχίας, ἡσυχάζειν· χρείας καλούσης τοῦ λόγου, ἀποκρίνεσθε μετὰ ταπεινώσεως καὶ εὐλαβείας, φεύγοντες τὴν πολυφαγίαν, πολυλογίαν καὶ τὸν θόρυβον καὶ τὴν ταραχὴν τῶν πολλῶν, ὅπως ποιῶμεν τὰς ὑπηρεσίας ἡμῶν ἀθορύβως καὶ ἀταράχως μᾶλλον δὲ εἰρηνικῶς καὶ ἡσύχως ὡς διάκονοι Χριστοῦ· διότι ὁ θόρυβος καὶ ἡ ταραχὴ προξενεῖ μεγίστην ψυχικὴν βλάβην ἐν τῷ Κοινοβίῳ καὶ τῇ συνοδίᾳ τῶν ἀδελφῶν· πρὸς ἐπιτούτοις πᾶσι χρὴ ἔχειν προσοχήν, καὶ σκοπιάν, μὴ ἀνοίγειν θύραν τοῖς κακοῖς λογισμοῖς εἰσερχομένοις μολύνειν τὴν ψυχὴν ἡμῶν, μηδὲ διδόναι τόπον τῷ διαβόλῳ, καθάπερ διδάσκει ἡμᾶς καὶ ἡ θεία Γραφὴ λέγουσα«ἐὰν ἀναβῇ πνεῦμα τοῦ ἐξουσιάζοντος ἐπὶ σὲ τόπον σου μὴ δός»· διότι ὁ ἐχθρὸς ἡμῶν διάβολος ἐξουσίαν οὐκ ἔχει δυναστεῦσαι ἡμᾶς, ἀλλὰ μόνον ὑποβάλλει κακοὺς λογισμούς, ὠς ὁ ἁλιεὺς τὸ δόλωμα· καὶ ὅταν ἡμεῖς στέργομεν δεχόμενοι αὐτούς, τότε κυριεύει ἡμῶν· ὅταν ἡμεῖς οὐ δεχόμεθα ἀλλὰ πόρρω ἀποβάλλομεν αὐτοὺς διὰ τῆς εὐχῆς καὶ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ ἐνδόξου ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τότε ὁ ἐχθρὸς φεύγει ἀφ᾿ ἡμῶν κατῃσχυμένος· καταβάλλωμεν οὖν κόπον καὶ σπουδὴν ἵνα φυλάξωμεν τὴν ψυχὴν ἡμῶν καθαρὰν καὶ ἀμόλυντον ἀπὸ παντὸς ῥυπαροῦ λογισμοῦ καὶ ἄτρωτον ἐκ τῶν βελῶν τοῦ πονηροῦ ὡς νύμφην Χριστοῦ, καὶ οὕτως ἀξιωθείημεν γενέσθαι οἰκητήριον τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ ἀκοῦσαι·«Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται»· καὶ ὡς φησιν ὁ Ἀπόστολος, ὅσα ἐστὶν ἀληθινά, ὅσα σεμνά, ὅσα τίμια, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνὰ καὶ καθαρά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα ποιεῖτε, ταῦτα συνδιαλέγεσθε πρὸς ἀλλήλους, καὶ ὁ Θεὸς ἔσται μεθ᾿ ἡμῶν· διὰ τοῦτο φύγωμεν ἀδελφοὶ τὴν γαστριμαργίαν καὶ τὴν μέθην, ἅτινα γεννῶσι πᾶν εἶδος ἁμαρτίας φάγωμεν καὶ πίωμεν μετ᾿ εὐλαβείας καὶ φόβου Θεοῦ, δοξάζοντες τὸν Θεόν, ὅστις ἐλυτρώσατο ἡμᾶς τῆς πλάνης καὶ τῆς ταραχῆς τοῦ κόσμου·
Ἐὰν οὕτω ποιῶμεν ἤδη μέν ἀξιωθησόμεθα φθάσαι καὶ τῆν Κυρίαν ἡμέραν τῆς Χριστοῦ ἀναστάσεως, ἐν δὲ τῷ μέλλοντι αἰῶνι ἐν τῇ ἐξαναστάσει τῶν νεκρῶν ἐπιτευξόμεθα τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.
Διέλθωμεν οὖν τὰς ἁγίας ταύτας ἡμέρας μετὰ ἱλαρότητος προσώπου καὶ καρδίας, ἄκακοι, ἀκατάκριτοι, ἀόργητοι, ἀπόνηροι, ἄφθονοι, μᾶλλον εἰρηνικοί, ἠγαπημένοι πρὸς ἀλλήλους, πρᾷοι, εὐυπήκοοι, πλήρεις ἐλεημοσύνης καὶ καρπῶν ἀγαθῶν, ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἡσυχίας, ἡσυχάζειν· χρείας καλούσης τοῦ λόγου, ἀποκρίνεσθε μετὰ ταπεινώσεως καὶ εὐλαβείας, φεύγοντες τὴν πολυφαγίαν, πολυλογίαν καὶ τὸν θόρυβον καὶ τὴν ταραχὴν τῶν πολλῶν, ὅπως ποιῶμεν τὰς ὑπηρεσίας ἡμῶν ἀθορύβως καὶ ἀταράχως μᾶλλον δὲ εἰρηνικῶς καὶ ἡσύχως ὡς διάκονοι Χριστοῦ· διότι ὁ θόρυβος καὶ ἡ ταραχὴ προξενεῖ μεγίστην ψυχικὴν βλάβην ἐν τῷ Κοινοβίῳ καὶ τῇ συνοδίᾳ τῶν ἀδελφῶν· πρὸς ἐπιτούτοις πᾶσι χρὴ ἔχειν προσοχήν, καὶ σκοπιάν, μὴ ἀνοίγειν θύραν τοῖς κακοῖς λογισμοῖς εἰσερχομένοις μολύνειν τὴν ψυχὴν ἡμῶν, μηδὲ διδόναι τόπον τῷ διαβόλῳ, καθάπερ διδάσκει ἡμᾶς καὶ ἡ θεία Γραφὴ λέγουσα«ἐὰν ἀναβῇ πνεῦμα τοῦ ἐξουσιάζοντος ἐπὶ σὲ τόπον σου μὴ δός»· διότι ὁ ἐχθρὸς ἡμῶν διάβολος ἐξουσίαν οὐκ ἔχει δυναστεῦσαι ἡμᾶς, ἀλλὰ μόνον ὑποβάλλει κακοὺς λογισμούς, ὠς ὁ ἁλιεὺς τὸ δόλωμα· καὶ ὅταν ἡμεῖς στέργομεν δεχόμενοι αὐτούς, τότε κυριεύει ἡμῶν· ὅταν ἡμεῖς οὐ δεχόμεθα ἀλλὰ πόρρω ἀποβάλλομεν αὐτοὺς διὰ τῆς εὐχῆς καὶ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ ἐνδόξου ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τότε ὁ ἐχθρὸς φεύγει ἀφ᾿ ἡμῶν κατῃσχυμένος· καταβάλλωμεν οὖν κόπον καὶ σπουδὴν ἵνα φυλάξωμεν τὴν ψυχὴν ἡμῶν καθαρὰν καὶ ἀμόλυντον ἀπὸ παντὸς ῥυπαροῦ λογισμοῦ καὶ ἄτρωτον ἐκ τῶν βελῶν τοῦ πονηροῦ ὡς νύμφην Χριστοῦ, καὶ οὕτως ἀξιωθείημεν γενέσθαι οἰκητήριον τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ ἀκοῦσαι·«Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται»· καὶ ὡς φησιν ὁ Ἀπόστολος, ὅσα ἐστὶν ἀληθινά, ὅσα σεμνά, ὅσα τίμια, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνὰ καὶ καθαρά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα ποιεῖτε, ταῦτα συνδιαλέγεσθε πρὸς ἀλλήλους, καὶ ὁ Θεὸς ἔσται μεθ᾿ ἡμῶν· διὰ τοῦτο φύγωμεν ἀδελφοὶ τὴν γαστριμαργίαν καὶ τὴν μέθην, ἅτινα γεννῶσι πᾶν εἶδος ἁμαρτίας φάγωμεν καὶ πίωμεν μετ᾿ εὐλαβείας καὶ φόβου Θεοῦ, δοξάζοντες τὸν Θεόν, ὅστις ἐλυτρώσατο ἡμᾶς τῆς πλάνης καὶ τῆς ταραχῆς τοῦ κόσμου·
Ἐὰν οὕτω ποιῶμεν ἤδη μέν ἀξιωθησόμεθα φθάσαι καὶ τῆν Κυρίαν ἡμέραν τῆς Χριστοῦ ἀναστάσεως, ἐν δὲ τῷ μέλλοντι αἰῶνι ἐν τῇ ἐξαναστάσει τῶν νεκρῶν ἐπιτευξόμεθα τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.
Η λαογραφία του Ορθοδόξου λαού μας – Ο Εσπερινός της Συγγνώμης
Το ευλογημένο αυτό στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής αρχίζει. «Λιχνευσάμενοι, την πρώτην υπέστημεν γύμνωσιν, ηττηθέντες της πικράς γεύσεως, και του Θεού εξόριστοι γεγόναμεν, αλλ’ επανάγωμεν προς μετάνοιαν», ψάλλομε την Κυριακή το εσπέρας, πριν την Δευτέραν της Καθαράς. Πορευόμενοι το στάδιο τούτο της μετανοίας, πρέπει πρωτίστως να συγχωρήσομε όσους μας έπταισαν. Πιστεύω ότι αυτό είναι το πρώτο σκαλοπάτι στο ευλογημένο αυτό στάδιο, να συγχωρήσομε σε όλα όσους μας έπταισαν. Απ... περισσότερα
Το ευλογημένο αυτό στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής αρχίζει. «Λιχνευσάμενοι, την πρώτην υπέστημεν γύμνωσιν, ηττηθέντες της πικράς γεύσεως, και του Θεού εξόριστοι γεγόναμεν, αλλ’ επανάγωμεν προς μετάνοιαν», ψάλλομε την Κυριακή το εσπέρας, πριν την Δευτέραν της Καθαράς. Πορευόμενοι το στάδιο τούτο της μετανοίας, πρέπει πρωτίστως να συγχωρήσομε όσους μας έπταισαν. Πιστεύω ότι αυτό είναι το πρώτο σκαλοπάτι στο ευλογημένο αυτό στάδιο, να συγχωρήσομε σε όλα όσους μας έπταισαν. Απ... περισσότερα
****************************
Κυριακή της Απόκρεω «Δεύτε οι ευλογημένοι του πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου»
*Απόστολος: Α΄ Κορ. η΄ 8-θ΄2 Ευαγγέλιο: Ματθ. κε΄31-46 Με τη Δευτέρα παρουσία του Κυρίου ολοκληρώνεται το σωτηριολογικό έργο του Ιησού. Όλες οι υποσχέσεις υλοποιούνται και ο άνθρωπος δε θα βλέπει πια το Θεό «θαμπά σαν μέσα από μεταλλικό καθρέπτη», αλλά τότε θα δούμε το Θεό πρόσωπο με πρόσωπο (Α΄ Κορ. ιγ΄ 12). Αυτό το γεγονός αποτελεί και την κορύφωση της αγάπης του Θεού προς εμάς τους ανθρώπους, με μόνη προϋπόθεση την αντίστοιχη αγάπη του ανθρώπου προ... περισσότερα »
Η ώρα της Κρίσεως . Ὅλοι καὶ ὅλα στὴ δημοσιότητα!* Δευτέρα Παρουσία! Καὶ μόνο τὸ ἄκουσμα αὐτῶν τῶν λέξεων μᾶς συγκλονίζει, διότι φέρνει στὸ νοῦ μας τὸ τέλος τοῦ κόσμου καὶ τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ. Βέβαια, τὸ πότε θὰ ἔλθει αὐτὴ ἡ φοβερὴ μέρα δὲν τὸ γνωρίζουμε. Τὸ τί θὰ γίνει ὅμως κατὰ τὴν ὥρα ἐκείνη μᾶς τὸ ἀποκάλυψε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στὸ σημερινὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο : Θὰ ἔλθει ὁ Θεάνθρωπος μέσα στὴ θεϊκή Του δόξα καὶ μεγαλοπρέπεια, «καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ’ αὐτοῦ», καὶ θὰ καθίσει στὸν ἔ...περισσότερα »
*Απόστολος: Α΄ Κορ. η΄ 8-θ΄2 Ευαγγέλιο: Ματθ. κε΄31-46 Με τη Δευτέρα παρουσία του Κυρίου ολοκληρώνεται το σωτηριολογικό έργο του Ιησού. Όλες οι υποσχέσεις υλοποιούνται και ο άνθρωπος δε θα βλέπει πια το Θεό «θαμπά σαν μέσα από μεταλλικό καθρέπτη», αλλά τότε θα δούμε το Θεό πρόσωπο με πρόσωπο (Α΄ Κορ. ιγ΄ 12). Αυτό το γεγονός αποτελεί και την κορύφωση της αγάπης του Θεού προς εμάς τους ανθρώπους, με μόνη προϋπόθεση την αντίστοιχη αγάπη του ανθρώπου προ... περισσότερα »
Η ώρα της Κρίσεως . Ὅλοι καὶ ὅλα στὴ δημοσιότητα!* Δευτέρα Παρουσία! Καὶ μόνο τὸ ἄκουσμα αὐτῶν τῶν λέξεων μᾶς συγκλονίζει, διότι φέρνει στὸ νοῦ μας τὸ τέλος τοῦ κόσμου καὶ τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ. Βέβαια, τὸ πότε θὰ ἔλθει αὐτὴ ἡ φοβερὴ μέρα δὲν τὸ γνωρίζουμε. Τὸ τί θὰ γίνει ὅμως κατὰ τὴν ὥρα ἐκείνη μᾶς τὸ ἀποκάλυψε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στὸ σημερινὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο : Θὰ ἔλθει ὁ Θεάνθρωπος μέσα στὴ θεϊκή Του δόξα καὶ μεγαλοπρέπεια, «καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ’ αὐτοῦ», καὶ θὰ καθίσει στὸν ἔ...περισσότερα »
Η ώρα της Κρίσεως . Ὅλοι καὶ ὅλα στὴ δημοσιότητα!* Δευτέρα Παρουσία! Καὶ μόνο τὸ ἄκουσμα αὐτῶν τῶν λέξεων μᾶς συγκλονίζει, διότι φέρνει στὸ νοῦ μας τὸ τέλος τοῦ κόσμου καὶ τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ. Βέβαια, τὸ πότε θὰ ἔλθει αὐτὴ ἡ φοβερὴ μέρα δὲν τὸ γνωρίζουμε. Τὸ τί θὰ γίνει ὅμως κατὰ τὴν ὥρα ἐκείνη μᾶς τὸ ἀποκάλυψε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στὸ σημερινὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο : Θὰ ἔλθει ὁ Θεάνθρωπος μέσα στὴ θεϊκή Του δόξα καὶ μεγαλοπρέπεια, «καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ’ αὐτοῦ», καὶ θὰ καθίσει στὸν ἔ...περισσότερα »
Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεῳ:
Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεῳ:
Ἡ εὐλογημένη ἀλλά καὶ φοβερὰ ὥρα
τῆς Δευτέρας Παρουσίας
Τὸ φοβερὸ καὶ συγκλονιστικὸ γεγονὸς τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ μας, ἀδελφοί, ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Ἂς προσεγγίσουμε τὶς πτυχές του μέσα ἀπὸ τὰ ὑμνολογικὰ κείμενα τῆς Ἐκκλησίας μας, μήπως καὶ συνέλθουμε, μήπως καὶ μετανοήσουμε, γιὰ νὰ προλάβουμε τὴν φοβερὰ καὶ ἀδυσώπητη κρίση.
«Πόσο φοβερὴ ὥρα θὰ εἶναι τότε, ὅταν καθίσῃ ὁ Κριτὴς σὲ θρόνο φοβερό! θὰ ἀνοίγονται βιβλία καὶ πράξεις θὰ ἐλέγχονται καὶ τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους θὰ δημοσιεύονται· Ἀκοῦστε, βασιλιάδες τῆς γῆς καὶ ἄρχοντες, δοῦλοι καὶ ἐλεύθεροι, ἁμαρτωλοὶ καὶ δίκαιοι, πλούσιοι καὶ πτωχοί· ἔρχεται Κριτής, ποὺ πρόκειται νὰ κρίνῃ τὴν οἰκουμένη· ποιός μπορεῖ νὰ σταθῇ ἐνώπιόν Του, ὅταν ἄγγελοι παρίστανται, ἐλέγχοντας τὶς πράξεις, τὶς σκέψεις, τὶς ἐπιθυμίες, ποὺ ἔγιναν σὲ κάθε στιγμὴ τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νύχτας;».
«Ψυχή μου, κοίταξε· νηστεύεις; τότε μὴν ξεχνᾷς τὸν φτωχὸ πλησίον σου. Ἀπέχεις ἀπὸ τὶς τροφές; τότε μὴν κατακρίνῃς τὸν ἀδελφό σου, γιὰ νὰ μὴν σταλῇς στὴ φωτιὰ καὶ κατακαῇς σὰν κερί, ἀλλὰ νὰ σὲ εἰσαγάγῃ ἀνεμπόδιστα ὁ Χριστὸς στὴ Βασιλεία Του».
«Σκέφτομαι τὴν ἡμέρα ἐκείνη καὶ τὴν ὥρα, ὅταν ὅλοι γυμνοί, σὰν κατάδικοι, θὰ παρουσιαστοῦμε μπροστὰ σ’ Ἐσένα, τὸν ἀδέκαστο Κριτή· τότε θὰ ἠχήσῃ δυνατὰ ἡ σάλπιγγα καὶ θὰ κλονιστοῦν τὰ θεμέλια τῆς γῆς καὶ τοῦ σύμπαντος· οἱ νεκροὶ θὰ ἀναστηθοῦν ἀπὸ τοὺς τάφους κι ὅλοι θὰ λάβουν ἴδιο σῶμα καὶ ὅλων τῶν ἀνθρώπων οἱ κρυφὲς πράξεις θὰ γίνουν φανερὲς ἐνώπιόν Σου· θὰ κλαῖνε καὶ θὰ ὀδύρονται καὶ θὰ τραβήξουν γιὰ τὸ ἐξώτερο πῦρ ὅσοι ποτὲ δὲν μετανόησαν· ὁ δὲ κλῆρος τῶν δικαίων μὲ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασῃ θὰ εἰσέλθῃ γιὰ τὸν οὐράνιο γάμο».
«Τί φόβος τότε, ὅταν θὰ ἑτοιμαστῇ ὁ θρόνος καὶ θὰ ἀνοιχτοῦν τὰ βιβλία τῆς ζωῆς καὶ καθίσῃ ὁ Θεὸς νὰ κρίνῃ τὸν κόσμο! ὅταν καὶ οἱ ἄγγελοι μὲ φόβο θὰ παρίστανται καὶ ὁ ποταμὸς τῆς φωτιᾶς θὰ τραβᾷ πρὸς τὸ μέρος του, τότε τί θὰ κάνουμε, ὅσοι εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιὰ πολλὲς ἁμαρτίες; Κι ὅταν Τὸν ἀκούσουμε νὰ προσκαλῇ τοὺς εὐλογημένους τοῦ Ἐπουρανίου Πατρός Του στὴν Βασιλεία Του, τοὺς δὲ ἁμαρτωλοὺς νὰ ἀποπέμπῃ στὴν κόλαση, ποιός θὰ ἀντέξῃ τότε τὴν φοβερὴ ἐκείνη ἀπόφαση;».
«Ἀκούοντας τὴν θρηνολογία τοῦ πλουσίου μέσα στὴ φλόγα τῆς βασάνου, κλαίω καὶ ὀδύρομαι, ὁ ἄθλιος, διότι μοῦ ἀξίζει ἡ ἴδια καταδίκη».
«Ἀλίμονό σου, ταλαίπωρη ψυχή! μέχρι πότε θὰ εἶσαι ἀναίσθητη καὶ δὲν θὰ κόβῃς τὰ πάθη σου; μέχρι πότε θὰ ἀφήνεσαι στὴν τεμπελιά; γιατὶ δὲν ἐνθυμῆσαι τὴν φοβερὴ ὥρα τοῦ θανάτου; γιατὶ δὲν τρέμῃς ποὺ θὰ βρεθῇς στὸ φρικτὸ βῆμα τοῦ Σωτῆρος; ἅραγε τί θὰ ἀπολογηθῇς; τὶ θὰ ἀποκριθῇς; τὰ ἔργα σου καὶ οἱ πράξεις σου θὰ στέκονται πρὸς ἔλεγχο καὶ κατηγορία σου. Λοιπόν, ψυχή, ὁ χρόνος ἔφτασε· τρέξε, πρόφτασε, βόησε μὲ πίστη: ‘ἁμάρτησα, Κύριε, ἁμάρτησα, ἀλλὰ γνωρίζω ὅτι εἶσαι φιλάνθρωπος· μὴ μὲ ἐμποδίσῃς νὰ βρεθῷ στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ θρόνου Σου’».
«Ἂς ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ· ἂς διαθρέψουμε τοὺς πεινασμένους, ἂς ποτίσουμε τοὺς διψασμένους, ἂς ντύσουμε τοὺς γυμνούς, ἂς προσφέρουμε στέγη στοὺς ξένους, ἂς ἐπισκεφθοῦμε τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τοὺς φυλακισμένους, ὥστε νὰ εἴμαστε ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς ποὺ ὁ Κύριος θὰ πῇ: ‘Ἐλᾶτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός Μου, γιὰ νὰ κληρονομήσετε τὴν Βασιλεία Μου’».
Λόγια ποὺ συνταράσσουν τὴν παραλελυμένη καρδιά μας, ἀδελφοί, ὅλα τὰ παραπάνω ἀριστουργήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ποιήσεως. Ἐξάπαντος λόγια ἀληθινά, γιατὶ δὲν εἶναι ψέμα ὅτι ὁ Χριστὸς ἀνέστη καὶ ἔρχεται καὶ πὼς εἶναι κοντά ἡ ὥρα, ἡ φοβερὴ ἡμέρα Του, ὁπότε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θὰ κριθοῦμε ὁ καθένας ξεχωριστὰ γιὰ τὶς πράξεις μας. Τίποτε ἀπὸ ὅσα ζήσαμε, ἀπὸ ὅσα σκεφτήκαμε, ἀπὸ ὅσα εἴπαμε, ἀπὸ ὅσα κάναμε, σὲ ἡμέρα καὶ νύχτα, μπροστὰ σὲ ἄλλους ἢ κρυφὰ ἀπὸ ὅλους, στὶς ἐρημιὲς ἠ στοὺς πολυσύχναστους δρόμους, δὲν θὰ γλυτώσῃ ἀπὸ τὴν δημοσίευση. Ὅλα θὰ βγοῦν στὸ φῶς, γιατὶ ἡ ἡμέρα Κυρίου θὰ εἶναι φῶς, ἄκτιστο φῶς, ποὺ ἄλλους θὰ καταξιώσῃ καὶ ἄλλους θὰ καταδικάσῃ. Ὅλα εἶναι γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ· τίποτε δὲν θὰ μείνῃ κρυφὸ ἐκείνη τὴν ὥρα. Ἐκεῖνοι ποὺ ἐφήρμοσαν τὴν πρὸς τὸν Θεὸ ἀγάπη ἔμπρακτα καὶ πρὸς τὸν πλησίον, θὰ ἀπολαύσουν τὴν αἰώνια ζωή· ἐκεῖνοι ποὺ ἔζησαν γιὰ τὸν ἑαυτό τους, θὰ καταδικαστοῦν στὴν αἰώνια κόλαση, μέσα στὸ φῶς τὸ ἄκτιστο, ποὺ θὰ ἀποκαλύψῃ τὴν κολαστικὴ διάσταση τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τῆς ἀσπλαχνίας, τῆς κακίας, τῆς πονηρίας, τῆς ἁμαρτίας. Μέσα σὲ αὐτὸν τὸ ἄκτιστο καὶ συνεχῆ καὶ ἄσβεστο εἰς τοὺς αἰῶνας φωτισμὸ ὅσα δὲν πρόλαβαν ἢ δὲν θέλησαν οἱ ἄνθρωποι νὰ μισήσουν καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦν θὰ παραμένουν ὄνειδος καὶ ἔλεγχος παντοτινὸς καὶ ἀβάσταχτος καὶ ἀνυπόφορος.
Ὁ βίος μας εἶναι καιρὸς μετανοίας. Ἂς ἑτοιμαστοῦμε, ἀδελφοί μου, γιατὶ ὁ θάνατος δὲν ξέρουμε πότε θὰ μᾶς κτυπήσῃ τὴν πόρτα. Ἂς ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τῆς ἀγάπης, γιὰ νὰ δικαιούμαστε τὴν κληρονομία τῆς ἀγάπης, ὅταν θὰ ἔρθῃ ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου μας.
Τὸ φοβερὸ καὶ συγκλονιστικὸ γεγονὸς τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ μας, ἀδελφοί, ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Ἂς προσεγγίσουμε τὶς πτυχές του μέσα ἀπὸ τὰ ὑμνολογικὰ κείμενα τῆς Ἐκκλησίας μας, μήπως καὶ συνέλθουμε, μήπως καὶ μετανοήσουμε, γιὰ νὰ προλάβουμε τὴν φοβερὰ καὶ ἀδυσώπητη κρίση.
«Πόσο φοβερὴ ὥρα θὰ εἶναι τότε, ὅταν καθίσῃ ὁ Κριτὴς σὲ θρόνο φοβερό! θὰ ἀνοίγονται βιβλία καὶ πράξεις θὰ ἐλέγχονται καὶ τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους θὰ δημοσιεύονται· Ἀκοῦστε, βασιλιάδες τῆς γῆς καὶ ἄρχοντες, δοῦλοι καὶ ἐλεύθεροι, ἁμαρτωλοὶ καὶ δίκαιοι, πλούσιοι καὶ πτωχοί· ἔρχεται Κριτής, ποὺ πρόκειται νὰ κρίνῃ τὴν οἰκουμένη· ποιός μπορεῖ νὰ σταθῇ ἐνώπιόν Του, ὅταν ἄγγελοι παρίστανται, ἐλέγχοντας τὶς πράξεις, τὶς σκέψεις, τὶς ἐπιθυμίες, ποὺ ἔγιναν σὲ κάθε στιγμὴ τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νύχτας;».
«Ψυχή μου, κοίταξε· νηστεύεις; τότε μὴν ξεχνᾷς τὸν φτωχὸ πλησίον σου. Ἀπέχεις ἀπὸ τὶς τροφές; τότε μὴν κατακρίνῃς τὸν ἀδελφό σου, γιὰ νὰ μὴν σταλῇς στὴ φωτιὰ καὶ κατακαῇς σὰν κερί, ἀλλὰ νὰ σὲ εἰσαγάγῃ ἀνεμπόδιστα ὁ Χριστὸς στὴ Βασιλεία Του».
«Σκέφτομαι τὴν ἡμέρα ἐκείνη καὶ τὴν ὥρα, ὅταν ὅλοι γυμνοί, σὰν κατάδικοι, θὰ παρουσιαστοῦμε μπροστὰ σ’ Ἐσένα, τὸν ἀδέκαστο Κριτή· τότε θὰ ἠχήσῃ δυνατὰ ἡ σάλπιγγα καὶ θὰ κλονιστοῦν τὰ θεμέλια τῆς γῆς καὶ τοῦ σύμπαντος· οἱ νεκροὶ θὰ ἀναστηθοῦν ἀπὸ τοὺς τάφους κι ὅλοι θὰ λάβουν ἴδιο σῶμα καὶ ὅλων τῶν ἀνθρώπων οἱ κρυφὲς πράξεις θὰ γίνουν φανερὲς ἐνώπιόν Σου· θὰ κλαῖνε καὶ θὰ ὀδύρονται καὶ θὰ τραβήξουν γιὰ τὸ ἐξώτερο πῦρ ὅσοι ποτὲ δὲν μετανόησαν· ὁ δὲ κλῆρος τῶν δικαίων μὲ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασῃ θὰ εἰσέλθῃ γιὰ τὸν οὐράνιο γάμο».
«Τί φόβος τότε, ὅταν θὰ ἑτοιμαστῇ ὁ θρόνος καὶ θὰ ἀνοιχτοῦν τὰ βιβλία τῆς ζωῆς καὶ καθίσῃ ὁ Θεὸς νὰ κρίνῃ τὸν κόσμο! ὅταν καὶ οἱ ἄγγελοι μὲ φόβο θὰ παρίστανται καὶ ὁ ποταμὸς τῆς φωτιᾶς θὰ τραβᾷ πρὸς τὸ μέρος του, τότε τί θὰ κάνουμε, ὅσοι εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιὰ πολλὲς ἁμαρτίες; Κι ὅταν Τὸν ἀκούσουμε νὰ προσκαλῇ τοὺς εὐλογημένους τοῦ Ἐπουρανίου Πατρός Του στὴν Βασιλεία Του, τοὺς δὲ ἁμαρτωλοὺς νὰ ἀποπέμπῃ στὴν κόλαση, ποιός θὰ ἀντέξῃ τότε τὴν φοβερὴ ἐκείνη ἀπόφαση;».
«Ἀκούοντας τὴν θρηνολογία τοῦ πλουσίου μέσα στὴ φλόγα τῆς βασάνου, κλαίω καὶ ὀδύρομαι, ὁ ἄθλιος, διότι μοῦ ἀξίζει ἡ ἴδια καταδίκη».
«Ἀλίμονό σου, ταλαίπωρη ψυχή! μέχρι πότε θὰ εἶσαι ἀναίσθητη καὶ δὲν θὰ κόβῃς τὰ πάθη σου; μέχρι πότε θὰ ἀφήνεσαι στὴν τεμπελιά; γιατὶ δὲν ἐνθυμῆσαι τὴν φοβερὴ ὥρα τοῦ θανάτου; γιατὶ δὲν τρέμῃς ποὺ θὰ βρεθῇς στὸ φρικτὸ βῆμα τοῦ Σωτῆρος; ἅραγε τί θὰ ἀπολογηθῇς; τὶ θὰ ἀποκριθῇς; τὰ ἔργα σου καὶ οἱ πράξεις σου θὰ στέκονται πρὸς ἔλεγχο καὶ κατηγορία σου. Λοιπόν, ψυχή, ὁ χρόνος ἔφτασε· τρέξε, πρόφτασε, βόησε μὲ πίστη: ‘ἁμάρτησα, Κύριε, ἁμάρτησα, ἀλλὰ γνωρίζω ὅτι εἶσαι φιλάνθρωπος· μὴ μὲ ἐμποδίσῃς νὰ βρεθῷ στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ θρόνου Σου’».
«Ἂς ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ· ἂς διαθρέψουμε τοὺς πεινασμένους, ἂς ποτίσουμε τοὺς διψασμένους, ἂς ντύσουμε τοὺς γυμνούς, ἂς προσφέρουμε στέγη στοὺς ξένους, ἂς ἐπισκεφθοῦμε τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τοὺς φυλακισμένους, ὥστε νὰ εἴμαστε ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς ποὺ ὁ Κύριος θὰ πῇ: ‘Ἐλᾶτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός Μου, γιὰ νὰ κληρονομήσετε τὴν Βασιλεία Μου’».
Λόγια ποὺ συνταράσσουν τὴν παραλελυμένη καρδιά μας, ἀδελφοί, ὅλα τὰ παραπάνω ἀριστουργήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ποιήσεως. Ἐξάπαντος λόγια ἀληθινά, γιατὶ δὲν εἶναι ψέμα ὅτι ὁ Χριστὸς ἀνέστη καὶ ἔρχεται καὶ πὼς εἶναι κοντά ἡ ὥρα, ἡ φοβερὴ ἡμέρα Του, ὁπότε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θὰ κριθοῦμε ὁ καθένας ξεχωριστὰ γιὰ τὶς πράξεις μας. Τίποτε ἀπὸ ὅσα ζήσαμε, ἀπὸ ὅσα σκεφτήκαμε, ἀπὸ ὅσα εἴπαμε, ἀπὸ ὅσα κάναμε, σὲ ἡμέρα καὶ νύχτα, μπροστὰ σὲ ἄλλους ἢ κρυφὰ ἀπὸ ὅλους, στὶς ἐρημιὲς ἠ στοὺς πολυσύχναστους δρόμους, δὲν θὰ γλυτώσῃ ἀπὸ τὴν δημοσίευση. Ὅλα θὰ βγοῦν στὸ φῶς, γιατὶ ἡ ἡμέρα Κυρίου θὰ εἶναι φῶς, ἄκτιστο φῶς, ποὺ ἄλλους θὰ καταξιώσῃ καὶ ἄλλους θὰ καταδικάσῃ. Ὅλα εἶναι γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ· τίποτε δὲν θὰ μείνῃ κρυφὸ ἐκείνη τὴν ὥρα. Ἐκεῖνοι ποὺ ἐφήρμοσαν τὴν πρὸς τὸν Θεὸ ἀγάπη ἔμπρακτα καὶ πρὸς τὸν πλησίον, θὰ ἀπολαύσουν τὴν αἰώνια ζωή· ἐκεῖνοι ποὺ ἔζησαν γιὰ τὸν ἑαυτό τους, θὰ καταδικαστοῦν στὴν αἰώνια κόλαση, μέσα στὸ φῶς τὸ ἄκτιστο, ποὺ θὰ ἀποκαλύψῃ τὴν κολαστικὴ διάσταση τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τῆς ἀσπλαχνίας, τῆς κακίας, τῆς πονηρίας, τῆς ἁμαρτίας. Μέσα σὲ αὐτὸν τὸ ἄκτιστο καὶ συνεχῆ καὶ ἄσβεστο εἰς τοὺς αἰῶνας φωτισμὸ ὅσα δὲν πρόλαβαν ἢ δὲν θέλησαν οἱ ἄνθρωποι νὰ μισήσουν καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦν θὰ παραμένουν ὄνειδος καὶ ἔλεγχος παντοτινὸς καὶ ἀβάσταχτος καὶ ἀνυπόφορος.
Ὁ βίος μας εἶναι καιρὸς μετανοίας. Ἂς ἑτοιμαστοῦμε, ἀδελφοί μου, γιατὶ ὁ θάνατος δὲν ξέρουμε πότε θὰ μᾶς κτυπήσῃ τὴν πόρτα. Ἂς ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τῆς ἀγάπης, γιὰ νὰ δικαιούμαστε τὴν κληρονομία τῆς ἀγάπης, ὅταν θὰ ἔρθῃ ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου μας.
Η έκπληξη της Δευτέρας Παρουσίας
*Η έκπληξη της Δευτέρας Παρουσίας* Η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου είναι ήμέρα φοβερή! Θά συγκλονιστεί όλο τό σύμπαν! Ταυτόχρονα, όμως, θά ναι καί μεγάλη καί συγκλονιστική έκπληξη άπό πολλές άπόψεις. Θά 'ναι έκπληξη, πρώτα-πρώτα διότι άπολύτως κανείς δέν γνωρίζει πότε άκριβώς θά γίνει, οϋτε οί άγγελοι, παρά μόνο ό Θεός (Ματθ. κδ' 36). Γι' αύτό παρήγγειλε ό Κύριος: «Βλέπετε, άγρυπνεΐτε καί προσεύχεσθε- ούκ οϊδατε γάρ πότε ό καιρός έστι» (Μάρκ. ιγ' 33). Αλίμονο σ' εκείνους πού θά έχουν άπορροφηθεΐ άπό τις μέριμνες καί τις έγκόσμιες άπολαύσεις. Γι' αύτούς ή έλευση τού Κυρίου θά 'ναι ... περισσότερα »
*Η έκπληξη της Δευτέρας Παρουσίας* Η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου είναι ήμέρα φοβερή! Θά συγκλονιστεί όλο τό σύμπαν! Ταυτόχρονα, όμως, θά ναι καί μεγάλη καί συγκλονιστική έκπληξη άπό πολλές άπόψεις. Θά 'ναι έκπληξη, πρώτα-πρώτα διότι άπολύτως κανείς δέν γνωρίζει πότε άκριβώς θά γίνει, οϋτε οί άγγελοι, παρά μόνο ό Θεός (Ματθ. κδ' 36). Γι' αύτό παρήγγειλε ό Κύριος: «Βλέπετε, άγρυπνεΐτε καί προσεύχεσθε- ούκ οϊδατε γάρ πότε ό καιρός έστι» (Μάρκ. ιγ' 33). Αλίμονο σ' εκείνους πού θά έχουν άπορροφηθεΐ άπό τις μέριμνες καί τις έγκόσμιες άπολαύσεις. Γι' αύτούς ή έλευση τού Κυρίου θά 'ναι ... περισσότερα »
Η διδασκαλία των αγίων Πατέρων για τον Παράδεισο και την Κόλαση
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣστοΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ..
*Είναι πολύ σημαντικό να δούμε την διδασκαλία των αγίων Πατέρων για τον Παράδεισο και την Κόλαση, γιατί αυτοί είναι οι απλανείς διδάσκαλοι της Εκκλησίας, οι φορείς της αμιάντου Παραδόσεως, και γι' αυτό η Αγία Γραφή δεν μπορεί να ερμηνευθεί έξω από την Θεόπνευστη διδασκαλία τους. Άλλωστε, η Εκκλησία, που είναι το θεανθρώπινο Σώμα του Χριστού, γράφει την Αγία Γραφή και την ερμηνεύει. Η γενική διδασκαλία των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας είναι ότι ο Παράδεισος και η Κόλαση δεν υπάρχουν εξ επόψεως του Θεού, αλλά εξ επόψεως του ανθρώπου.* Βεβαίως, υπάρχει Παράδεισος και Κόλαση σαν δύο τρόπο... περισσότερα »
*Είναι πολύ σημαντικό να δούμε την διδασκαλία των αγίων Πατέρων για τον Παράδεισο και την Κόλαση, γιατί αυτοί είναι οι απλανείς διδάσκαλοι της Εκκλησίας, οι φορείς της αμιάντου Παραδόσεως, και γι' αυτό η Αγία Γραφή δεν μπορεί να ερμηνευθεί έξω από την Θεόπνευστη διδασκαλία τους. Άλλωστε, η Εκκλησία, που είναι το θεανθρώπινο Σώμα του Χριστού, γράφει την Αγία Γραφή και την ερμηνεύει. Η γενική διδασκαλία των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας είναι ότι ο Παράδεισος και η Κόλαση δεν υπάρχουν εξ επόψεως του Θεού, αλλά εξ επόψεως του ανθρώπου.* Βεβαίως, υπάρχει Παράδεισος και Κόλαση σαν δύο τρόπο... περισσότερα »
*
*
Η εβδομάδα της Αποκρέω-Τυροφάγου (λευκή εβδομάδα - πώς νηστεύουμε)
*Η Κυριακή της Απόκρεω είναι η τελευταία μέρα που τρώνε κόκκινο κρέας. Η εβδομάδα μεταξύ της Κυριακής της Απόκρεω και της Κυριακής της Τυρινής είναι οι μέρες που τρώνε ψάρι, τυρί, γάλα και αυγά.* *Θυμίζουμε, λοιπόν, ότι αυτή η εβδομάδα που διανύουμε ονομάζεται “της Τυροφάγου” ή “λευκή εβδομάδα”, καθώς οι χριστιανοί δεν καταναλώνουν κρέας,για να προετοιμαστούν για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής.* *Ο τρόπος της νηστείας* *α) Περίοδος Τριωδίου.Στήν εβδομάδα της Τυροφάγου, κατάλοιπο της Τεσσαρακοστής των 8 εβδομάδων, προστέθηκαν και άλλες δ...περισσότερα »*Η επόμενη Κυριακή ονομάζεται “της Τυρινής”
*Η Κυριακή της Απόκρεω είναι η τελευταία μέρα που τρώνε κόκκινο κρέας. Η εβδομάδα μεταξύ της Κυριακής της Απόκρεω και της Κυριακής της Τυρινής είναι οι μέρες που τρώνε ψάρι, τυρί, γάλα και αυγά.* *Θυμίζουμε, λοιπόν, ότι αυτή η εβδομάδα που διανύουμε ονομάζεται “της Τυροφάγου” ή “λευκή εβδομάδα”, καθώς οι χριστιανοί δεν καταναλώνουν κρέας,για να προετοιμαστούν για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής.* *Ο τρόπος της νηστείας* *α) Περίοδος Τριωδίου.Στήν εβδομάδα της Τυροφάγου, κατάλοιπο της Τεσσαρακοστής των 8 εβδομάδων, προστέθηκαν και άλλες δ...περισσότερα »*Η επόμενη Κυριακή ονομάζεται “της Τυρινής”
**********************
Χαιρετισμοί της Θεοτόκου: τι συμβολίζουν
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ' ΛΟΥΚΑ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ - ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ...
(Ἃγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος) *Ἄς μήν κυριευόμαστε λοιπόν ἀπό ἐκεῖνο τό φόβο πού ἔχει σχέση μέ τά πράγματα καί τίς καταστάσεις τοῦ μάταιου αὐτοῦ κόσμου. Νά μήν φοβόμαστε δηλαδή ἐκεῖ πού δέν ὑπάρχει φόβος (Α’ Ἰωάν. 4, 18). Γιατί ποιός ἀνθρώπινος φόβος μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τό θεῖο φόβο; Καί ποιά φθαρτή ἀνθρώπινη δόξα μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τήν μεγαλωσύνη, τήν ἀνέκφραστη δύναμη καί τήν ἄφθαρτη δόξα τοῦ Θεοῦ;* Ἐπειδή ὅμως μᾶς παρασύρουν τά γή...
(Ἃγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος) *Ἄς μήν κυριευόμαστε λοιπόν ἀπό ἐκεῖνο τό φόβο πού ἔχει σχέση μέ τά πράγματα καί τίς καταστάσεις τοῦ μάταιου αὐτοῦ κόσμου. Νά μήν φοβόμαστε δηλαδή ἐκεῖ πού δέν ὑπάρχει φόβος (Α’ Ἰωάν. 4, 18). Γιατί ποιός ἀνθρώπινος φόβος μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τό θεῖο φόβο; Καί ποιά φθαρτή ἀνθρώπινη δόξα μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τήν μεγαλωσύνη, τήν ἀνέκφραστη δύναμη καί τήν ἄφθαρτη δόξα τοῦ Θεοῦ;* Ἐπειδή ὅμως μᾶς παρασύρουν τά γή...
««Τῆ τοῦ Ἀσώτου, φωνὴν κραυγάζω· κ'αγώ ώς άσωτος υιός. Ἥμαρτον ἐνώπιόν σου, τής πατρῴας δόξης σου, ἀποσκιρτήσας ἀφρόνως, ἐν κακοῖς ἐσκόρπισα, ὅν μοι παρέδωκας πλοῦτον,· ὅθεν σοι Πάτερ οἰκτίρμον· δέξαι με μετανοοῦντα, καὶ ποίησόν με, ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου»».
««Τῆ τοῦ Ἀσώτου, φωνὴν κραυγάζω· κ'αγώ ώς άσωτος υιός.
Ἥμαρτον ἐνώπιόν σου, τής πατρῴας δόξης σου, ἀποσκιρτήσας ἀφρόνως,
ἐν κακοῖς ἐσκόρπισα, ὅν μοι παρέδωκας πλοῦτον,· ὅθεν σοι Πάτερ οἰκτίρμον· δέξαι με μετανοοῦντα, καὶ ποίησόν με, ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου»».
«Θα γίνη κάποτε λιμός», είπε o προφήτης θρηνώντας την Ιερουσαλήμ, «όχι πείνα άρτου και ύδατος, αλλά πείνα για τον λόγο τού Κυρίου». Είναι δε ο λιμός στέρησις και συγχρόνως όρεξις της αναγκαίας τροφής. Υπάρχει όμως και κάτι χειρότερο και αθλιώτερο από αυτήν την πείνα· όταν δηλαδή κάποιος, ενώ στερείται τ' αναγκαία για την σωτηρία, δεν έχει συναίσθησι της συμφοράς, επειδή δεν έχει όρεξι για τη σωτηρία. Όποιος πεινά και δεν διαθέτει τ' αναγκαία, τριγυρίζει αναζητώντας ένα κομμάτι ψωμιού οπουδήποτε· κι' αν εύρει μουχλιασμένο ζυμάρι, ή του προσφέρει κάποιος άρτο από κεχρί ή από πίτουρ... περισσότερα »
«Θα γίνη κάποτε λιμός», είπε o προφήτης θρηνώντας την Ιερουσαλήμ, «όχι πείνα άρτου και ύδατος, αλλά πείνα για τον λόγο τού Κυρίου». Είναι δε ο λιμός στέρησις και συγχρόνως όρεξις της αναγκαίας τροφής. Υπάρχει όμως και κάτι χειρότερο και αθλιώτερο από αυτήν την πείνα· όταν δηλαδή κάποιος, ενώ στερείται τ' αναγκαία για την σωτηρία, δεν έχει συναίσθησι της συμφοράς, επειδή δεν έχει όρεξι για τη σωτηρία. Όποιος πεινά και δεν διαθέτει τ' αναγκαία, τριγυρίζει αναζητώντας ένα κομμάτι ψωμιού οπουδήποτε· κι' αν εύρει μουχλιασμένο ζυμάρι, ή του προσφέρει κάποιος άρτο από κεχρί ή από πίτουρ... περισσότερα »
** ΤΟ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ **
** ΤΟ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ **
ΜΑΘΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΑ: Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣΥΝΗ
Η Αγία μας Εκκλησία όρισε και κάποια ιδιαίτερα Σάββατα να είναι αφιερωμένα εξαιρετικά στις μνήμες των κεκοιμημένων μας και μάλιστα «των απανταχού της Οικουμένης», τα οποία ονομάζει Ψυχοσάββατα. Η «δέησις υπέρ των κεκοιμημένων τω Σαββάτω των ψυχών» είναι γνωστή ως Ψυχοσάββατο. Η δέησις γίνεται κατά τον εσπερινό της Παρασκευής στον οποίο μνημονεύονται όλες οι ψυχές των κεκοιμημένων μας «απ’ αρχής και μέχρι των έσχατων» όπως αναφέρει και η εκτενής συναπτή. Ο άγιος Νεκτάριος αναφέρει σχετικά: «Η ημετέρα Εκκλησία από της ιεράς ταύτης διδαχθείσης παραδόσεως μακράν του να νομίζη τα εαυτ... περισσότερα »
Η Αγία μας Εκκλησία όρισε και κάποια ιδιαίτερα Σάββατα να είναι αφιερωμένα εξαιρετικά στις μνήμες των κεκοιμημένων μας και μάλιστα «των απανταχού της Οικουμένης», τα οποία ονομάζει Ψυχοσάββατα. Η «δέησις υπέρ των κεκοιμημένων τω Σαββάτω των ψυχών» είναι γνωστή ως Ψυχοσάββατο. Η δέησις γίνεται κατά τον εσπερινό της Παρασκευής στον οποίο μνημονεύονται όλες οι ψυχές των κεκοιμημένων μας «απ’ αρχής και μέχρι των έσχατων» όπως αναφέρει και η εκτενής συναπτή. Ο άγιος Νεκτάριος αναφέρει σχετικά: «Η ημετέρα Εκκλησία από της ιεράς ταύτης διδαχθείσης παραδόσεως μακράν του να νομίζη τα εαυτ... περισσότερα »
**************************
Τελώνου καί Φαρισαῖου (Ἀρχή Τριωδίου)
Κυριακή ΙΣΤ΄Λουκά (Τελώνου και Φαρισαίου)- «ει ο Θεός υπέρ ημών τις καθ’ημών». *Ἀπόστολος: Ρωμ. η΄ 28-39* *Ρωμ. 8,28 Οἴδαμεν δὲ ὅτι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν, τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν·* Ρωμ. 8,28 Τους στεναγμούς μας δια τας θλίψεις της παρούσης ζωής τους απαλύνει και το γεγονός, ότι γνωρίζομεν πως εις εκείνους που αγαπούν τον Θεόν όλα υποβοηθούν και συνεργάζονται δια το καλόν των· εις αυτούς δηλαδή, οι οποίοι σύμφωνα με την προαιώνιον πρόθεσιν του Θεού έχουν κληθή και έχουν δεχθή την σωτηρίαν. *Ρωμ. 8,29 ὅτι οὓς προέγνω, καὶ προώρισε συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πρωτότ... περισσότερα »
Τελώνου καί τοῦ Φαρισαῖου
Λόγος περί τῆς ὑποθέσεως τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαῖου (Ἃγιος Ἀνδρέας, Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης)
Το περιεχόμενον της παραβολής του Τελώνου και του Φαρισαίου αποτελεί κάτι σαν προγύμνασμα και προετοιμασία, γι’ αυτούς που θέλουν να πλησιάσουν την ιερά ταπείνωση, που περιέχεται σε όλες τις αρετές, επάνω στις οποίες στηρίζεται πράγματι η Βασιλεία των ουρανών, και να απέχουν από την θεομίσητον αλαζονείαν, η οποία αποτρέπει τον άνθρωπον από κάθε φιλόχριστον αρετή. Ποίος λοιπόν δεν θα ποθήση να μιμηθή τον τελώνην και την επιστροφήν και την μετάνοιάν του, και δεν θα αποστραφή την έπαρση του Φαρισαίου, αφού η μεν ταπείνωσις συνδέεται με τον Χριστόν, η δε αλαζονεία με τον υπερήφανον δα... περισσότερα »
Το περιεχόμενον της παραβολής του Τελώνου και του Φαρισαίου αποτελεί κάτι σαν προγύμνασμα και προετοιμασία, γι’ αυτούς που θέλουν να πλησιάσουν την ιερά ταπείνωση, που περιέχεται σε όλες τις αρετές, επάνω στις οποίες στηρίζεται πράγματι η Βασιλεία των ουρανών, και να απέχουν από την θεομίσητον αλαζονείαν, η οποία αποτρέπει τον άνθρωπον από κάθε φιλόχριστον αρετή. Ποίος λοιπόν δεν θα ποθήση να μιμηθή τον τελώνην και την επιστροφήν και την μετάνοιάν του, και δεν θα αποστραφή την έπαρση του Φαρισαίου, αφού η μεν ταπείνωσις συνδέεται με τον Χριστόν, η δε αλαζονεία με τον υπερήφανον δα... περισσότερα »
Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία ο Κύριος διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει την αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την έπαρση.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς, με τρόπο λιτό, αλλά σαφέστατο, διέσωσε την παραβολή αυτή ως εξής:
Λουκ. Ιη’ 10-14« 10 ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. 11 ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· 12 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. 13 καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 14 λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
Η τάξη των Φαρισαίων εκπροσωπούσε την υποκρισία και την εγωιστική αυτάρκεια και έπαρση. Τα μέλη της απόλυτα αποκομμένα από την υπόλοιπη ιουδαϊκή κοινωνία, αποτελούσαν, λαθεμένα, το μέτρο σύγκρισης της ευσέβειας και της ηθικής για τους Ιουδαίους. Αντίθετα οι τελώνες ήταν η προσωποποίηση της αδικίας και της αμαρτωλότητας . Ως φοροεισπράκτορες των κατακτητών Ρωμαίων διέπρατταν αδικίες, κλοπές, εκβιασμούς, τοκογλυφίες και άλλες ειδεχθείς ανομίες και γι' αυτό τους μισούσε δικαιολογημένα ο λαός. Δύο αντίθετοι τύποι της κοινωνίας, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τις δύο αυτές τάξεις, ανέβηκαν στο ναό να προσευχηθούν. Ο πρώτος ο νομιζόμενος ευσεβής, έχοντας την αυτάρκεια της δήθεν ευσέβειάς του ως δεδομένη, στάθηκε με έπαρση μπροστά στο Θεό και άρχισε να απαριθμεί τις αρετές του, οι οποίες ήταν πραγματικές. Τις εξέθετε προκλητικότατα εις τρόπον ώστε απαιτούσε από το Θεό να τον επιβραβεύσει γι' αυτές. Για να εξαναγκάσει το Θεό έκανε και αήθη σύγκρισή του με άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα με τον συμπροσευχόμενό του τελώνη.
Αντίθετα ο όντως αμαρτωλός τελώνης συναισθάνεται τη δεινή του κατάσταση και με συντριβή και ταπείνωση ζητεί το έλεος του Θεού. Αυτή η μετάνοιά του τον δικαιώνει μπροστά στο Θεό. Γίνεται δεκτή η προσευχή του, σε αντίθεση με τον υποκριτή Φαρισαίο, ο οποίος όχι μόνο δεν έγινε δεκτή η προσευχή του, αλλά σώρευσε στον εαυτό του περισσότερο κρίμα, εξαιτίας της εγωπάθειάς του.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου στη διδακτική αυτή παραβολή του Κυρίου για να συνειδητοποιήσουν οι πιστοί πως η υπερηφάνεια είναι η αγιάτρευτη ρίζα του κακού στον άνθρωπο, η οποία τον κρατά μακριά από την αγιαστική χάρη του Θεού και πως η ταπείνωση είναι το σωτήριο αντίδοτο της καταστροφικής πορείας, που οδηγεί τον άνθρωπο η εγωπάθεια.
ΚοντάκιονἮχος γ'. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Στεναγμοὺς προσοίσωμεν, τελωνικοὺς τῷ Κυρίῳ, καὶ αὐτῷ προσπέσωμεν, ἁμαρτωλοὶ ὡς Δεσπότῃ· θέλει γὰρ τὴν σωτηρίαν πάντων ἀνθρώπων, ἄφεσιν παρέχει πᾶσι μετανοοῦσι· δι' ἡμᾶς γὰρ ἐσαρκώθη Θεὸς ὑπάρχων Πατρὶ συνάναρχος.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ’.
Φαρισαίου φύγωμεν ὑψηγορίαν, καὶ Τελώνου μάθωμεν, τὸ ταπεινὸν ἐν στεναγμοῖς, πρὸς τὸν Σωτῆρα κραυγάζοντες· Ἵλαθι μόνε ἡμῖν εὐδιάλλακτε.
Κάθισμα
Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ταπείνωσις ὕψωσε, κατῃσχυμμένον κακοῖς, Τελώνην στυγνάσαντα, καὶ τό, Ἱλάσθητι, τῷ Κτίστῃ βοήσαντα· ἔπαρσις δὲ καθεῖλεν, ἀπὸ δικαιοσύνης, δείλαιον Φαρισαῖον, μεγαλορρημονοῦντα· ζηλώσωμεν διὸ τὰ καλά, κακῶν ἀπεχόμενοι.
Ὁ Οἶκος
Ἑαυτοὺς ἀδελφοὶ ἅπαντες ταπεινώσωμεν, στεναγμοῖς καὶ ὀδυρμοῖς τύψωμεν τὴν συνείδησιν, ἵνα ἐν τῇ κρίσει τότε τῇ αἰωνίᾳ, ἐκεῖ ὀφθῶμεν πιστοὶ ἀνεύθυνοι, τυχόντες ἀφέσεως· ἐκεῖ γάρ ἐστιν ὄντως ἡ ἄνεσις, ἣν ἰδεῖν ἡμᾶς νῦν ἱκετεύσωμεν, ἐκεῖ ὀδύνη ἀπέδρα λύπη καὶ οἱ ἐκ βάθους στεναγμοί, ἐν τῇ Ἐδὲμ τῇ θαυμαστῇ, ἧς ὁ Χριστός δημιουργός, Θεὸς ὑπάρχων Πατρὶ συνάναρχος.
Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία ο Κύριος διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει την αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την έπαρση.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς, με τρόπο λιτό, αλλά σαφέστατο, διέσωσε την παραβολή αυτή ως εξής:
Λουκ. Ιη’ 10-14
Η τάξη των Φαρισαίων εκπροσωπούσε την υποκρισία και την εγωιστική αυτάρκεια και έπαρση. Τα μέλη της απόλυτα αποκομμένα από την υπόλοιπη ιουδαϊκή κοινωνία, αποτελούσαν, λαθεμένα, το μέτρο σύγκρισης της ευσέβειας και της ηθικής για τους Ιουδαίους. Αντίθετα οι τελώνες ήταν η προσωποποίηση της αδικίας και της αμαρτωλότητας . Ως φοροεισπράκτορες των κατακτητών Ρωμαίων διέπρατταν αδικίες, κλοπές, εκβιασμούς, τοκογλυφίες και άλλες ειδεχθείς ανομίες και γι' αυτό τους μισούσε δικαιολογημένα ο λαός. Δύο αντίθετοι τύποι της κοινωνίας, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τις δύο αυτές τάξεις, ανέβηκαν στο ναό να προσευχηθούν. Ο πρώτος ο νομιζόμενος ευσεβής, έχοντας την αυτάρκεια της δήθεν ευσέβειάς του ως δεδομένη, στάθηκε με έπαρση μπροστά στο Θεό και άρχισε να απαριθμεί τις αρετές του, οι οποίες ήταν πραγματικές. Τις εξέθετε προκλητικότατα εις τρόπον ώστε απαιτούσε από το Θεό να τον επιβραβεύσει γι' αυτές. Για να εξαναγκάσει το Θεό έκανε και αήθη σύγκρισή του με άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα με τον συμπροσευχόμενό του τελώνη.
Αντίθετα ο όντως αμαρτωλός τελώνης συναισθάνεται τη δεινή του κατάσταση και με συντριβή και ταπείνωση ζητεί το έλεος του Θεού. Αυτή η μετάνοιά του τον δικαιώνει μπροστά στο Θεό. Γίνεται δεκτή η προσευχή του, σε αντίθεση με τον υποκριτή Φαρισαίο, ο οποίος όχι μόνο δεν έγινε δεκτή η προσευχή του, αλλά σώρευσε στον εαυτό του περισσότερο κρίμα, εξαιτίας της εγωπάθειάς του.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου στη διδακτική αυτή παραβολή του Κυρίου για να συνειδητοποιήσουν οι πιστοί πως η υπερηφάνεια είναι η αγιάτρευτη ρίζα του κακού στον άνθρωπο, η οποία τον κρατά μακριά από την αγιαστική χάρη του Θεού και πως η ταπείνωση είναι το σωτήριο αντίδοτο της καταστροφικής πορείας, που οδηγεί τον άνθρωπο η εγωπάθεια.
Ὁ Οἶκος
Ἑαυτοὺς ἀδελφοὶ ἅπαντες ταπεινώσωμεν, στεναγμοῖς καὶ ὀδυρμοῖς τύψωμεν τὴν συνείδησιν, ἵνα ἐν τῇ κρίσει τότε τῇ αἰωνίᾳ, ἐκεῖ ὀφθῶμεν πιστοὶ ἀνεύθυνοι, τυχόντες ἀφέσεως· ἐκεῖ γάρ ἐστιν ὄντως ἡ ἄνεσις, ἣν ἰδεῖν ἡμᾶς νῦν ἱκετεύσωμεν, ἐκεῖ ὀδύνη ἀπέδρα λύπη καὶ οἱ ἐκ βάθους στεναγμοί, ἐν τῇ Ἐδὲμ τῇ θαυμαστῇ, ἧς ὁ Χριστός δημιουργός, Θεὸς ὑπάρχων Πατρὶ συνάναρχος.
Ἑαυτοὺς ἀδελφοὶ ἅπαντες ταπεινώσωμεν, στεναγμοῖς καὶ ὀδυρμοῖς τύψωμεν τὴν συνείδησιν, ἵνα ἐν τῇ κρίσει τότε τῇ αἰωνίᾳ, ἐκεῖ ὀφθῶμεν πιστοὶ ἀνεύθυνοι, τυχόντες ἀφέσεως· ἐκεῖ γάρ ἐστιν ὄντως ἡ ἄνεσις, ἣν ἰδεῖν ἡμᾶς νῦν ἱκετεύσωμεν, ἐκεῖ ὀδύνη ἀπέδρα λύπη καὶ οἱ ἐκ βάθους στεναγμοί, ἐν τῇ Ἐδὲμ τῇ θαυμαστῇ, ἧς ὁ Χριστός δημιουργός, Θεὸς ὑπάρχων Πατρὶ συνάναρχος.
***********************************
***********************************
ΤΡΙΩΔΙΟ
*********************
*********************
ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ
ΠΑΤΕΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣστοΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ...
ΤΡΙΩΔΙΟ Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές - την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες. Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο... περισσότερα » Τριώδιο: Γιατί ονομάζεται έτσι, πότε ξεκινά και πότε ολοκληρώνεται... *Τριώδιο ονομάζεται, σύμφωνα με τους κανόνες της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας, η κινητή περίοδος των είκοσι ημερών, που ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο, και είναι μία περίοδος τριών εβδομάδων προετοιμασίας τών πιστών γιά τήν Μ. Σαρακοστή η οποία θα αρχίσει την καθαρά Δευτέρα...
ΤΡΙΩΔΙΟ Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές - την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες. Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο... περισσότερα » Τριώδιο: Γιατί ονομάζεται έτσι, πότε ξεκινά και πότε ολοκληρώνεται... *Τριώδιο ονομάζεται, σύμφωνα με τους κανόνες της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας, η κινητή περίοδος των είκοσι ημερών, που ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο, και είναι μία περίοδος τριών εβδομάδων προετοιμασίας τών πιστών γιά τήν Μ. Σαρακοστή η οποία θα αρχίσει την καθαρά Δευτέρα... Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές - την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί. Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ. Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση. Παλαιότερα στην περίοδο του τριωδίου συμπεριλαμβάνονταν και η περίοδος από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των αγίων πάντων. Αργότερα όμως οι ιερές ακολουθίες της περιόδου αυτής περιελήφθησαν σε ιδιαίτερο λειτουργικό βιβλίο το «Πεντηκοστάριο».
Για την διαμόρφωση του Τριωδίου, όπως το έχει στη χρήση της σήμερα η εκκλησία μας, έπαιξαν ρόλο όλες οι χριστιανικές γενεές από τον 5ο μέχρι τον 15ο αιώνα μ.Χ. (Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη το 1522 μ.Χ. στην Βενετία). Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τις ασματικές ακολουθίες των εορτών του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά (Β' Κυριακή των Νηστειών), του Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος (Δ' Κυριακή των Νηστειών), κ.α. Αποδεικνύεται επίσης από την εισαγωγή του επιτάφιου θρήνου, εγκωμίων, δηλαδή που ψάλλονται στον Επιτάφιο, και από την εισαγωγή των συναξαρίων του Νικηφόρου Καλλίστου του Ξανθόπουλου. Στην διαμόρφωση των ασματικού κύκλου του τριωδίου συνέβαλαν επίσης και διάσημοι υμνογράφοι και μελωδοί της εκκλησίας μας, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, (βλέπε 1 Οκτωβρίου) και ο Ιωάννης Δαμασκηνός (βλέπε 4 Δεκεμβρίου).
Το τριώδιο περισσότερο από όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία που περιέχουν ιερές ακολουθίες οδηγεί τις ψυχές των πιστών τέκνων της ορθοδόξου εκκλησίας στην περισυλλογή και στην κατάνυξη. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και κατανυκτικό τριώδιο. Με τον κύκλο των εορτών του τριωδίου ανανεώνονται τα βιώματα της νηστείας, της εγκράτειας, της μετάνοιας, και της χαρμολύπης.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής:
1. Τελώνου και Φαρισαίου
2. Ασώτου
3. Απόκρεω
4. Τυροφάγου
Η πρώτη εβδομάδα, που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από + κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.
*************************************************Δείτε εδώ περισσότερα
Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως. Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές - την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί. Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ. Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση. Παλαιότερα στην περίοδο του τριωδίου συμπεριλαμβάνονταν και η περίοδος από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των αγίων πάντων. Αργότερα όμως οι ιερές ακολουθίες της περιόδου αυτής περιελήφθησαν σε ιδιαίτερο λειτουργικό βιβλίο το «Πεντηκοστάριο».
Για την διαμόρφωση του Τριωδίου, όπως το έχει στη χρήση της σήμερα η εκκλησία μας, έπαιξαν ρόλο όλες οι χριστιανικές γενεές από τον 5ο μέχρι τον 15ο αιώνα μ.Χ. (Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη το 1522 μ.Χ. στην Βενετία). Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τις ασματικές ακολουθίες των εορτών του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά (Β' Κυριακή των Νηστειών), του Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος (Δ' Κυριακή των Νηστειών), κ.α. Αποδεικνύεται επίσης από την εισαγωγή του επιτάφιου θρήνου, εγκωμίων, δηλαδή που ψάλλονται στον Επιτάφιο, και από την εισαγωγή των συναξαρίων του Νικηφόρου Καλλίστου του Ξανθόπουλου. Στην διαμόρφωση των ασματικού κύκλου του τριωδίου συνέβαλαν επίσης και διάσημοι υμνογράφοι και μελωδοί της εκκλησίας μας, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, (βλέπε 1 Οκτωβρίου) και ο Ιωάννης Δαμασκηνός (βλέπε 4 Δεκεμβρίου).
Το τριώδιο περισσότερο από όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία που περιέχουν ιερές ακολουθίες οδηγεί τις ψυχές των πιστών τέκνων της ορθοδόξου εκκλησίας στην περισυλλογή και στην κατάνυξη. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και κατανυκτικό τριώδιο. Με τον κύκλο των εορτών του τριωδίου ανανεώνονται τα βιώματα της νηστείας, της εγκράτειας, της μετάνοιας, και της χαρμολύπης.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής:
1. Τελώνου και Φαρισαίου
2. Ασώτου
3. Απόκρεω
4. Τυροφάγου
Η πρώτη εβδομάδα, που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από + κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.
*************************************************Δείτε εδώ περισσότερα
Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί. Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ. Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση. Παλαιότερα στην περίοδο του τριωδίου συμπεριλαμβάνονταν και η περίοδος από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των αγίων πάντων. Αργότερα όμως οι ιερές ακολουθίες της περιόδου αυτής περιελήφθησαν σε ιδιαίτερο λειτουργικό βιβλίο το «Πεντηκοστάριο».
Για την διαμόρφωση του Τριωδίου, όπως το έχει στη χρήση της σήμερα η εκκλησία μας, έπαιξαν ρόλο όλες οι χριστιανικές γενεές από τον 5ο μέχρι τον 15ο αιώνα μ.Χ. (Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη το 1522 μ.Χ. στην Βενετία). Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τις ασματικές ακολουθίες των εορτών του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά (Β' Κυριακή των Νηστειών), του Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος (Δ' Κυριακή των Νηστειών), κ.α. Αποδεικνύεται επίσης από την εισαγωγή του επιτάφιου θρήνου, εγκωμίων, δηλαδή που ψάλλονται στον Επιτάφιο, και από την εισαγωγή των συναξαρίων του Νικηφόρου Καλλίστου του Ξανθόπουλου. Στην διαμόρφωση των ασματικού κύκλου του τριωδίου συνέβαλαν επίσης και διάσημοι υμνογράφοι και μελωδοί της εκκλησίας μας, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, (βλέπε 1 Οκτωβρίου) και ο Ιωάννης Δαμασκηνός (βλέπε 4 Δεκεμβρίου).
Το τριώδιο περισσότερο από όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία που περιέχουν ιερές ακολουθίες οδηγεί τις ψυχές των πιστών τέκνων της ορθοδόξου εκκλησίας στην περισυλλογή και στην κατάνυξη. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και κατανυκτικό τριώδιο. Με τον κύκλο των εορτών του τριωδίου ανανεώνονται τα βιώματα της νηστείας, της εγκράτειας, της μετάνοιας, και της χαρμολύπης.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής:
1. Τελώνου και Φαρισαίου
2. Ασώτου
3. Απόκρεω
4. Τυροφάγου
Η πρώτη εβδομάδα, που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από + κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.
*************************************************Δείτε εδώ περισσότερα
